Πώς θα αναγνωρίσεις ότι το παιδί σου είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού;

Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο συχνά, πολλά παιδιά εμφανίζουν συμπτώματα μιας καινούργιας νοσηρότητας που έχει σχέση με το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού (bullying). Το παιδί που έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού παρουσιάζει για μεγάλο διάστημα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα που οι γονείς τις περισσότερες φορές αργούν να εντοπίσουν και να αντιληφθούν την προέλευσή τους με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος για τη θεραπεία και αποκατάσταση.

Από την άλλη πλευρά, και το παιδί θύτης που προκαλεί την παραβατική πράξη είναι ένα άτομο με ψυχιατρικές διαταραχές που έχει και αυτό ανάγκη θεραπείας.

Στο σχολικό εκφοβισμό υπάρχει μία σκόπιμη και συνειδητή επιθυμία του δράστη να βλάψει, να απειλήσει ή να εκφοβίσει κάποιο άλλο παιδί. Ακόμα και μία φορά αρκεί για να θεωρηθεί μία πράξη εκφοβισμού ικανή να επηρεάσει τη σωματική και ψυχική κατάσταση του θύματος, να φοβάται για επικείμενες επιθέσεις και να παρουσιάζει σωματικά και ψυχικά προβλήματα. Ποια είναι αυτά; Πώς ένας γονιός θα καταλάβει ότι το παιδί του δέχεται επίθεση στο σχολείο; Ο παιδίατρος Δρ. Σπύρος Μαζάνης εξηγεί!

Ποιες είναι οι μορφές του εκφοβισμού;

1. Άμεσες: περιλαμβάνουν χτυπήματα, σπρωξιές, τρικλοποδιές, μπουνιές, κλωτσιές.
2. Λεκτικές: περιλαμβάνουν βρισιές, καζούρα, παρατσούκλια, κοροϊδίες, ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς
3. Έμμεσος/κοινωνικός: δημιουργείται κλίκα που αποκλείει το θύμα από την παρέα χρησιμοποιώντας κουτσομπολιό, συκοφαντίες κ.ά.
4.Σεξουαλικός: γίνονται σεξουαλικά πειράγματα, λεκτικά ή και σωματική επαφή χωρίς την συναίνεση του θύματος.
5. Ηλεκτρονικός-διαδικτυακός: παρενόχληση με χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κινητού τηλεφώνου ή γραπτών μηνυμάτων.
6. Ρατσιστικός: παρατηρείται όταν ο στόχος-θύμα ανήκει σε διαφορετική φυλή.
7. Μικτός: οι ανωτέρω περιπτώσεις παρουσιάζονται σε συνδυασμό και από ένα ή περισσότερα παιδιά.

Πώς θα υποψιαστούμε ότι το παιδί είναι θύμα;

Όσο πιο έντονη και χρόνια γίνεται η παρενόχληση τόσο πιο θορυβώδη θα είναι τα συμπτώματα του παιδιού-θύματος. Οι γονείς θα αρχίσουν να υποψιάζονται επειδή η συμπεριφορά του παιδιού τους έχει αλλάξει και δεν μπορούν να το ερμηνεύσουν με γεγονότα που έχουν διαδραματιστεί στο οικογενειακό περιβάλλον. Συνήθως το παιδί δεν μιλάει για το πρόβλημα γιατί νομίζει ότι αν οι γονείς του απευθυνθούν στο σχολείο οι δράστες θα γίνουν πιο επιθετικοί. Το παιδί υπόκειται το σωματικό και ψυχικό “βιασμό” και αρχίζει ο οργανισμός του να παρουσιάζει όλα τα συμπτώματα του έντονου στρες.

Α. Όταν το στρες είναι μικρό το παιδί εμφανίζει:
1. χτυποκάρδι δηλαδή σφίξεις πάνω από 100 ανά λεπτό
2. έντονο και συχνό ίδρωμα ειδικά στις παλάμες και στα πέλματα
3. αίσθηση ξηρότητας στο στόμα
4. ναυτία με τάση για εμετό και ζαλάδα

Β. Όταν το στρες είναι σοβαρό το παιδί εμφανίζει;
1. πεπτικά προβλήματα όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην διαιτητική θεραπεία
2. σφίξιμο ή πόνος στο στομάχι και κάνει εμετό ειδικότερα όταν ξυπνάει το πρωί για το σχολείο
3. προβλήματα στην όρεξη δηλαδή ψυχογενή ανορεξία
4. βουλιμία που οδηγεί στην παχυσαρκία
5. μυική ένταση από υπερβολική σύσπαση των μυών του σκελετού και το παιδί αισθάνεται πόνο σε διάφορους μύες, κράμπες ή πονοκέφαλο.
6. υπέρταση, δηλαδή υψηλή πίεση του αίματος
7. διαταραχές του ύπνου, δηλαδή να έχει δυσκολία να το πάρει ο ύπνος ή να ξυπνάει χωρίς λόγο ή να παρατείνει τον ύπνο του πέραν του κανονικού
8. χρόνια κόπωση δηλαδή αισθάνεται συνεχώς κουρασμένο και εξαντλημένο
9. γίνεται ευέξαπτο, ανυπόμονο και επιθετικό
10. αδυνατεί να συγκεντρωθεί στα μαθήματά του
11. προκαλείται ανοσοκαταστολή και αρρωσταίνει συχνότερα από λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως ωτίτιδα, ρινίτιδα, βρογχιολίτιδα, σπαστική βρογχίτιδα κ.ά.

Τι θα κάνει ο παιδίατρος;

Θα εξετάσει λεπτομερώς το παιδί και θα ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις για να διαπιστώσει εάν υπάρχουν οργανικά προβλήματα. Θα συστήσει και θα ψάξει για πιθανά ψυχολογικά προβλήματα εξαιτίας του σχολικού εκφοβισμού και θα συστήσει σωματική και ψυχολογική θεραπεία.