Ζάχαρη: Γιατί είναι “εθιστική”; Εύκολα tips για να μειώσεις την κατανάλωσή της

Από τότε που θυμάσαι τον εαυτό σου αναζητάς κάτι γλυκό. Κι εμείς το ίδιο! Η ζάχαρη και γενικά τα γλυκά είναι η δική μας συντροφιά όταν είμαστε στεναχωρημένες, αλλά και χαρούμενες, όταν διανύουμε τις δύσκολες μέρες ή γενικά όταν η υπογλυκαιμία μας χτυπάει την πόρτα. Ταυτόχρονα όμως και όπως πολύ καλά γνωρίζεις, η ζάχαρη μπορεί να γίνει η αιτία να καταστρέψεις τη δίαιτά σου, να πάρεις κιλά και να αυξήσεις το λίπος στο σώμα σου.

Γιατί όμως είναι απαγορευμένη σε εμάς που θέλουμε να χάσουμε κιλά; Για ποιο λόγο μας κάνει να εθιζόμαστε σε αυτή; Πως μπορούμε να την βγάλουμε από τη διατροφή μας μια και καλή; Ποιες άλλες γλυκαντικές ουσίες είναι “επικίνδυνες”; Την απάντηση έχει η Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Κλειώ Δημητριάδου! Οπότε ας δώσουμε το λόγο στην ειδικό για να δούμε πως μπορούμε να βρούμε τη λύση σε αυτό το γλυκό “πρόβλημα”.

Γιατί είναι εθιστική;
Η ζάχαρη θεωρείται εθιστική, καθώς η κατανάλωσή της επιδρά στα κέντρα του εγκεφάλου τα οποία σχετίζονται με την ευχαρίστηση. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχει επικρατήσει η άποψη πως λειτουργεί σαν “ναρκωτικό” για τον οργανισμό. Στην πραγματικότητα όμως, είναι περισσότερο ένας ψυχολογικός εθισμός και λιγότερο σωματικός.

Για να ονομάσουμε κάτι εθιστικό θα πρέπει το σώμα να παρουσιάζει και τα ανάλογα συμπτώματα όταν το κόβουμε (δηλαδή από τη στέρηση). Όσον αφορά στη ζάχαρη, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μάλιστα, οι μανιακοί “γλυκατζήδες” αναφέρουν πως αισθάνονται καλύτερα οργανικά όταν την περιορίζουν ή την κόβουν. Όσοι όμως δηλώνουν πως έχουν άσχημη αίσθηση όταν την αποχωρίζονται, αυτή είναι περιορισμένη και παροδική.

Ο εθισμός στη ζάχαρη σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το πως νιώθεις όταν την καταναλώνεις και πόσο απαγορευμένη είναι μέσα στο μυαλό σου. Έτσι γίνεται περισσότερο επιθυμητή.

Ποια είναι η ιδανική ποσότητα κατανάλωσης ημερησίως;
Σύμφωνα με τις επίσημες συστάσεις, η πρόσληψη των απλών σακχάρων θα πρέπει να καλύπτει μέχρι το 10% του συνόλου των θερμίδων που καταναλώνεις. Αυτό δηλαδή, για μια μέση γυναίκα είναι κάτω από 180 θερμίδες (αν θεωρήσουμε ότι μια μέση γυναίκα χρειάζεται 1800 θερμίδες ημερησίως).

Παρόλα αυτά, πρέπει να γνωρίζεις ότι τα απλά σάκχαρα βρίσκονται και στα λευκά μακαρόνια, στο λευκό ρύζι και σε πολλές τροφές ακόμα. Οπότε αν θες να κρατήσεις τη ζάχαρη στη ζωή σου, θα πρέπει να φερθείς λίγο έξυπνα.

Γιατί θεωρείται απαγορευμένη;
Σε μια ισορροπημένη διατροφή, η ζάχαρη δεν είναι εντελώς αποκλεισμένη, παρόλο που δεν “κινδυνεύεις” κιόλας αν την αποβάλεις από το διαιτολόγιό σου. Η ζάχαρη όπως και όλοι οι υδατάνθρακες έχουν σαν στόχο να σου δώσουν ενέργεια για να την κάνεις δράση. Αν όμως, δεν καταφέρεις να τη χρησιμοποιήσεις, τότε ο οργανισμός σου θα την αποθηκεύσει σε μορφή λίπους, για να υπάρχει διαθέσιμη για αργότερα. Ειδικά η λευκή ζάχαρη, που έχει και υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, καίγεται και πιο δύσκολα από το σώμα σου και είναι πολύ πιθανό να σε παχύνει.

Ποια είναι η διαφορά της λευκής και της καστανής ζάχαρης;
Η καστανή ζάχαρη έχει ένα ιδιαίτερο χρώμα και γεύση, χάρη στη μελάσα που περιέχει. Σου δίνει ακριβώς τις ίδιες θερμίδες με τη λευκή ζάχαρη, αλλά έχει πιο χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, οπότε “καίγεται” και πιο εύκολα.

Ποιες άλλες γλυκαντικές ουσίες θέλουν προσοχή;
1. Σιρόπι αγαύης: Σου δίνει 20 θερμίδες ανά κουταλάκι του γλυκού (τη στιγμή που η ζάχαρη σου δίνει 16). Η αγαύη, ωστόσο, είναι πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, έτσι μπορείς να χρησιμοποιήσεις λιγότερη για να έχεις την αντίστοιχη γλύκα.

2: Φρουκτόζη: Σου δίνει επίσης 20 θερμίδες και έχει τη διπλή γλυκύτητα από τη ζάχαρη. Δε θα πρέπει συνεπώς να χρησιμοποιείται αλόγιστα, ακόμα και αν το επιχείρημα ότι περιέχεται και στα φρούτα είναι πραγματικό.

Έξυπνα tips για να βγάλεις τη ζάχαρη από τη ζωή σου!

• Φρόντισε να καταναλώνεις σταθερά τα γεύματά σου και ειδικά τα ενδιάμεσα (δεκατιανό και απογευματινό). Έτσι θα κρατάς το σάκχαρό σου σταθερό και θα αποκλείσεις την υπογλυκαιμία.
• Αν είσαι επιρρεπής, καλό είναι να “καθαρίσεις” το σπίτι και το ψυγείο σου από τα γλυκά, ώστε να μην υπάρχουν γύρω σου πειρασμοί.
• Στη δουλειά, αν υπάρχουν λιχουδιές, καλό είναι να τις βάλεις σε μέρος που να μην έχεις άμεση πρόσβαση και ιδανικά σε ένα μη διαφανές κουτί.
• Πρόσθεσε όπου μπορείς κανέλα η οποία ρυθμίζει το σάκχαρο.
• Το ιδανικό είναι να μην ψάχνεις για εναλλακτικές, αλλά να προσπαθήσεις να απομακρυνθείς από τη γλυκιά γεύση.
• Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να απαλλαγείς από το γλυκό, τότε προτίμησε κάποιο γλύκισμα με στέβια, ζαχαρίνη ή άλλες γλυκαντικές ουσίες με μηδενικές θερμίδες.

Επιμέλεια: Ιωάννα Κούρου