Σήμερα άνθρωποι όλων των ηλικιών, από παιδιά μέχρι ηλικιωμένοι, ταλαιπωρούνται από τη δυσκοιλιότητα.
Οι αιτίες οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνισή της ποικίλουν και η άμεση αντιμετώπισή της είναι πολύ σημαντική για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ανθρώπου.
Οι διατροφικές μας συνήθειες και η δυσκοιλιότητα έχουν μελετηθεί εκτενώς για τη μεταξύ τους σχέση. Υπάρχουν πολλές τροφές οι οποίες, κυρίως λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, μπορούν να βοηθήσουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Από την άλλη, υπάρχουν και κάποιες τροφές οι οποίες φαίνεται να μπορούν να επιδεινώσουν την δυσκοιλιότητα.
Πάμε να τα βάλουμε σε μια σειρά!
Τι είναι η δυσκοιλιότητα;
Το να δοθεί συγκεκριμένος ορισμός για τη δυσκοιλιότητα είναι δύσκολο καθώς κάθε άνθρωπος τη βιώνει διαφορετικά. Δηλαδή, ένας άνθρωπος μπορεί να έχει μια συγκεκριμένη συχνότητα κενώσεων την οποία να βιώνει ως φυσιολογική και να μην έχει καθόλου ανεπιθύμητα συμπτώματα. Ταυτόχρονα ένας άλλος άνθρωπος με την ίδια συχνότητα κενώσεων ενδέχεται να την βιώνει ως τρομερή δυσκοιλιότητα και να αισθάνεται μεγάλη δυσφορία. Σε γενικές γραμμές, δυσκοιλιότητα ορίζεται συχνότητα κενώσεων μικρότερη από 2-3 φορές την εβδομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι φαίνεται πως 1 στους 7 Έλληνες κάποια στιγμή στη ζωή του, ήρθε ή θα έρθει αντιμέτωπος με την δυσκοιλιότητα.
Αιτίες που προκαλούν δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες. Συνήθως, φάρμακα και δυσκοιλιότητα μπορεί να αλληλεπιδράσουν, δηλαδή ορισμένα φάρμακα να οδηγήσουν στην εμφάνισή της. Επιπλέον, συγκεκριμένα νοσήματα που έχουν ψυχολογικό υπόβαθρο όπως η κατάθλιψη ή διαταραχές στην πρόσληψη τροφής όπως ψυχογενής ανορεξία ή ακόμα και η παχυσαρκία μπορούν να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα.
Γαστρεντερολογικά προβλήματα όπως το ευερέθιστο έντερο ή νευρολογικά προβλήματα, είναι κάποιοι ακόμα λόγοι οι οποίοι μπορεί να συντελέσουν στην εμφάνιση της δυσκοιλιότητας
Αποτελεσματική αντιμετώπιση δυσκοιλιότητας
Η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας μέσω της τροποποίησης του τρόπου ζωής, στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:
1. Σωστή διατροφή
2. Επαρκής ενυδάτωση
3. Άσκηση
Φυσικά, εάν κάποιος χρειάζεται να λάβει φαρμακευτική αγωγή ή άλλα βοηθήματα για την δυσκοιλιότητα, όπως λειτουργικά τρόφιμα, θα πρέπει να το συζητήσει με τον θεράποντα ιατρό του, τον φαρμακοποιό του ή τον Διαιτολόγο – Διατροφολόγο του.
Η σωστή διατροφή είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας καθώς οι διαλυτές φυτικές ίνες είναι αυτές που βρίσκουμε στα όσπρια, στους ξηρούς καρπούς, στα λαχανικά και στη σάρκα των φρούτων και ζυμώνονται από τους ωφέλιμους μικροοργανισμούς του πεπτικού μας συστήματος προκαλώντας αύξηση στη μάζα και στην ενυδάτωση των κοπράνων. Από την άλλη, οι αδιάλυτες φυτικές ίνες οι οποίες βρίσκονται στα ανεπεξέργαστα δημητριακά, στη φλούδα των φρούτων και στα λαχανικά, προκαλούν αύξηση στον όγκο των κοπράνων και διευκολύνουν την κένωση.
Πρακτικά, για να αυξήσουμε την πρόσληψη φυτικών ινών από τη διατροφή μας θα πρέπει να αυξήσουμε την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών, σπόρων, οσπρίων, αμυλούχων λαχανικών όπως ο αρακάς, τα φασολάκια, η πατάτα και ανεπεξέργαστων δημητριακών όπως το ρύζι ή το ψωμί ολικής αλέσεως κ.ά.
Η επαρκής ενυδάτωση είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας καθώς το νερό επαναρροφάται στο παχύ έντερο, βοηθώντας στη δημιουργία των κοπράνων. Τέλος, η συστηματική δραστηριότητα είναι πολύ σημαντική γιατί αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου, διευκολύνοντας έτσι με τη σειρά της τις κενώσεις.
Ροφήματα και δυσκοιλιότητα
Η ενδεχομένη συσχέτιση ανάμεσα στα ροφήματα και τη δυσκοιλιότητα είναι ακόμα υπό διερεύνηση. Ένα “ρόφημα” όμως το οποίο σίγουρα μπορεί να βοηθήσει είναι το ελαιόλαδο καθώς φαίνεται πως τα ωφέλιμα λιπαρά που εμπεριέχονται σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν στις κενώσεις καθώς βοηθούν στο να μαλακώσουν τα κόπρανα (ο μηχανισμός είναι πολύπλοκος και ενεργοποιείται μέσω της αύξησης έκκρισης χολής).
Επίσης, χωρίς να είναι αποδεδειγμένο φαίνεται πως ένα ποτήρι χλιαρό νερό με λίγο λεμόνι και μέλι το πρωί με άδειο στομάχι ενδεχομένως, σε κάποιους ανθρώπους, να βοηθήσει την κένωση.
Τρόφιμα που θα πρέπει να αποφεύγονται αν έχετε δυσκοιλιότητα
Η κεντρική ιδέα πίσω από την αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων όταν έχουμε δυσκοιλιότητα είναι η εξής: αποφεύγουμε τρόφιμα τα οποία είναι χαμηλά σε φυτικές ίνες ή/και περιέχουν μεγάλη ποσότητα λιπαρών η οποία μπορεί να επιβραδύνει τη διαδικασία της πέψης και να συμβάλει έτσι στη δημιουργία μικρού όγκου κοπράνων. Επιπλέον, κάποια τρόφιμα τα οποία περιέχουν καζεΐνη ή λακτόζη όπως το γάλα και το τυρί μπορεί να συμβάλουν στην παραγωγή αερίων και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας.
Παραδείγματα τροφών οι οποίες είναι καλό να αποφεύγονται κατά την δυσκοιλιότητα είναι οι παρακάτω:
- κόκκινο κρέας
- γάλα και τυρί
- πατατάκια και γενικά έτοιμο φαγητό
- γλυκίσματα
- αυγά
- τηγανητά τρόφιμα
- άγουρη μπανάνα ή βραστά/ψητά μήλα
Σύνοψη
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή και υπάρχουν πολλοί λόγοι οι οποίοι μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνισή της. Η διατροφή διαδραματίζει ένα σπουδαίο ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπισή της.
Θαλής Παναγιώτου
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.allazwdiatrofi.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164