Καθυστέρηση: Τι μπορεί να φταίει (αν δεν είσαι έγκυος); Πώς θα υπολογίσεις τις γόνιμες μέρες;

Όταν έχουμε καθυστέρηση το πρώτο πράγμα που σκεφτόμαστε είναι η εγκυμοσύνη. Σε αυτήν την περίπτωση μερικές γυναίκες χαίρονται και άλλες φρικάρουν. Εξαρτάται πάντα από τη φάση που βρίσκεσαι στη ζωή σου. Το θέμα όμως είναι ότι μια καθυστέρηση της περιόδου δεν συνδέεται απαραίτητα με την εγκυμοσύνη.
Ο μαιευτήρας χειρουργός-γυναικολόγος Μπαγιώκος Βασίλειος σε εφοδιάζει με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να είσαι σωστά ενημερωμένη σε περίπτωση που έχεις καθυστέρηση.

ΠΩΣ ΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η κυκλικότητα/ρυθμικότητα της περιόδου ρυθμίζεται από ένα σύστημα στον οργανισμό που ονομάζεται ενδοκρινικό σύστημα, το οποίο απελευθερώνει διάφορες ορμόνες μέσα στον οργανισμό, συμπεριλαμβάνοντας τις ορμόνες του φύλου, τα οιστρογόνα αλλά και την προγεστερόνη. Αυτές οι ορμόνες έχουν ρόλο κλειδί σε όλα τα στάδια του μηνιαίου κύκλου, επιτρέποντας στο ωάριο (αυγό) να ωριμάσει και τελικά να απελευθερωθεί και να φθάσει μέσα στη μήτρα. Αυτό είναι και το φυσιολογικό. ‘Όμως υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που μπορούν να επιφέρουν ορμονολογική διαταραχή και έτσι ο καταμήνιος κύκλος να απορρυθμιστεί.

ΑΙΤΙΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ
Τέτοιοι παράγοντες είναι:
– ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργικός θυρεοειδής αδένας)
– ο υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργικός θυρεοειδής αδένας)
– το υποφυσιακό αδένωμα (μη καρκινικός όγκος του αδένος της υποφύσεως)
– η επινεφριδιακή ανεπάρκεια (μια κατάσταση στην οποία τα επινεφρίδια δεν παράγουν τις κατάλληλες ποσότητες συγκεκριμένων ορμονών)

ΦΤΑΙΕΙ… ΤΟ ΣΤΡΕΣ
Το συναισθηματικό ή το σωματικό στρες μπορούν επίσης να προκαλέσουν καθυστέρηση στην ωοθυλακιορρηξία και κατ’ επέκταση και στην περίοδο. Πολλές φορές το άγχος είναι τόσο επιβαρυντικό στον οργανισμό που το σώμα μειώνει την ποσότητα των ορμονών που εκκρίνει, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων να μην «έρχεται» η περίοδος. Το σωματικό στρες ενισχύεται από τον τρόπο ζωής, τις αυστηρές δίαιτες ή ακόμη και την έντονη γυμναστική. Το ψυχολογικό στρες προκαλείται από τις συνθήκες και την ένταση της εργασίας, την οικογένεια, την ανατροφή των παιδιών ή συναισθηματικά προβλήματα.

Η ΕΝΤΟΝΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ
Επίσης, γυναίκες που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν έντονη καταπόνηση του σώματός τους ενδέχεται να παρουσιάσουν καθυστέρηση. Μπορεί μάλιστα να μην έχουν ακόμη και καθόλου περίοδο, μια κατάσταση που ονομάζεται αμηνόρροια! Υπάρχουν διάφορες θεωρίες αναφορικά με το γιατί η ακραία σωματική καταπόνηση του σώματος διαταράσσει τον φυσιολογικό κύκλο. Συνήθως, αποδίδουμε τη διαταραχή στο χαμηλό ποσοστό λίπους στο σώμα λόγω της πτωχής διατροφής και στην ταχεία απώλεια βάρους, την οποία ο οργανισμός δεν προλαβαίνει να αντιρροπήσει.

ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΟΥΝ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ
-Επίσης, άλλοι λόγοι διαταραχής της περιόδου είναι και κάποιες ιατρικές καταστάσεις, όπως είναι η νευρική ανορεξία, η παχυσαρκία και το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.

-Αλλά και ορισμένες θεραπευτικές αγωγές μπορούν να παίξουν ρόλο, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία. Επίσης, φάρμακα όπως τα βαρβιτουρικά (καταπραϋντικά) κορτικοστεροειδή, τα αντισυλληπτικά και ορισμένα ηρεμιστικά, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τον καταμήνιο κύκλο.

-Τέλος, και η λήψη του χαπιού της επόμενης ημέρας μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση της περιόδου (για αυτό φρόντισε, πριν το πάρεις χωρίς ιατρική συμβουλή, τουλάχιστον να διαβάσεις το εγχειρίδιο – οδηγίες που εσωκλείονται στην συσκευασία. Εκεί αναγράφεται η καθυστέρηση περιόδου ως γνωστή παρενέργεια).

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ
-Το πρώτο πράγμα που θα μπορούσε να κάνει μια γυναίκα εάν διαπιστώσει καθυστέρηση είναι, πρώτα απ’ όλα, ένα τεστ εγκυμοσύνης (είτε τεστ ούρων ή β-χοριακή αίματος) για τον αποκλεισμό ή την επιβεβαίωση εγκυμοσύνης. Εάν βεβαίως το τεστ είναι θετικό, θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσει με τον γυναικολόγο της για να λάβει τις πρώτες οδηγίες και να κανονίσει την πρώτη επίσκεψη στο ιατρείο.

-Εάν το τεστ εγκυμοσύνης είναι αρνητικό, τότε καλό θα ήταν να κάνει υπομονή γιατί μπορεί να είναι απλώς μια ορμονική διαταραχή και η περίοδος να έρθει λίγο αργότερα. Εάν όμως δεν έρθει, θα πρέπει να απευθυνθεί στον γυναικολόγο της. Αυτός, αφού λάβει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό, θα προχωρήσει σε γυναικολογική εξέταση και ενδοκολπικό υπερηχογράφημα.

-Ορισμένες φορές, εάν δεν γίνει ωορρηξία ή το ωοθυλάκιο παραμείνει, δεν σπάει και συνεχίζει να μεγαλώνει, προκαλώντας έτσι ορμονική διαταραχή. Επομένως είναι απαραίτητο το ενδοκολπικό υπερηχογράφημα για τη διάγνωση της κύστεως αυτής και την ανάλογη συμβουλευτική αντιμετώπισή της.

ΓΟΝΙΜΕΣ ΜΕΡΕΣ: ΠΩΣ ΘΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΕΙΣ
Θεωρητικώς, υπάρχει μόνον ένα μικρό χρονικό διάστημα κατά το οποίο μια γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος και αυτό είναι γύρω από το διάστημα της ωοθυλακιορρηξίας. Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς ακριβώς πότε συμβαίνει η ωορρηξία, εκτός κι αν βρίσκεται σε διαδικασία παρακολούθησής της για επίτευξη εγκυμοσύνης! Στις περισσότερες, πάντως, γυναίκες η ωορρηξία επιτελείται γύρω στις 10-16 ημέρες πριν την επόμενη περίοδο.
Η παρακολούθηση της ωορρηξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προγραμματίσει κανείς ή να αποφύγει μια εγκυμοσύνη. Αυτό όμως μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν γυναικολογικής υπερηχογραφικής παρακολούθησης.
Θεωρούμε ότι μια γυναίκα με κύκλο 28 ημερών έχει συνήθως ωορρηξία στην μέση του κύκλου της, γύρω δηλαδή στην 14η ημέρα. Αυτό όμως δεν έχει εφαρμογή και δεν ισχύει για γυναίκες με μικρότερο ή μεγαλύτερο κύκλο. Οπότε, γενικώς, χρειάζεται προσοχή!