Πέντε τρόποι που το παιχνίδι λειτουργεί εκπαιδευτικά για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας

Αν το μικρό σου είναι σε νηπιακή ηλικία, τότε σίγουρα θα έχετε ξεκινήσει είτε τον παιδικό σταθμό, είτε το νηπιαγωγείο. Αυτό με την σειρά του σημαίνει πως το παιδί πηγαίνει καθημερινά στο σχολείο του και μαθαίνει συνεχώς καινούρια πράγματα. Προφανώς δεν διδάσκεται άλγεβρα και σύγχρονη ιστορία, αλλά φυσικά και αναπτύσσει τις γνωστικές, αντιληπτικές και κοινωνικές δεξιότητες και ικανότητές του, ενώ παράλληλα συντονίζει καλύτερα τις κινήσεις τους και αποκτά έλεγχο του σώματός του! Και μάλιστα, όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να έχει μπροστά του βιβλία, δίχως να χρειάζεται να περνά από τεστ και ελέγχους επιδόσεων και άνευ ασκήσεων για το σπίτι! Θα αναρωτιόταν, λοιπόν, κανείς με ποιο τρόπο μπορεί ένα παιδί να διδάσκεται και να εξελίσσει τόσο πολύ τις ικανότητές του στο στάδιο της προετοιμασίας του για το δημοτικό σχολείο. Η μαγική απάντηση βρίσκεται στο παιχνίδι!

Γι’ αυτό και παρακάτω μπορείς να δεις μια λίστα με αντιστοιχίες ανάμεσα στα εκάστοτε παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, είτε στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο, είτε στο σπίτι ή την ύπαιθρο, και στις ικανότητες που αναπτύσσει καθένα από αυτά τα παιχνίδια!

Μαθαίνοντας μαθηματικά με τα χρωματιστά τουβλάκια
Ένα από τα πιο απλά και συχνά παιχνίδια που συναντά κανείς στο σχολείο και το σπίτι είναι τα χρωματιστά τουβλάκια. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Εθνικό Όμιλο για την Εκπαίδευση Νεαρών Παιδιών της Αμερικής (NAEYC), μέσα από το παιχνίδι με τα τουβλάκια, τα παιδιά μαθαίνουν να λύνουν προβλήματα, να κοινωνικοποιούνται και να εκφράζονται. Επιπλέον, τα παιδιά εισάγονται στον κόσμο των μαθηματικών ως προς τα μεγέθη, την μέτρηση, την συμμετρία ή ακόμη και την άλγεβρα. Όπως, δηλαδή, τα μεγαλύτερα παιδιά διδάσκονται πως την εξίσωση 2×3=6, έτσι και τα νήπια μαθαίνουν πως τέσσερα μικρά τετράγωνα τουβλάκια που τοποθετούνται στην σειρά έχουν ίδιο μέγεθος με ένα μεγάλο ορθογώνιο τουβλάκι.

Αναπτύσσοντας κοινωνικές δεξιότητες με τα παιχνίδια ρόλων
Τα παιδιά πολύ συχνά παίζουν παιχνίδια ρόλων, όπου το καθένα μιμείται μια καθημερινή ρουτίνα που γνωρίζει καλά. Άλλοτε γίνονται μανάβηδες, άλλες φορές γιατροί ή ακόμη και τα μέλη μιας οικογένειας στο τραπέζι του φαγητού. Αυτή η αλληλεπίδραση, όμως, που παρατηρείται σε αυτού του είδους το παιχνίδι είναι εκείνη που τα διδάσκει πώς να μοιράζονται ρόλους και ευθύνες, πώς να συντονίζονται σε ομάδες και μεταξύ τους, αλλά και πώς να εκφραστούν σε γλωσσικό επίπεδο. Μέσα από αυτά τα παιχνίδια ρόλων, τα παιδιά μπορούν να θέσουν τους δικούς τους κανόνες ή ακόμη και να “δουλέψουν” ένα προσωπικό άγχος τους, όπως είναι για παράδειγμα το εμβόλιο στο ιατρείο του παιδιάτρου.

Εξελίσσοντας τις κινητικές δεξιότητες με την πλαστελίνη
Κάθε παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο και σπίτι διαθέτει μια σειρά (ή πολλές περισσότερες) από χρωματιστές πλαστελίνες για τα παιδιά! Και ενώ μπορεί η πλαστελίνη να είναι… εφιάλτης για την μαμά που βρίσκει μικροσκοπικά κομμάτια κολλημένα σε κάθε επιφάνεια του σπιτιού, ωστόσο για τα παιδιά αποδεικνύεται ένας μικρός “θησαυρός”. Πέρα, λοιπόν, από την δημιουργικότητα που εμπνέουν οι πλαστελίνες, την ίδια στιγμή βοηθούν τα παιδιά να εξελίξουν τις κινητικές δεξιότητές τους, όπως για παράδειγμα την λαβή “τανάλια”, δηλαδή την ικανότητα να κρατήσουν ένα αντικείμενο μεταξύ του δείκτη και του αντίχειρα, απαραίτητη στην πορεία για να κρατήσουν το μολύβι τους! Επιπλέον, σύμφωνα με τον Εθνικό Όμιλο για την Εκπαίδευση Νεαρών Παιδιών της Αμερικής (NAEYC), οι πλαστελίνες εισάγουν επίσης μαθηματικές έννοιες, όπως το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος!

Μαθαίνοντας τις αλληλουχίες με τα τραγούδια
Θα έχεις προσέξει πως τα παιδικά τραγούδια που προορίζονται για μικρότερα παιδιά μιλούν αρκετά για τα μέρη του σώματος ή για τον συλλαβισμό κάποιας λέξης. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι διότι μέσα από την ευχαρίστηση και την διασκέδαση του τραγουδιού, τα παιδιά μαθαίνουν συγκεκριμένες αλληλουχίες που υπάρχουν και ισχύουν γύρω τους. Η σειρά των γραμμάτων σε μια λέξη ή η ακολουθία κεφάλι-ώμοι-γόνατα-πόδια βοηθά τα παιδιά την έννοια της αλληλουχίας, δηλαδή την ικανότητα να βάζουν πράγματα και γεγονότα σε συγκεκριμένη σειρά. Μπορεί να είναι μια δεξιότητα που μοιάζει κοινή, αλλά είναι απαραίτητη στην καθημερινότητα, τόσο σε επίπεδο γραφής, όσο και μέτρησης και απλών κινήσεων.

“Ακονίζοντας” την μνήμη με παιχνίδια καρτών
Τα επιτραπέζια παιχνίδια και τα παιχνίδια καρτών είναι πράγματα που οπωσδήποτε θα βρεις σε έναν χώρο για παιδιά και ειδικά σε ένα σχολείο. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι διότι αυτά τα παιχνίδια προσφέρουν έναν εύκολο τρόπο στα παιδιά να μάθουν μαθηματικά από την μία και από την άλλη να “ακονίσουν” την μνήμη τους, αφού καλούνται να θυμηθούν τις κάρτες που έχουν περάσει από το τραπέζι, για παράδειγμα μέσα από την προσπάθεια να βρουν τις αντιστοιχίες ανάμεσα σε κάρτες που είναι γυρισμένες ανάποδα.