Πώς και γιατί να μάθεις στο παιδί σου να συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού

Έχεις προσπαθήσει ποτέ να ζητήσεις από το παιδί σου να σε βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού; Ή ανήκεις στην κατηγορία εκείνων που ούτε το ίδιο το κρεβάτι του δεν αφήνουν το παιδί να στρώσει; Η αλήθεια είναι πως το πιο συχνό φαινόμενο είναι τα παιδιά να προβάλουν αντίσταση, να διαμαρτύρονται και να αντιδρούν όταν τους ζητάς είτε να σε βοηθήσουν σε κάποια από τις δουλειές, είτε να βάλουν μια τάξη στο χάος που δημιούργησαν με τα παιχνίδια, τα βιβλία ή τα ρούχα τους! Ωστόσο, εκείνο που αποδεικνύεται πιο εποικοδομητικό είναι τα παιδιά να μαθαίνουν από μικρή ηλικία πώς να διαχειρίζονται το… νοικοκυριό και να αναλαμβάνουν έστω και μικρές υποχρεώσεις από τις εργασίες που πρέπει να γίνονται στο σπίτι.

Σύμφωνα με παλαιότερες, αλλά και νεότερες έρευνες, με πιο “χτυπητά” παραδείγματα εκείνη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας οικογενειακής εκπαίδευσης Marty Rossmann, αλλά και την πρόσφατη της αμερικανικής στατιστικής εταιρείας Braun Research, η εξοικείωση των παιδιών από μικρή ηλικία με τις δουλειές του σπιτιού είναι μία διαδικασία με πολύ θετικά αποτελέσματα στη μετέπειτα ζωή τους. Με το να συμπεριλαμβάνουν τα παιδιά στις σπιτικές εργασίες, οι γονείς τα εκπαιδεύουν ώστε να αναπτύξουν αίσθηση υπευθυνότητας, συναγωνισμού, ανεξαρτησίας και αυτοεκτίμησης, αξίες που θα τους “συντροφεύουν” στο υπόλοιπο της ζωής τους! Επιπλέον, βάσει των διατριβών πάνω στο θέμα, η ενασχόληση των παιδιών με τις δουλειές του σπιτιού, πάντα ανάλογα με την ηλικία και τις δυνατότητές τους, τα βοηθά να αναπτύξουν κοινωνικές, συναισθηματικές και ακαδημαϊκές δεξιότητες.

Ακόμη και αν ανήκεις στην κατηγορία εκείνων που πιστεύουν πως τα παιδιά δεν πρέπει να απασχολούνται με τις οικιακές υποχρεώσεις, καλό θα είναι να κάνεις μια προσπάθεια, όσο πιο σύντομα στη ζωή του παιδιού γίνεται (ιδανική ηλικία είναι το τρίτο έτος), να του αναθέσεις κάποιες ευθύνες που αφορούν την καθημερινότητά του. Άλλωστε, πέρα από τον διδακτικό χαρακτήρα και την αίσθηση αυτοσυντήρησης που θα του δώσει η ενασχόληση με τις δουλειές του σπιτιού, θα το μάθει και πώς να λειτουργεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, με όριο και κανόνες, ενώ ταυτόχρονα θα γνωρίσει πώς να αντεπεξέλθει σε καθημερινές ανάγκες του, χωρίς να απαιτεί τη βοήθεια ενός τρίτου.

Για να καταφέρεις, λοιπόν, να προετοιμάσεις το παιδί σου για μια πιο ισορροπημένη και ολοκληρωμένη… ενηλικίωση, με υπευθυνότητα, αξίες και συγκρότηση, μπορείς να ξεκινήσεις από τώρα να συμπεριλαμβάνεις το μικρό σου στις δουλειές του σπιτιού. Και αν ακόμα δυσκολεύεσαι να βρεις τον κατάλληλο τρόπο που θα του δώσει την απαραίτητη ώθηση, μπορείς να δεις κατακάτω μερικούς τρόπους!

♦ Να είσαι συγκεκριμένη
Είναι πολύ πιθανό, ειδικά όταν μιλάμε για τόσο μικρές ηλικίες, να μην γνωρίζεις τι δουλειά είναι σε θέση να κάνει το παιδί και πώς να του αναθέσεις ένα task. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να υπάρχει κάτι πολύ συγκεκριμένο που θα του ζητήσεις να φέρει εις πέρας. Επομένως, πριν μπεις στη διαδικασία να του ζητήσεις να συμμετάσχει σε μια δουλειά, θα πρέπει να κάνεις μια μικρή… ενδοσκόπηση και να αναρωτηθείς δύο πράγματα: ποια είναι η ικανότητα που θέλεις να αναδείξεις στο παιδί σου και αν θέλεις να το στρέψεις προς μια εργασία που αφορά όλη την οικογένεια ή μόνο εκείνο, το χώρο και την καθημερινότητά του.

♦ Να είσαι σταθερή και υπομονετική
Ίσως είναι αυτονόητο ότι το παιδί θα αντιδράσει και θα αντισταθεί στην ώθηση που του δίνεις να συμμετάσχει στις δουλειές του σπιτιού, αλλά εσύ θα πρέπει να δείξεις αντοχή και… πυγμή απέναντί του! Το παιδί θα πρέπει να αντιληφθεί πως δεν έχει “δικαίωμα” επιλογής και πως όποιος ζει σε ένα σπίτι θα πρέπει να σηκώνει και το “βάρος” της συντήρησής του! Ταυτόχρονα, θα πρέπει να συνεχίσεις να είσαι συγκεκριμένη σε αυτά που ζητάς. Αν θέλεις να στρώνει το κρεβάτι του, θα πρέπει να του δώσεις οδηγίες: πότε να το στρώνει, πώς να το στρώνει, γιατί να το στρώνει και να μην μπαίνεις στον πειρασμό να το κάνεις εσύ για εκείνο.

♦ Να είσαι διαλλακτική
Ένα από τα βασικά στοιχεία για οικογενειακή… ευημερία είναι η ικανότητα των μελών της να διαπραγματεύονται! Επομένως, μπορείς να δώσεις εξαρχής τη δυνατότητα στο παιδί να βρει τι είναι εκείνο που του αρέσει να κάνει και να επιλέξει με τι θέλει να ασχοληθεί. Μπορείς να του δώσεις μια λίστα με δουλειές που πρέπει να γίνουν, ώστε να διαλέξει μόνο του εκείνες που του αναλογούν, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να αντιλαμβάνεται και να νιώθει πως υπάρχει η αίσθηση του δικαίου, που σημαίνει πως όλοι συμμετέχουν στις δουλειές και κανείς δεν είναι “ευνοημένος”!

♦ Διάλεξε δουλειές με βάση την ηλικία
Είναι πολύ βασικό το παιδί, πέρα από το να αντιλαμβάνεται, να μπορεί και να αντεπεξέλθει στις εργασίες που του αναλογούν. Ανάλογα, λοιπόν, με την ηλικία του υπάρχουν και οι αντίστοιχες δουλειές που μπορεί να κάνει. Ξεκινώντας από την ηλικία των τριών ετών και καθώς μεγαλώνει θα μπορεί να αναλάβει όλο και πιο περίπλοκες καταστάσεις, αλλά η ανάθεση θα πρέπει να γίνεται με σκέψη και μελέτη, ώστε να μην επιβαρυνθεί από πολύ νωρίς με πράγματα τα οποία δεν μπορεί να αντέξει.

♦ Δείξε του τον τρόπο
Απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι το παιδί σε θέση να κάνει όποια δουλειά του σπιτιού του αναλογεί είναι να γνωρίζει και τον αποτελεσματικό τρόπο να την κάνει. Επομένως, είναι αναγκαίο να υπάρχει η κατάλληλη καθοδήγηση από εσένα, ώστε να καταφέρει και το μικρό σου να κάνει αυτό που του ζητάς.

♦ Θέσε κανόνες και “λίστα” επιπτώσεων
Είναι σίγουρο πως σε αρκετές περιπτώσεις τα πράγματα θα πάνε… στραβά! Είτε το παιδί θα αμελήσει τις υποχρεώσεις του, είτε θα τις αφήσει ημιτελείς, ή απλά δεν θα τις κάνει σωστά, εσύ θα πρέπει να του δείξεις το δρόμο προς την “τελειοποίηση”. Και πάλι με διαλλακτικότητα και τη διαπραγμάτευση θα πρέπει να του δώσεις να καταλάβει πως οι κανόνες υπάρχουν για κάποιο λόγο και πως όποιος δεν τους ακολουθεί, χρειάζεται -για παράδειγμα- να επαναλάβει τη δουλειά για να την κάνει σωστά ή να του αφαιρεθεί κάποιο “προνόμιο” μέχρι να γίνει η δουλειά.