Το «τέταρτο τρίμηνο» ή αλλιώς το στάδιο της λοχείας που συχνά αγνοούμε – όλα όσα πρέπει να ξέρεις!

Αν ρωτήσεις κάποιον πόσο διαρκεί η εγκυμοσύνη, θα σου πει «εννέα μήνες». Κανείς, όμως, δε σου λέει για το «τέταρτο τρίμηνο»—αυτό το μαγικό (γεμάτο προκλήσεις) τρίμηνο μετά τον τοκετό, που σε αφήνει να αναρωτιέσαι αν θα ξαναγίνεις ποτέ άνθρωπος. Είναι η φάση της λοχείας, το στάδιο που το σώμα, το μυαλό και η ψυχολογία σου κάνουν πάρτι—χωρίς εσένα. Και όμως, αν και κρίσιμο, παραμένει υποτιμημένο και συχνά αόρατο στην ευρύτερη συζήτηση για τη μητρότητα.

Οι αλλαγές που φέρνει η μητρότητα

Ξεκινάμε από τα βασικά: μετά τη γέννα, το σώμα δεν επιστρέφει αυτόματα στην προ εγκυμοσύνης κατάσταση (σοκ!). Το ορμονικό rollercoaster είναι επικό. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη πέφτουν απότομα, ενώ η προλακτίνη παίρνει τα ηνία για τον θηλασμό. Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τα πάντα, από το δέρμα σου μέχρι τη διάθεσή σου. Μελέτη του Journal of Maternal Health δείχνει πως το 85% των νέων μαμάδων βιώνει «baby blues», ενώ ένα 10-20% αναπτύσσει επιλόχειο κατάθλιψη. Το να νιώθεις πιεσμένη να δείχνεις καλά, ενώ μέσα σου παλεύεις, δε βοηθά. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας και να ζητάμε υποστήριξη όταν τη χρειαζόμαστε.

Ο ύπνος ή μάλλον, η απουσία του

Θυμάσαι τι σημαίνει να κοιμάσαι πάνω από δύο ώρες σερί; Όχι; Καλώς ήρθες στο club. Ο ύπνος μετά τον τοκετό είναι ένας μύθος, όπως το «τρως για δύο» στην εγκυμοσύνη. Τα μωρά δεν έχουν ιδέα από βιολογικά ρολόγια και ξυπνούν συνεχώς.  Όσο κι αν ακούγεται εξαντλητικό, υπάρχει λόγος: τα νεογέννητα πρέπει να τρώνε συχνά για να διατηρούν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου τους και να νοιώσουν ασφάλεια. Ανάλογα με την ηλικία και το βάρος τους, μπορεί να χρειάζονται τάισμα κάθε δύο ή τρεις ώρες, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει να τα ξυπνούν. Το σώμα τους μαθαίνει σταδιακά να ρυθμίζεται, αλλά μέχρι τότε, η αϋπνία είναι ένα αναπόφευκτο κομμάτι της νέας πραγματικότητας. Και δεν είναι μόνο η μαμά που χάνει ύπνο, οι νέοι γονείς ως σύνολο χρειάζονται υποστήριξη για να διαχειριστούν αυτή την περίοδο χωρίς εξάντληση.

Αυτοεικόνα και προσδοκίες

Η περίοδος μετά τον τοκετό φέρνει μαζί της πολλές αλλαγές, όχι μόνο στο σώμα αλλά και στην αυτοεικόνα μας. Συνήθως, δεν είναι η κοινωνία αυτή που μας πιέζει περισσότερο, είμαστε εμείς οι ίδιες. Θέλουμε να επιστρέψουμε άμεσα στην εικόνα που είχαμε πριν την εγκυμοσύνη, να φορέσουμε ξανά τα παλιά μας ρούχα, να νιώσουμε “όπως πριν”. Όμως, το σώμα έχει διαφορετική άποψη και χρειάζεται χρόνο. Οι ορμονικές αλλαγές, η εξάντληση και ο νέος ρόλος της μητρότητας κάνουν την επαναφορά πιο περίπλοκη απ’ όσο νομίζαμε. Δε χρειάζεται βιασύνη. Το σώμα έκανε κάτι απίστευτο—έφερε μια νέα ζωή στον κόσμο. Του αξίζει να του δώσουμε τον χρόνο που χρειάζεται για να επανέλθει φυσικά, χωρίς άγχος και τύψεις.

Το μωρό προσαρμόζεται στον έξω κόσμο

Το μωρό σου βιώνει τεράστιες αλλαγές αυτούς τους πρώτους τρεις μήνες. Προσαρμόζεται από την προστατευμένη μήτρα σε έναν κόσμο γεμάτο ερεθίσματα. Όσο περισσότερο του προσφέρεις επαφή δέρμα με δέρμα, το αγκαλιάζεις, το παρηγορείς και το ηρεμείς, τόσο πιο ασφαλές θα νιώθει. Η ανάπτυξή του είναι ραγδαία και η στήριξη που λαμβάνει αυτό το διάστημα θα επηρεάσει τη συναισθηματική του σταθερότητα στο μέλλον.

Η ανάρρωση και η δική σου φροντίδα

Η λοχεία δεν είναι απλώς «οι πρώτες μέρες μετά τον τοκετό». Είναι μια περίοδος που το σώμα σου θεραπεύεται και προσαρμόζεται. Οι πρώτες έξι εβδομάδες είναι κρίσιμες για τη σωματική σου ανάρρωση, όπως και αν γέννησες. Αν νιώθεις εξάντληση που δε βελτιώνεται, η διάθεσή σου παραμένει πεσμένη για αρκετές μέρες ή νιώθεις σωματικά άβολα με τρόπο που σε προβληματίζει, μίλησε με τον γιατρό σου. Είναι φυσιολογικό το σώμα σου να χρειάζεται χρόνο για να αναρρώσει, αλλά αν κάτι σε ανησυχεί, μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Επίσης, φρόντισε τη διατροφή σου, όχι για να αλλάξεις την εικόνα σου, αλλά για να δώσεις στο σώμα σου τη δύναμη που χρειάζεται.

Το τέταρτο τρίμηνο είναι πραγματικό, σημαντικό και σκληρό. Αν είσαι νέα μαμά, να θυμάσαι: δεν είσαι μόνη. Κοιμήσου όταν μπορείς, φάε χωρίς τύψεις και βρες μία στιγμή για ‘σένα. Και κυρίως, μη ψάχνεις να βρεις «τον εαυτό σου»—τον ξαναφτιάχνεις, με νέους όρους. Και όταν μπορείς, πήγαινε μια βόλτα (χωρίς το μωρό). Θα σου κάνει καλό.

Φωτογραφίες άρθρου: iStock