Σουσάμι: Οι διατροφικές ιδιότητες που δεν ήξερες μέχρι σήμερα και όλα όσα προσφέρει στο σώμα σου

Ποιος θα το περίμενε ότι το σουσάμι που έχουμε συνηθίσει να τρώμε στο κουλούρι Θεσσαλονίκης, στα παστέλια ή ακόμα και σαν συστατικό στο ταχίνι, έχει να προσφέρει τόσα πολλά στην υγεία, στο σώμα και στη δίαιτά μας; Ναι ναι καλά διάβασες! Τύπου ότι “περιποιείται” τα μαλλιά και το δέρμα, ενισχύει το μεταβολισμό και αποτοξινώνει τον οργανισμό. Αυτές και ακόμα πιο σημαντικές ιδιότητες μας παρουσιάζει σήμερα η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Γεωργία Καπώλη!

Οι σπόροι του σουσαμιού είναι εξαιρετικά ευεργετικοί για την υγεία. Έχουν την ικανότητα να αποτρέπουν το διαβήτη και πολλά είδη καρκίνου, να μειώνουν την αρτηριακή πίεση, να ενδυναμώνουν τα οστά, να προστατεύουν από την ακτινοβολία και να βελτιώνουν την καρδιακή υγεία. Βοηθούν επίσης στη θεραπεία των διαταραχών του ύπνου, στη βελτίωση της πέψης, στην μείωση των φλεγμονών, στην ενίσχυση του αναπνευστικού και στην οδοντική υγεία. Αυτοί οι πανίσχυροι σπόροι βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, αποτοξινώνουν το σώμα καθώς και εξαλείφουν την κατάθλιψη και το χρόνιο στρες.

Τι είναι το σουσάμι;
Οι σπόροι σουσαμιού προέρχονται από φυτό του γένους Sesamum και φέρουν την επιστημονική ονομασία Sesamum indicum. Αυτοί οι σπόροι θεωρούνται η παλαιότερη καλλιέργεια ελαιούχων σπόρων στον κόσμο και έχουν καλλιεργηθεί για περισσότερα από 3.500 χρόνια. Αποδεικτικά στοιχεία είναι η αρχική τους μορφή στην Αφρική και την Ινδία. Το φυτό σησαμιού είναι εξαιρετικά ανθεκτικό και μεγαλώνει σε χώρους όπου πολλές άλλες καλλιέργειες αποτυγχάνουν, για αυτό και βασιζόμαστε πολύ σε αυτό για αιώνες.

Προσοχή!
Αν και είναι φυτό σπόρων, είναι πιθανό να ενοχλήσει άτομα με αλλεργίες και έχει μια χαρακτηριστική γεύση καρυδιών. Πολλά από τα οφέλη του προέρχονται από την περιεκτικότητά τους σε έλαια, που είναι πολύ υψηλότερη από οποιοδήποτε άλλο ελαιούχο σπόρο. Το ύψος του φυτού δεν ξεπερνάει τα 92 εκατοστά και οι σπόροι βγαίνουν από μικρές ρωγμές κατά μήκος του άξονα του φυτού.

Που το συναντάμε;

• Στις σαλάτες
• Ως συστατικό ή επικάλυψη για προϊόντα ψωμιού και δημητριακών
• Στα κράκερ
• Στο σούσι
• Στα κέικ
• Στις σούπες

Πόσες θερμίδες έχει;

• Ένα κουταλάκι του γλυκού (5 γραμμάρια) αντιστοιχεί σε 30 θερμίδες.

Διατροφικά στοιχεία του σουσαμιού
Τα οφέλη για την υγεία οφείλονται στα θρεπτικά συστατικά του σουσαμιού, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών, μετάλλων, φυσικών ελαίων και οργανικών ενώσεων που αποτελούνται από ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, μαγγάνιο, χαλκό, ψευδάργυρο, φυτικές ίνες, θειαμίνη, βιταμίνη Β6, πρωτεΐνη και τρυπτοφάνη.

Οφέλη στην υγεία
Αυτοί οι σπόροι είναι ευρέως διαδεδομένοι λόγω της διαθεσιμότητάς τους και της ευχάριστης γεύσης τους. Παρακάτω θα βρείτε την μεγάλη ποικιλία οφειλών στην υγεία που παρέχουν.

1.Μειώνουν την υπέρταση
Τα φυσικά έλαια του σουσαμιού έχουν συνδεθεί με τη μείωση της υπέρτασης σε πολλές ερευνητικές μελέτες, οι οποίες δείχνουν μείωση στην αρτηριακή πίεση και βοηθούν στην πρόληψη διαφόρων καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, το μαγνήσιο είναι γνωστό ως αγγειοδιασταλτικό (παράγοντας που μειώνει την αρτηριακή πίεση) και το σουσάμι περιέχει σε μία μόνο μερίδα μέχρι και το 25% των καθημερινών αναγκών σε μαγνήσιο.

2.Αποτρέπουν την εμφάνιση καρκίνου
Με το ευρύ φάσμα απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων που έχει το σουσάμι, δεν αποτελεί έκπληξη πως το γεγονός ότι έχει συνδεθεί με την μείωση εμφάνισης του καρκίνου. Εκτός από τον γνωστό ρόλο αυτών των μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών αντι-καρκινογόνων επιδράσεων του μαγνησίου, οι σπόροι περιέχουν φυτοστερόλες, που προλαμβάνει τον καρκίνο και λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και μειώνει τις επιδράσεις των ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες είναι τα επικίνδυνα υποπροϊόντα του κυτταρικού μεταβολισμού που έχουν συνδεθεί με πολλές μορφές καρκίνου και διάφορες άλλες καταστάσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις, η πρόωρη γήρανση και οι γνωστικές δυσλειτουργίες. Οι σπόροι του σουσαμιού έχουν επίσης συνδεθεί με πρόληψη λευχαιμία, καρκίνο του μαστού, του πνεύμονα, του παγκρέατος, του εντέρου και καρκίνο του προστάτη.

3.Βοηθούν στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη
Τα συστατικά του σουσαμιού, όπως το μαγνήσιο, έχουν συνδεθεί με την μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης διαβήτη και με τη διαχείριση των συμπτωμάτων με ασθενείς που έχουν ήδη εμφανίσει διαβήτη. Επίσης, έχει αποδειχθεί πως το έλαιο του σουσαμιού μπορεί να επηρεάσει θετικά την επίδραση διαφόρων φαρμάκων όπως η γλιβενκλαμίδη σε ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2. Βελτιώνει τη λειτουργικότητα αυτής της φαρμακευτικής αγωγής και ρυθμίζει περαιτέρω τα επίπεδα ινσουλίνης και γλυκόζης στο σώμα, βοηθώντας έτσι στη διαχείριση των συμπτωμάτων του διαβήτη.

4.Ενισχύουν την οστική υγεία
Τα μεγάλα ποσοστά θρεπτικών συστατικών που βρίσκονται στον σπόρο του σουσαμιού, όπως ο ψευδάργυρος, το ασβέστιο και ο φώσφορος, μπορούν να ενισχύσουν πολύ την υγεία των οστών. Αυτά τα συστατικά είναι βασικά για τη δημιουργία νέας οστικής ύλης, την ενδυνάμωση και την αποκατάσταση οστών που ίσως έχουν αποδυναμωθεί από κάποιο τραυματισμό ή που έχουν κάποια οστική νόσο, όπως η οστεοπόρωση.

5.Βελτιώνουν την πέψη
Αυτοί οι μικροί σπόροι έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για την γαστρεντερική υγεία, καθώς βοηθούν στην κινητικότητα του εντέρου. Αυτές οι περιστατικές κινήσεις που διεγείρουν, βοηθούν στην αποφυγή δυσκοιλιότητας και διάρροιας, ενώ συγχρόνως προστατεύουν την υγεία του εντέρου και μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης γαστρεντερικών παθήσεων και καρκίνου. Οι φυτικές ίνες βοηθούν και την καρδιά, αφού απομακρύνουν την LDL χοληστερόλη από τις αρτηρίες και τα αιμοφόρα αγγεία, προστατεύοντας έτσι από την αθηροσκλήρωση, τις καρδιακές προσβολές και τα εγκεφαλικά επεισόδια.

6.Μειώνουν τις φλεγμονές
Η υψηλή συγκέντρωση χαλκού έχει πολλές λειτουργίες, όπως την μείωση φλεγμονών σε αρθρώσεις, μυς και οστά που ελαττώνουν τον πόνο της αρθρίτιδας. Ακόμα, ο χαλκός είναι απαραίτητος για την ενδυνάμωση των αιμοφόρων αγγείων, των οστών και των αρθρώσεων. Τέλος, ο χαλκός είναι απαραίτητος για την σωστή απορρόφηση του σιδήρου, κύριο συστατικό της αιμογλοβίνης. Επομένως, η σωστή συγκέντρωση χαλκού στο σώμα μεγιστοποιεί την κυκλοφορία του αίματος και εξασφαλίζει στα όργανα το οξυγόνο που χρειάζονται για να λειτουργήσουν σωστά.

7.Προστατεύουν από την ακτινοβολία
Μια από τις οργανικές ενώσεις στους σπόρους σησαμιού ονομάζεται σησαμόλη και έχει συσχετιστεί με την προστασία του DNA από τις επιβλαβείς επιδράσεις της ακτινοβολίας. Αυτή η ακτινοβολία μπορεί να προέρχεται από τυχαίες πηγές ή από τη θεραπεία του καρκίνου με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Προστατεύοντας το DNA από μεταλλάξεις λόγω της ακτινοβολίας, αυτοί οι σπόροι μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης κάποιου άλλου είδος καρκίνου από κυτταρική μετάλλαξη.

8.Βελτιώνουν την στοματική υγεία
Ίσως το πιο εμφανές αποτέλεσμα των σπόρων σουσαμιού είναι η βελτίωση της στοματικής υγείας. Η διαδικασία ονομάζεται «oil pulling», κατά την οποία γίνεται γαργάρα με μια ποσότητα ελαίου σουσαμιού και έτσι το αντιβακτηριδιακό σύστημα του στόματος ενδυναμώνεται. Επίσης, σχετίζεται με την μείωση εμφάνισης Στρεπτόκοκκου, ένα κοινό βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει άσχημα αποτελέσματα στην στοματική κοιλότητα και σε άλλα μέρη του σώματος.

9.Περιποίηση δέρματος και μαλλιών
Όπως αναφέρθηκε, το σουσάμι έχει μεγάλη περιεκτικότητα ψευδάργυρου, ένα βασικό συστατικό για τη δημιουργία του κολλαγόνου, το οποίο ενδυναμώνει τον μυϊκό ιστό, τα μαλλιά και το δέρμα. Επιπρόσθετα, το έλαιο του σουσαμιού έχει αποδειχθεί πως μειώνει την εμφάνιση σημαδιών στο δέρμα και αποτρέπει την πρόωρη γήρανση.

10.Ενισχύει την μεταβολική λειτουργία
Οι σπόροι του σουσαμιού περιέχουν μεγάλα ποσοστά φυτικής πρωτεΐνης, η οποία  συμβάλλει στην κυτταρική ανάπτυξη, κινητικότητα, επίπεδα ενέργειας και ενισχυμένη μεταβολική λειτουργία.

Επιμέλεια απόδοσης κειμένου: Φοιτήτρια Διαιτολογίας ιδιωτικού κολεγίου Μαίρη Τζο Χριστοπούλου