«Συγγνώμη που σου φώναξα» και άλλα 5 πράγματα που πρέπει να πεις στο παιδί σου μετά από κάθε τσακωμό

Φωνές στο σπίτι, αυτή η μάστιγα. Αν και ζούμε στην εποχή του positive parenting, τη μέθοδο που προωθεί την ήσυχη διαπαιγαγώγηση των παιδιών μέσω της κατανόησης και του διαλόγου, αν και οι περισσότεροι παραδεχόμαστε την ανάγκη για αποδοχή των συναισθημάτων των παιδιών μας και εφαρμογή δημοκρατικών τρόπων λήψης αποφάσεων μέσα στην οικογένεια, μοιάζει σχεδόν αδύνατο το να αποφύγουμε εντελώς τις φωνές και τις εντάσεις.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως, σε μεγάλο βαθμό, φταίει ο τρόπος που μεγαλώσαμε, καθώς οι έντονες τιμωρίες και τα μαλώματα υπήρξαν πρωταγωνιστές στις ζωές των παιδιών της δεκαετίας του 1980 και του 1990. Και ως γνωστόν οι άνθρωποι πάντα μιμούμαστε τις εικόνες και τις συμπεριφορές των παιδικών μας χρόνων. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν είναι επαρκής δικαιολογία, αφού είναι πια αποδεδειγμένο πως όσο λιγότερο φωνάζουν οι γονείς στα παιδιά τους τόσο μεγαλύτερο περιθώριο τους δίνουν να ανθίσουν και να γεμίσουν αυτοπεποίθηση.

Το πρόβλημα είναι πως, εξ αντανακλάσεως, οι ενήλικες έχουμε την τάση να εκτονώνουμε το άγχος μας και τις ανησυχίες μας για την καθημερινότητα μέσα στο περιβάλλον του σπιτιού. Και όπου σπίτι βλέπε παιδιά. Παρόλα αυτά οι παιδοψυχολόγοι συμφωνούν σε ένα πράγμα: το να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα νεύρα μας και το να αρχίσουμε να χειριζόμαστε διαφορετικά τις διαφωνίες που έχουμε με το παιδί μας είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο αν δεν θέλουμε να τραυματίσουμε σοβαρά και μακροπρόθεσμα τη σχέση μας μαζί του.

Οι συνέπειες

Τι ακριβώς συμβαίνει στον ψυχισμό ενός παιδιού που ακούει τη μαμά και τον μπαμπά να το φωνάζουν σε τακτική βάση; Μπορεί εσύ να νομίζεις πως τη στιγμή που υψώνεις τη φωνή σου επιβάλλεσαι και γίνεσαι περισσότερο αντιληπτή, αλλά στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Το παιδιά μόλις ακούσουν φωνές παύουν να ακούν τι τους λέμε, αρχίζουν να φοβούνται και αισθάνονται αυτόματα μία απόσταση ανάμεσα στα ίδια και στους γονείς. Σταδιακά το παιδί νιώθει να αποσυνδέεται από εκείνους και να απομακρύνεται, πιστεύοντα πως όσο πιο βαθιά κλειστεί στον εαυτό του τόσο πιο πιθανό είναι να γλιτώσει τις φωνές την επόμενη φορά.

Αυτό δεν έχει σχέση με την ηλικία στην οποία βρίσκεται το παιδί αφού μιλάμε για αυτόματους μηχανισμούς που ενεργοποιούνται όσο χρονών κι αν είναι το παιδί σου.

Μία συγγνώμη μπορεί να κάνει θαύματα

Λένε πως από ένα συγγνώμη από μόνο του δεν έχει αξία, εάν δεν συνοδεύεται από τις αντίστοιχες πράξεις. Όμως, στην περίπτωση που έχεις πιάσει τον εαυτό σου να φωνάζει συχνά στο παιδί σου είναι, σίγουρα, μία αρχή που θα σας βοηθήσει να έρθετε ξανά λίγο πιο κοντά.

Μη φοβάσαι να ξεστομίσεις τη μαγική λέξη. Μετά από κάθε άσχημη στιγμή, ακόμα κι αν ξέρεις ότι το παίδί σου ξεπέρασε τα όρια με τη συμπεριφορά του, πλησίασε το και ζήτησε του ένα ειλικρινές «συγγνώμη» και διαβεβαιώνοντας του ότι θα κάνεις ό,τι μπορείς για να είσαι πιο ψύχραιμη/ος την επόμενη φορά. Εννοείται, πως πρέπει να προσπαθήσεις όσο περισσότερο μπορείς να τηρήσεις τη σημαντική αυτή υπόσχεση σου. Διαφορετικά θα φανείς πολύ ασυνεπής στα μάτια του;

Φώναξα πολύ. Και τώρα τι λέμε;

Επειδή, παρόλα αυτά, είμαστε άνθρωποι και τα λάθη δεν αποφεύγονται ποτέ εντελώς υπάρχει πάντα η περίπτωση να φωνάξεις στα παιδιά σου και, μάλιστα, να αισθανθείς πολύ άσχημα για αυτό στη συνέχεια.

Παρόλα αυτά υπάρχουν πάντα κάποιες πολύτιμες φράσεις που μπορούν να συνοδεύσουν τη συγγνώμη μας και οι οποίες θα μας βοηθήσουν να μονιάσουμε με τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας. Τα παδιά μας.

«Έκανα λάθος που φώναξα. Θα ήθελα να μου πεις πώς αισθάνεσαι γιατί αυτά που νιώθεις είναι σημαντικά για μένα».

Αναγνωρίζεις το λάθος σου και ταυτόχρονα δίνεις αξία στον ψυχισμό του παιδιού.

«Συγγνώμη. Βλέπω πόσο πολύ σε τάραξε η συμπεριφορά μου».

Δίνεις στο παιδί την ευκαιρία να μιλήσει για το πόσο πολύ αναστατώθηκε όταν του φώναξες.

«Σου ζητώ συγγνώμη. Είμαι εδώ για να σε ακούσω και να καταλάβω»

Εξηγείς στο παιδί ότι είσαι έτοιμη/ος να ακούσεις τι ήταν αυτό που το ώθησε να ξεπεράσει τα όρια εξ΄αρχής

«Συγγνώμη, δεν είναι δικό σου το λάθος. Εγώ δεν το χειρίστηκα σωστά»

Αναλαμβάνεις την ευθύνη για τον τσακωμό.

«Σου ζητώ συγγνώμη. Φώναξα γιατι είμαι πολύ κουρασμένη/ος»

Και σε αυτή την περίπτωση παίρνεις την ευθύνη για τις φωνές και παράλληλα παραδέχεσαι πως, όπως και το παιδί, έτσι και εσύ ως ενήλικας έχεις τις κακές σου στιγμές.

Kεντρική φωτογραφία και φωτογραφίες άρθρου: iStock