Το άγχος της σχολικής ζωής και πως να βοηθήσεις…

Κάθε παιδί ή έφηβος βιώνει άγχος σε κάποιες περιόδους της σχολικής ζωής, ως ένα φυσιολογικό μέρος της παιδικής και εφηβικής ανάπτυξης. Πολλά παιδιά ανησυχούν για το πώς θα γίνουν αποδεκτά από τη σχολική κοινωνία, για τους βαθμούς που θα έχουν, για τη μετάβαση σε νέο σχολείο ή νέα τάξη, καθώς και για την πιθανή άσκηση επιθετικής συμπεριφοράς από άλλους.

Όταν τα παιδιά αγχωθούν, αντιδρούν με διαφορετικούς τρόπους, οι οποίοι εξαρτώνται από την ηλικία τους, το αναπτυξιακό τους στάδιο και την αιτία του άγχους που βιώνουν.

Μια κατηγορία άγχους που συναντάται όλο και συχνότερα ανάμεσα στους μαθητές είναι το άγχος επίδοσης, που είναι ένας συνδυασμός του συνολικού προγράμματος τους και των σχολικών εργασιών.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το πρόγραμμά τους είναι τόσο φορτωμένο που δεν τους επιτρέπει να ανταποκριθούν σε όλες τις υποχρεώσεις τους για το σχολείο. Από την άλλη μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία στην επίλυση των ασκήσεων ή να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν.

Μεγάλη σημασία έχουν οι συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό στη συμπεριφορά τους. Μπορεί να φτάσουν σε σημείο να μην μπορούν να κοιμηθούν το βράδυ ή να φάνε. Αν συμβαίνει κάτι από αυτά τότε οι γονείς χρειάζεται να συζητήσουν μαζί τους, με το δάσκαλό του ή ακόμη καλύτερα με έναν ειδικό, ώστε να βρεθεί μια λύση.

Το άγχος επίδοσης παίρνει πολλές μορφές και μάλιστα αρκετές φορές ο τρόπος που εξωτερικεύεται επηρεάζει πολλά κομμάτια της προσωπικότητας των παιδιών.

Τα σημάδια του άγχους μπορεί να είναι:

-Συναισθηματικά όπως ανησυχία, θλίψη, θυμός, φόβος, ταραχή, δυσπιστία.

-Σωματικά όπως απώλεια όρεξης, πόνος στο στομάχι, πονοκέφαλος, ζαλάδες, ακμή, ταχυπαλμία, τάση για εμετό, τικ, βλάβες στην ομιλία.

-Κοινωνικά όπως απομόνωση, συγκρούσεις με άτομα του σχολικού ή του οικογενειακού περιβάλλοντος.

-Συμπεριφορικά όπως απώλεια συγκέντρωσης, υπερφαγία, ανηδονία, εφιάλτες, κακή υγιεινή, αϋπνία ή υπερυπνία, σκασιαρχείο, πτώση των βαθμών, επιθετική συμπεριφορά, υπερβολικές αντιδράσεις.

Παρατηρώντας την πληθώρα συμπτωμάτων γίνεται σαφές ότι είναι πολύ εύκολο να κατανοήσει κανείς ότι το παιδί του βιώνει έντονο άγχος επίδοσης. Ανεξάρτητα, όμως, από τις συμβουλές που μπορεί να δοθούν σχετικά με το τι μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση, υπάρχουν και ορισμένες συμπεριφορές των γονέων που μπορεί να οξύνουν την κατάσταση.

Πολλές φορές ταυτίζουν την αποδοχή του παιδιού τους με την καλή σχολική επίδοση. Κάτι τέτοιο μπορεί να το οδηγήσει στην πεποίθηση ότι «μόνο αν φέρει καλούς βαθμούς, αξίζει την αγάπη και την αποδοχή τους».

Παράλληλα, η σύγκρισή του με άλλους μαθητές που έχουν καλύτερη βαθμολογία από εκείνο, μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί ή στον έφηβο αισθήματα ανασφάλειας ή απογοήτευσης.

Άλλες φορές, οι επιτυχημένοι γονείς μπορεί να αποτελέσουν ένα πολύ ισχυρό πρότυπο και να θέσουν (ακόμα και άθελά τους) υψηλές προσδοκίες, που το παιδί πασχίζει να εκπληρώσει.

Όλα τα παραπάνω, πέρα από τα συμπτώματα άγχους, μπορεί να του δημιουργήσουν και έμμονες ιδέες, ψυχαναγκασμούς και τελειοθηρικές τάσεις.

1. Να θυμάται ότι ο κόσμος δεν θα τελειώσει εάν δεν ολοκληρώσει τις εργασίες του τέλεια ή αν τις παραδώσει με μια μικρή καθυστέρηση.

2. Να θέσει προτεραιότητες, κάνοντας, παράλληλα, έναν προγραμματισμό του χρόνου που διαθέτει και του χρόνου που χρειάζεται για κάθε εργασία. Έτσι θα τις ολοκληρώσει όλες στο σωστό χρόνο και θα είναι ήρεμος.

3. Να μην αποσπάται η προσοχή του συνεχώς από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, το διαδίκτυο, τους φίλους του ή την οικογένεια, λέγοντας ακόμη και όχι σε κάτι που θα του ζητήσουν και που μπορεί να επηρεάσει την ολοκλήρωση των εργασιών του.

4. Να κάνει ένα μικρό διάλειμμα των 5-10 λεπτών για κάθε σαράντα πέντε λεπτά συνεχούς διαβάσματος, όπου μπορεί να πιει λίγο νερό, να ακούσει μουσική , να πάει μια μικρή βόλτα κτλ.

1. Να τα βοηθήσει να καθιερώσουν ένα πρόγραμμα μελέτης, που θα τους παρέχει αίσθηση άνεσης και ασφάλειας.

2. Να φροντίσει ώστε να τρέφονται σωστά.

3. Να συζητήσει με το παιδί αυτά που το απασχολούν και να βρουν κοινές λύσεις.

4. Να το ωθήσει σε δραστηριότητες, διαφορετικές από το σχολείο οι οποίες θα του επιτρέπουν να νιώθει μέλος μιας ομάδας.

5. Να περάσει χρόνο με το παιδί του, διασκεδάζοντας μαζί του.

6. Να αντιμετωπίζει και ο ίδιος το άγχος του με θετικό τρόπο.

7. Αν η κατάσταση δεν βελτιώνεται, θα ήταν καλό να πάρει συμβουλές από κάποιον ειδικό για το πώς να το αντιμετωπίσει