Ένας μίνι οδηγός καλής ζωής

Η καθημερινότητα και το στρες μας απομακρύνει συχνά από τους στόχους μας και κυρίως από το βασικότερο σκοπό που είναι η ευζωία. Τις απολαύσεις δηλαδή της ζωής και τις στιγμές που μας προσφέρουν ευτυχία. Κι όμως υπάρχει τρόπος να την αποκτήσουμε αρκεί να αγαπήσουμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Να εμπιστευτούμε τους ειδικούς και να ακολουθήσουμε τις συμβουλές τους.   

Η Ιωάννα Αδαμίδου MS, RD Διαιτολόγος – Διατροφολόγος & Βιολόγος Υπεύθυνη Bioiatriki+ Nutrition, Επιστημονική Συνεργάτης ΒιοΚλινικής Θεσσαλονίκης αναλύει και εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για να αντιληφθούμε τη σημασία που έχει η ευζωία αλλά και τους τρόπους να την αποκτήσουμε.  

Η ευζωία έχει μεγάλη σημασία για τον καθένα από εμάς, τόσο σε ατομικό επίπεδο ως προς τις δυνατότητες και τα συναισθήματα που γεννά η καθημερινή οικογενειακή και εργασιακή τριβή, όσο και για την κοινωνία από πλευράς βιοτικού επιπέδου και δημόσιας υγείας. Και για να επιτευχθεί, χρειάζεται προσωπική επιδίωξη για αυτο-φροντίδα, σωστή ενημέρωση μικρών και μεγάλων για θέματα υγείας και πρόληψης, αλλά και εύκολη πρόσβαση στην επιστημονική υποστήριξη που εξατομικευμένα και δικαιωματικά χρειάζεται ο καθένας.

Τα γονίδια δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι, αντί να περιμένουμε να φανεί ή να χειροτερέψει το σύμπτωμα, να βελτιώσουμε εμείς οι ίδιοι τον τρόπο ζωής μας.

Επιδίωξη για ευζωία
Τι σημαίνει επιδιώκω την υγεία, δηλαδή την ευζωία:

• Φροντίζω τον ύπνο μου, που σημαίνει πως κοιμάμαι ανεμπόδιστα τουλάχιστον 7 ώρες κάθε βράδυ.
• Πίνω νερό και υγρά (π.χ. σούπες και αφεψήματα) για καλή ενυδάτωση.
• Κινούμαι καθημερινά και ασκούμαι έστω μέρα παρά μέρα με τον τρόπο που μου αρέσει, μόνος / μόνη ή με παρέα.
• Μεριμνώ για τη νόσο ή τα προβλήματα υγείας που με απασχολούν και με αφορούν, έτσι όπως αντικατοπτρίζονται στις διαγνωστικές ή/και απεικονιστικές εξετάσεις που έχω κάνει, αλλά και σε συνέχεια της κλινικής εξέτασης του ιατρού. Και αυτό γιατί επηρεάζουν λίγο ή πολύ τον τρόπο ζωής μου, δηλαδή τον ύπνο μου, τη διατροφή μου, το αν έχω αντοχή ή διάθεση να ασκηθώ, το αν νιώθω καλά ή αν είμαι παραγωγικός.
• Κοινωνικοποιούμαι με αγαπημένα πρόσωπα και δραστηριότητες που μου αρέσουν, πέραν των ωρών εργασίας ή των όποιων υποχρεώσεων μου.
• Τρέφομαι με ποικιλία θρεπτικών τροφών ανά 3-4 ώρες για να έχω σωστή θρέψη, ενέργεια και συγκέντρωση, τουτέστιν δίχως να ταλαιπωρώ τον οργανισμό μου να επιτύχει με το ζόρι φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης (γλυκαιμικό έλεγχο) ως απόρροια της δικής μου κακής θρέψης ή αφαγίας για πολλές ώρες.
• Στα κυρίως γεύματα γεμίζω το πιάτο μου με: ¼ πρωτεΐνη, ½ μη αμυλούχα λαχανικά / σαλατικά, ½ γαρνιτούρα όπως ζυμαρικά, ρύζι ή πατάτες (οι όποιες μικροπαραλλαγές εξαρτώνται από τη συνταγή ή τον συνδυασμό του πιάτου, όπου συμβαίνει ενίοτε να επικρατούν τα μη αμυλούχα λαχανικά ή το φαγητό να έχει τη μορφή σούπας). Οδηγός μου είναι το ακόλουθο πιάτο υγιεινής διατροφής:

Υγεία = ευζωία = καλή ζωή
Στο καταστατικό του 1948 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization, WHO) η υγεία ορίζεται, όχι απλώς ως η απουσία της νόσου, αλλά ως μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευζωίας. Πράγματι, η διαχείριση κάποιας νόσου δεν μπορεί να αποτελεί τον μοναδικό, αποκλειστικό στόχο για την υγεία, καθώς:

• Υπάρχει αλληλεπίδραση νόσου, φαρμακευτικής αγωγής, διατροφικών συνηθειών, ποιότητας ύπνου, δυνατότητας ή συχνότητας άσκησης, ψυχολογίας και παραγωγικότητας. Συνεπώς, είναι προς όφελος του ασθενούς να μεριμνά συνολικά για τον τρόπο ζωής του, αφού αυτός στις ποικίλες του εκφάνσεις αλληλεπιδρά με τη νόσο, ενώ παράλληλα έχει διαπιστωθεί επιστημονικά πως συγκεκριμένα πρωτόκολλα διατροφής και άσκησης δρουν σε αρκετές περιπτώσεις θεραπευτικά στη νόσο, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ατόμου που ζει με τη νόσο και αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής.
• Μπορεί η νόσος να είναι υπαρκτή αλλά αδιάγνωστη, είτε σε πρώιμο είτε σε προχωρημένο στάδιο, γεγονός που καταδεικνύει τη μέγιστη σημασία της πρόληψης, του να διερευνά και να μεριμνά δηλαδή κανείς για την υγεία του προτού αντιληφθεί τυχόν συμπτώματα ασθενείας.
• Μπορεί να μην υπάρχει νόσος, αλλά μπορεί ο τρόπος ζωής του ατόμου να χρίζει εξατομικευμένης φροντίδας καθώς δεν ευνοεί την ευζωία του: άγχος, κακή διατροφή, καθιστική ζωή, ψυχολογικά προβλήματα.

Η αυτο-φροντίδα του ατόμου στην κατεύθυνση της ευζωίας έγινε δυσκολότερη σε συνθήκες καραντίνας εν μέσω πανδημίας COVID-19, γεγονός που, σε ότι αφορά την υγεία, έφερε στην επιφάνεια την αναγκαιότητα για τηλε-ιατρική (telehealth), για διατροφικές συνεδρίες εξ αποστάσεως και διαδικτυακά μαθήματα γυμναστικής. Παρότι πλέον ζούμε σε κανονικότητα, η δυνατότητα ύπαρξης τέτοιων υπηρεσιών στα πλαίσια της τεχνολογικής εξέλιξης και των γρήγορων ρυθμών ζωής εκτιμήθηκε για την ευκολία και το κέρδος χρόνου που παρέχουν σε όσους τις χρειάζονται και επιθυμούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από αυτές. Και αυτό είναι το ζητούμενο σε τελική ανάλυση, το να μεριμνά δηλαδή κανείς για την ευζωία του με τον όποιο τρόπο τον διευκολύνει και τον εξυπηρετεί, και που εν τέλει τον ωφελεί.

Πηγές:

• Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Well-Being Concepts:
• Harvard University, School of Public Health, Πιάτο Υγιεινής Διατροφής:
• Larsen L.T. (2021) Not merely the absence of disease: A genealogy of the WHO’s positive health definition. Sage Journals, History of the Human Sciences.
• Mehta P. et al. (2021) Telehealth and Nutrition Support during the COVID-19 Pandemic.  
• World Health Organization (WHO) Constitution: