Μπορεί σε πολλούς γονείς να φαίνεται περίεργο, αλλά η αυξημένη χοληστερίνη δεν είναι μια πάθηση που συναντάται μονάχα στους ενήλικες. Αντιθέτως, η παιδική χοληστερίνη είναι μια πολύ συχνή ιατρική κατάσταση που χρειάζεται άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση. Γι’ αυτό και η Διατροφολόγος – Διαιτολόγος, Χριστίνα Κωστάρα, εξηγεί τα πάντα για την χοληστερόλη και εξηγεί τους τρόπους αντιμετώπισής της:
Cholesterol I.D και τι σημαίνει υψηλή χοληστερίνη;
Η χοληστερόλη ή χοληστερίνη είναι μια λιπαρή ουσία ζωτικής σημασίας, για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Αποτελεί δομικό υλικό όλων των κυτταρικών μεμβρανών και συμβάλλει στην σταθερότητα τους, ενώ συμμετέχει στη βιοσύνθεση στεροειδών ορμονών και χολικών οξέων. Αυτό που ίσως δε γνωρίζατε, είναι ότι παράγεται από τον ίδιο τον οργανισμό μας, κυρίως στο συκώτι. Επιπλέον, την προσλαμβάνουμε και από τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως αβγά, συκώτι, χταπόδι κτλ.
Εάν δείτε σε κάποια εξέταση αίματος ότι το παιδί σας έχει υπερχοληστερολαιμία, δηλαδή αυξημένα επίπεδα ολικής χοληστερόλης (πάνω από την απαραίτητη ποσότητα για τον οργανισμό του) μην τρομάζετε, αλλά αντιμετωπίστε αμέσως την κατάσταση.
Γιατί; Με την υπερχοληστερολαιμία αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα αθηροσκληρωτικής αιτιολογίας, αργότερα στη ζωή του.
• Όταν μιλάμε για καρδιαγγειακά νοσήματα, αναφερόμαστε κυρίως σε παθήσεις της καρδιάς ή/ και των αιμοφόρων αγγείων, με πιο χαρακτηριστικές τη στεφανιαία νόσο, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και την περιφερική αρτηριακή νόσο.
• Η αθηροσκλήρωση (ή αθηρωμάτωση) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αντίδραση σε ποικίλους παράγοντες κινδύνου (όπως διαβήτης, παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμία, κακή διατροφή κτλ), που έχει έναρξη στην παιδική ηλικία και εκδηλώνεται νωρίτερα ή αργότερα, σε ένα ευρύ φάσμα σοβαρών αγγειακών παθήσεων, ανάλογα με την ύπαρξη και τον αριθμό των παραγόντων κινδύνου (1).
ΣΗΜΕΙΩΣΤΕ: Τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στα παιδιά μπορεί να είναι κάτι που έχουν κληρονομήσει από τον έναν ή/ και τους δύο γονείς. Αυτή είναι η λεγόμενη οικογενής υπερχοληστερολαιμία (FH).
LDL και HDL χοληστερόλη: Η “κακή” και η “καλή”
Η χοληστερόλη κυκλοφορεί στο αίμα ενωμένη με ειδικές πρωτεΐνες, τις λεγόμενες λιποπρωτεΐνες με πιο κύριους εκπροσώπους, τις LDL και HDL. Ας δούμε ποια είναι η καλή και ποια η κακή:
• LDL – Cholesterol (χοληστερόλη χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνης): Αντιπροσωπεύει το 60-70% της ολικής χοληστερόλης και ονομάζεται “κακή” χοληστερόλη, λόγω του ότι θεωρείται πρωταρχική αιτία αθηροσκλήρωσης. Όταν υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση LDL στο αίμα, αυτό σημαίνει ότι χοληστερόλη επικάθεται στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται αθηροσκληρωτικές πλάκες, ακόμα και θρόμβοι στο αίμα. Όσο πιο αυξημένη είναι η τιμή της LDL-C, τόσο πιο μεγάλος ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων.
• HDL – Cholesterol (χοληστερόλη υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνης): Αυτή είναι η λεγόμενη “καλή” ή καρδιοπροστατευτική χοληστερόλη, που προστατεύει ενάντια στην ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης, αφού “καθαρίζει” τα τοιχώματα των αρτηριών από τη χοληστερόλη. Εκτός από τις αντιαθηρογόνες ιδιότητές της, έχει αντιοξειδωτική, αντιθρομβωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Συνεπώς, όσο υψηλότερες οι τιμές της HDL-C, τόσο το καλύτερο!
Μάθετε τα επιθυμητά επίπεδα για το παιδί σας και διατηρείστε τα!
| Επιθυμητά επίπεδα για παιδιά και εφήβους 1,2,3,4 | |
| Χοληστερόλη ολική | < 170 mg/dL |
| HDL χοληστερόλη | >45 mg/dL |
| LDL χοληστερόλη | < 100 mg/dL (παρέμβαση απαιτείται όταν οι τιμές είναι οριακές 100-129 mg/dL ή υψηλές ≥ 130mg/dL) |
| Τριγλυκερίδια (TG) | < 75 mg/dL για ηλικίες 0-9 έτη
<90 mg/dL για ηλικίες 10-19 έτη |
Τα ιδανικά επίπεδα για το δικό σας παιδί, καθώς και ο τρόπος να τα διατηρείτε, είναι κάτι που θα πρέπει οπωσδήποτε να συζητήσετε με τον γιατρό του.
Ακολουθείστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ελέγξτε τα επίπεδα χοληστερόλης και χαρίστε μια πιο υγιή καρδιά στα παιδιάς σας!
Χιλιάδες επιστημονικές μελέτες προσφέρουν σήμερα μια βάση συντριπτικών στοιχείων, τα οποία υποστηρίζουν τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής για την υγεία, τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και θεραπείας! Η διατροφική θεραπεία, στα πρότυπα της “χρυσής” Μεσογειακής Διατροφής, ενισχυμένη με τροφές και συστατικά με ευεργετικές δράσεις για το καρδιαγγειακό σύστημα, έχει εντυπωσιακή επίδραση στα επίπεδα λιπιδίων. Σημειώστε πως η θετική αυτή δράση, μπορεί να λάβει χώρα πριν ή και παράλληλα με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για τη μείωση της χοληστερίνης.
♦ Βήμα 1: Αυξήστε την κατανάλωση βρώμης και κριθαριού. Τα δύο αυτά δημητριακά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε β-γλυκάνη, έναν τύπο εδώδιμης διαλυτής ίνας. Η υψηλή ημερήσια πρόσληψη β-γλυκάνης σε μια υγιεινή διατροφή, κατεβάζει ικανοποιητικά τα επίπεδα LDL καθώς και της ολικής χοληστερόλης.
Tip → Χρησιμοποιείστε τα “Παιδικά Τραγανά Μούσλι” HiPP για την παρασκευή κρέμας βρώμης και σπιτικών μπισκότων/μπάρας. Μπορείτε να δοκιμάσετε να τα προσθέσετε ωμά στο γάλα, το γιαούρτι ή την κρέμα “Βρώμης με ρύζι” HiPP του μωρού σας. Επιπλέον, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την “Παιδική Φρυγανιά” ως σνακ ή τριμμένη σε γιαούρτι κ.α.
Τι να αυξήσετε:
| Εδώδιμες ίνες | «Η υψηλή κατανάλωση εδώδιμων ινών – ιδιαίτερα διαλυτών, πέραν των λοιπών ευεργετικών δράσεων που έχει- σχετίζεται με τη μείωση των λιπιδίων του αίματος και άρα τη μείωση κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου5.»
Πηγές: Δημητριακοί καρποί ολικής άλεσης, φρούτα, λαχανικά και όσπρια. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε διαλυτές ίνες: Βρώμη, κριθάρι, φασόλια, αρακάς, ρύζι ολικής άλεσης, εσπεριδοειδή φρούτα (πορτοκάλι, μανταρίνι κτλ), μήλο κ.α. |
Τι να μειώσετε:
| Επεξεργασμένα δημητριακά (σιτηρά) | Κατά την επεξεργασία των δημητριακών καρπών χάνονται βιταμίνες, ανόργανα συστατικά και εδώδιμες ίνες, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις τα επεξεργασμένα δημητριακά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά στερεά λίπη ή/ και πρόσθετα σάκχαρα. |
| Απλά σάκχαρα, ιδιαίτερα τα «πρόσθετα σάκχαρα» | Παν μέτρον άριστον: Η ζάχαρη και άλλα φυσικά απλά σάκχαρα στη διατροφή μας (π.χ. στα φρούτα, σε κάποια λαχανικά ή το μέλι) δίνουν τη γλυκιά γεύση που αγαπάμε όλοι και ιδιαίτερα τα παιδιά! Τα φυσικά, καλά σάκχαρα αλλά και η συνειδητή επιλογή προϊόντων του εμπορίου όπως τα προϊόντα HiPP*, όταν αυτά καταναλώνονται με μέτρο και στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, υποστηρίζουν την επιθυμία μας για μία γλυκιά ζωή γεμάτη υγεία!
Tip: Η κρυμμένη ζάχαρη. Πολλές βρεφικές και παιδικές τροφές του βιομηχανικού και εμπορικού τομέα (μπάρες δημητριακών, δημητριακά πρωινού, επιδόρπια γιαουρτιού κ.α) περιέχουν ζάχαρη και άλλα σάκχαρα. Ενέχονται σε αυτές τις τροφές, όχι στη φυσική τους μορφή, αλλά κυρίως ως πρόσθετο σάκχαρο, ιδιαίτερα στη μορφή δημιορ﷽﷽﷽ μιατηροηθ ημέρα, h ta ΑΠΟ ΤΟ ΙΚΑ οife is. Understanding how the mind works your in order to promote anything worth taκαλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης. Προτιμήστε εταιρίες που επιλέγουν φυσικά σάκχαρα για την ενίσχυση της γλυκιάς γεύσης στα προϊόντα τους και όχι την προσθήκη ζάχαρης, όπως η HiPP. Ψάξτε για την ένδειξη: χωρίς ζάχαρη. Οι «κρυφές» λέξεις που υποδηλώνουν την ύπαρξη ζάχαρης είναι π.χ. σιρόπι ιμβερτοποιημένου σακχάρου, σιρόπι γλυκόζης, δεξτρόζη. |
♦ Βήμα 2: Αυξήστε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών (≥5 μερίδες συνολικά/ημέρα, από τα οποία ≥1 μερίδα/ ημέρα θα πρέπει να προέρχεται από σκουρόχρωμα πράσινα φυλλώδη ή πορτοκαλί λαχανικά)
Tip→ Χρησιμοποιήστε HiPPIS “Φρουτοπολτoύς” της HiPP για την ενίσχυση της γλυκιάς γεύσης στο φυσικό γιαούρτι ή στο ψωμί, εκτός από την επιλογή τους ως σνακ, για την απολαυστική αύξηση της πρόσληψης φρούτων.
♦ Βήμα 3: Η πρόσληψη συνολικών λιπαρών δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 35% των συνολικών ημερήσιων αναγκών μας σε ενέργεια. Σημειώστε πως τα διατροφικά λιπαρά, δεν είναι όλα ίδια! Τα λίπη αποτελούνται από διαφορετικά είδη λιπαρών οξέων (κορεσμένα, μονοακόρεστα, πολυακόρεστα).
Η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με ακόρεστα (μονοακόρεστα – ιδιαίτερα μέσω ελαιόλαδου – και πολυακόρεστα) στη διατροφή του παιδιού σας, θα μειώσει τα επίπεδα LDL και ολικής χοληστερόλης ώστε να διατηρήσει φυσιολογικά επίπεδα στο αίμα.
| Αυξήστε την κατανάλωση σε: | Μειώστε την κατανάλωση σε: |
| · Ψάρι (πηγή ω-3 λιπαρών οξέων)
· Ελαιούχους καρπούς (ξηρούς καρπούς) και σπόρους · Αβοκάντο · Ελιές και καλό ελαιόλαδο (το μονοακόρεστο λιπαρό οξύ -ελαϊκό οξύ- που αντιπροσωπεύει το 75% των λιπαρών οξέων του ελαιόλαδου, διαθέτει αντιθρομβωτικές ιδιότητες.) · Άλλα φυτικά έλαια όπως λινέλαιο, μουρουνέλαιο, κραμβέλαιο · πράσινα φυλλώδη λαχανικά Σημείωση: Ο κρόκος αβγού είναι πηγή κορεσμένων και πολυακόρεστων λιπαρών. |
· Βούτυρο, μαργαρίνη, πλήρες γάλα και ολόπαχα γαλακτοκομικά
· κρέας, πουλερικά και παράγωγα · έλαιο καρύδας και λοιπά έλαια Σημείωση: Διαβάστε προσεκτικά τις διατροφικές ετικέτες των προϊόντων που αγοράζετε και αποφύγετε τα trans λιπαρά λόγω του ότι μειώνουν την HDL και αυξάνουν την LDL χοληστερόλη: Τα υδρογονωμένα (trans) λιπαρά βρίσκονται στα περισσότερα προϊόντα που τηγανίζονται σε υψηλές θερμοκρασίες, όπως τα τσιπς και παρόμοια σνακς, αρτοσκευάσματα και προϊόντα ζαχαροπλαστικής εμπορίου, τυποποιημένα τοστ, έτοιμες σάλτσες κ.α. |
| Κρατήστε την πρόσληψη χοληστερόλης <200 mg την ημέρα | Ενδεικτικές περιεκτικότητες: Αβγό ολόκληρο βραστό (187mg/ ένα τεμάχιο)/ Μπριζόλα μοσχαρίσια, χωρίς ορατό λίπος, ψητή (70mg/ 60g)/ Αρνί μπούτι, χωρίς ορατό λίπος ψητό (50mg/ 60g)/ Koτόπουλο στήθος, χωρίς πέτσα ψητό (50mg/ 60g) |
Δώστε βάρος στην υγεία! Μιλήστε με τον παιδίατρό σας ή σ’ έναν εξειδικευμένο διατροφολόγο που θα σας ενημερώσουν σχετικά με το ιδανικό βάρος για το παιδί σας και θα το βοηθήσουν να το διατηρήσει!
Παιδιά εν δράσει: Ενθαρρύνετε την άσκηση, εξοικειώνοντας τα μικρά σας με υγιεινές συνήθειες.
Επιβραβεύετε τα παιδιά σας σε κάθε βήμα που κάνουν, προς τη βελτίωση της υγείας τους!
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
1. AACE 2017 Guidelines. American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology Guidelines for Management of Dyslipidemia and Prevention of Cardiovascular Disease. Endocrine Practice Vol 23 (Suppl 2) April 2017
2. Kavey RE et al 2003. American Heart Association guidelines for primary prevention of atherosclerotic cardiovascular disease beginning in childhood. Circulation. 2003;107:1562-1566.
3. U.S Department of Health Services. National Institutes of Health; National Heart Lung, and Blood Institute; Expert Panel on Integrated Guidelines for Cardiovascular Health and Risk Reduction in Children and Adolescents. NIH Publication No.12-7486A, October 2012
4. Global International Diabetes Federation (IDF)/ International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD) Guideline for Diabetes in Childhood and Adolescence. International Diabetes Federation 2011
5. European Food Safety Authority (EFSA) 2010; 8 (3): 1460
6. Estruch R et al. Primary prevention of cardiovascular disease with a mediterranean diet. N Engl J Med 2013: 368: 1279-90
7. Turati, V. Dilis et al. Glycemic load and coronary heart disease in a Mediterranean population: The EPIC Greek cohort study. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases (2014) xx, 1-7
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164