Το γράμμα μιας έφηβης…

Με αφορμή αυτό το email της έφηβης αναγνώστριας του TLIFE, η Ψυχολόγος-Σύμβουλος Μελέτης, Ιφιγένεια Λαμπροπούλου εξηγεί γιατί “είναι δύσκολο να είσαι δεκαπέντε..”:

Το να είσαι στην εφηβεία είναι δύσκολη περίοδος για όλους. Οι γονείς ξαφνικά παίρνουν τον ρόλο του κακού, του ανθρώπου που νομίζεις πως δεν κατανοεί και θέτει τις απαγορεύσεις λες και δεν υπήρξε έφηβος ο ίδιος. Για τον ίδιο τον έφηβο τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Αλλαγές στο σώμα, οι ορμόνες πάνε και έρχονται, σε ό,τι καταπιαστεί χρειάζεται προσπάθεια, τα συναισθήματα εναλλάσσονται χωρίς προειδοποίηση… φόβος, θυμός, αγωνία, θάρρος, επανάσταση… όλα αυτά και ακόμα περισσότερα κυριεύουν τις πράξεις, τα λόγια, την συμπεριφορά, το συναίσθημά του.

Μαζί θα μιλήσουμε για τις πιο συνήθεις δηλώσεις των εφήβων, και θα δούμε πόσα πολλά μπορεί να κρύβονται πίσω από λίγες λέξεις τους.

“Τον τελευταίο καιρό στη ζωή μου τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά ή ίσως εγώ να νιώθω έτσι”. Σίγουρα η απάντηση έχει δοθεί από τον ίδιο τον έφηβο σε αυτή του την δήλωση. Τα πράγματα πάνε καλά, αλλά ο ίδιος νιώθει ένα συναίσθημα αδειάσματος, κενού. Όλοι σε αυτή την ηλικία της εφηβείας, εστιάζουν στα εμπόδια, σε αυτά που δεν έγιναν ακριβώς όπως θα επιθυμούσαν, στα “όχι, μη, δεν” των γονιών. Νιώθουν έναν ατελείωτο περιορισμό, μία έλλειψη ελευθερίας, κανόνες…κανόνες…κι άλλοι κανόνες… Πέραν από τις περιπτώσεις που πραγματικά μέσα στο σπίτι συμβαίνει μία κατάσταση σοβαρή και χρήζει παρέμβαση ειδικού, τα περισσότερα νέα παιδιά στην ηλικία της εφηβείας βιώνουν “μικρά καθημερινά δράματα”, ίσως γιατί -πέραν της ορμονικής πλευράς του θέματος με τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους, έχουν την ανάγκη τα “δράματα” αυτά για να δώσουν μια έντονη γεύση στη ζωή τους…..

“Με τους γονείς μου ποτέ δεν είχαμε πάρα πολύ καλή σχέση”. Και ποιο παιδί δεν τον έχει πει αυτό; Είναι δυνατόν ο κλασικός Έλληνας γονιός να μην τσακώνεται με το παιδί του για μικροπράγματα; Όχι! Και είναι απόλυτα φυσιολογικό όταν ο γονιός έχει απαιτήσεις, όταν ο γονιός έχει προσδοκίες για το παιδί του, όταν η μάνα έχει πονέσει για να γεννήσει το σπλάχνο της, όταν ανησυχεί για το μέλλον του, για τις παρέες του, για τα θέλω του…. Πώς είναι δυνατόν να απαιτείται από τον γονιό να γίνει “φίλος” με το παιδί του επειδή το ίδιο έτσι θα το βόλευε; Γιατί σίγουρα ο γονιός εκτός των άλλων πάντα έχει τον ρόλο εκείνου που θέτει τα όρια… Και πώς να μην πει “όχι, δεν, μη” ο γονιός όταν ανάμεσα σε φυσιολογικές ανάγκες του έφηβου ακούει και παράλογα αιτήματα όπως “θέλω να έχω δικά μου κλειδιά για να βγαίνω όποτε θέλω και να μην δίνω λογαριασμό”.

Είναι γνωστό ότι ο έφηβος αγνοεί τους κινδύνους -ακόμα και σήμερα που η τεχνολογία έχει φέρει την πραγματική ζωή μέσα στο σπίτι τους. Νομίζει ότι είναι ένα μικρός σούπερμαν, που τίποτα και κανένας δεν μπορεί να το βλάψει. Και όμως, ο στόχος του κάθε γονιού μέσα του δεν είναι ούτε να γίνει ο απαγορευτής στη ζωή του παιδιού του, ούτε να του μεταδώσει έναν φόβο για όλα. Αυτό που προσπαθεί -πολλές φορές με λάθος τρόπο για να καλύψει τον φόβο του και την ανησυχία του- είναι να του προσδώσει εφόδια για να προστατεύει το ίδιο το παιδί τον εαυτό του. Προσπαθεί να το κατεβάσει από το “συννεφάκι” του και να το προσγειώσει στην πραγματικότητα.

“Με τις φίλες μου περνάω καλά αλλά δεν νιώθω πως είμαι πολύ σημαντική για κάποια από αυτές. Τα αγόρια δεν με πλησιάζουν, δεν είμαι ελκυστική για αυτούς, ενώ δεν είμαι άσχημη”. Και μετά την ατέλειωτη κόντρα του έφηβου με τους γονείς που τους θεωρούν εχθρούς και ότι δεν τους αγαπούν, στρέφουν την αναζήτησή τους για αποδοχή στο άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον, που δεν είναι άλλο από τους φίλους, τους συμμαθητές… Έφηβοι δηλαδή που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες αγωνίες, τις ίδιες κόντρες. Και το πρόβλημα φουντώνει! Και ρωτώ: Γιατί παρακαλώ να έχουν σε αυτή την ηλικία των 15 άγχος εάν θα αρέσουν στα αγόρια ή στα κορίτσια αντί να εστιάσουν στο να αγαπήσουν τα ίδια τον εαυτό τους; Γιατί πολύ απλά, η αποδοχή του εαυτού τους καθρεφτίζεται στην αποδοχή των άλλων.

“Τελευταία νιώθω πολύ μόνη”. Αυτή είναι η αιτία και το αποτέλεσμα ταυτόχρονα της εφηβείας… Αίσθημα μοναξιάς. Και όμως, με τόσους ανθρώπους γύρω μία έφηβη καταλήγει να νιώθει μόνη. Στους γονείς βλέπει το “όχι”, στους φίλους τα ίδια προβλήματα που την απασχολούν. Πού θα βρει διεξόδους που θα δώσουν χαρά και αίσθημα πληρότητας; Γονείς, αναλάβετε παρουσία αγάπης, αγκαλιάς, κατανόησης, συγκατάβασης, ρίξτε λίγο νερό στο κρασί σας, γίνετε πιο διπλωματικοί και ευχάριστοι στα εφηβάκια σας. Και λέω “εφηβάκια” γιατί σίγουρα όποια ηλικία και να έχουν τα παιδιά σας, μόνο έτσι τα βλέπετε, όπως την πρώτη μέρα που τα πήρατε μωράκια στην αγκαλιά σας.

Έφηβοι, κάντε υπομονή, θα περάσει όλη αυτή η δύσκολη περίοδος. Ο στόχος που καλείστε να κατακτήσετε στην εφηβεία είναι να βγείτε άνθρωποι με αρχές, όρια, με γνώση των πράξεων και των συνεπειών τους, με ισορροπία της λογικής με το συναίσθημα.

Όλοι έχουν το δίκιο τους, γονείς και έφηβοι, ο καθένας από την δική του οπτική γωνία. Όμως ένα είναι βέβαιο, ότι όλα αυτά τα συναισθήματα είναι παροδικά κυρίως, και σε λίγα χρόνια τα ίδια παιδιά που σας θεωρούσαν εσάς τους γονείς τους μεγαλύτερους εχθρούς τους θα επιστρέψουν για να γίνετε το στήριγμά τους, ο έμπιστος τους, ο συμβουλάτορας τους.