Μήπως φταίνε οι ορμόνες σου… για τα κιλά σου;

Προσπαθείς εδώ και καιρό να χάσεις βάρος, χωρίς αποτέλεσμα. Είναι πιθανό να ευθύνονται για αυτό οι ορμόνες σου;
“Οι γεννητικές ορμόνες της γυναίκας, δηλαδή τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη επηρεάζουν σημαντικά το σωματικό βάρος” επισημαίνει ο ενδοκρινολόγος Θεόδωρος Τζώτζας.
Ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες περιόδους της ζωής μιας γυναίκας.

Είναι όλες οι ορμόνες υπεύθυνες για το σωματικό βάρος;
Μπορεί μια ορμονική αστάθεια να προκαλέσει αυξομείωση στο βάρος ενός ανθρώπου, όμως σε μια γυναίκα υπάρχουν συγκεκριμένες ορμόνες, οι γυναικείες γεννητικές ορμόνες, όπως αποκαλούνται, που σχετίζονται άμεσα με το βάρος μιας γυναίκας.
Οι γυναικείες ορμόνες είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη και σχετίζονται με την ανάπτυξη των οργάνων αναπαραγωγής, τη ρύθμιση του κύκλου και της έμμηνου ρύσεως, τη γονιμότητα και την αναπαραγωγή. Σε ό, τι έχει να κάνει με το βάρος “οι γεννητικές ορμόνες ασκούν έντονη επίδραση -και θετική και αρνητική. Η επίδραση αυτή είναι πιο εμφανής σε ορισμένες ευαίσθητες περιόδους της ζωής της γυναίκας όπως είναι η εφηβεία, η εγκυμοσύνη και η εμμηνόπαυση” εξηγεί ο ενδοκρινολόγος Θεμιστοκλής Τζώτζας.

Περίοδοι της ζωής κλειδιά για να μην πάρεις βάρος
Τα οιστρογόνα μειώνουν την όρεξη και είναι υπεύθυνα για την κατανομή του λίπους σε μια γυναίκα στη λεκάνη και λιγότερο στην κοιλιά. Η προγεστερόνη από την άλλη, αυξάνει την όρεξη και παίζει ρόλο στην τάση… “υπερφαγίας” που συνήθως έχεις στη δεύτερη φάση του κύκλου.

ΕΦΗΒΕΙΑ: Κατά την περίοδο αυτή οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού είναι αυξημένες λόγω απότομης ανάπτυξης και έντονης σωματικής δραστηριότητας. Τα οιστρογόνα είναι αυτά που διαμορφώνουν το χαρακτηριστικό σωματότυπο και τη γυναικεία κατανομή του λίπους. Η ανάκτηση σωματικού βάρους και ιδίως λίπους είναι αναγκαία για να εξασφαλισθεί η κανονική ωορρηξία και η έμμηνος ρύση.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο Ενδοκρινολόγος Θεμιστοκλής Τζώτζας τονίζει πως πρέπει να αποφεύγονται οι αυστηρές δίαιτες, που μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στην περίοδο και προδιάθεση για βουλιμικά και ανορεκτικά επεισόδια.

ΚΥΗΣΗ: Η κύηση θεωρείται πλέον παράγοντας κινδύνου για παχυσαρκία, και αύξηση βάρους άνω των 18-20 κιλών συχνά παραμένει και μετά τη γέννα κατά ένα ποσοστό. Η κατακράτηση υγρών λόγω την υψηλών οιστρογόνων και προγεστερόνης κατά την κύηση συμβάλλει στην αύξηση του βάρους.

Παράγοντες που ευνοούν την παχυσαρκία της εγκύου είναι, μεταξύ άλλων:
– διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες,
– νεαρή ηλικία,
– πρώτη κύηση.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε κάποιους παράγοντες οι οποίοι προδιαθέτουν στην παραμονή αρκετών κιλών μετά τη λοχεία όπως:

– Hλικία άνω των 35 χρονών,
– Προηγούμενη παχυσαρκία,
– Μεγάλη αύξηση βάρους σε προηγούμενη κύηση,
– Απουσία θηλασμού,
– Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας,
– Κάπνισμα πριν τη σύλληψη,
– Αύξηση βάρους από τον πρώτο ακόμα μήνα,
– Μεταλόχεια κατάθλιψη και άλλοι ψυχολογικοί παράγοντες.

Σημασία έχει και η περίοδος αύξησης βάρους κατά την κύηση: τα πολλά κιλά στο πρώτο τετράμηνο αντιστοιχούν κυρίως σε ανάπτυξη λιπώδους ιστού στη μητέρα και δύσκολα χάνονται ενώ τα κιλά των τελευταίων μηνών αναλογούν στο έμβρυο και χάνονται ευκολότερα.

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ: Κατά τη διάρκεια της προ- και εμμηνοπαυσιακής περιόδου οι ωοθήκες ελαττώνουν σταδιακά την παραγωγή τους σε οιστρογόνα και προγεστερόνη. Κατά τη φάση αυτή παρατηρείται μία μικρή αύξηση του βάρους η οποία ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα και οφείλεται:
α) στην αύξηση της όρεξης λόγω μείωσης των οιστρογόνων και λόγω ψυχολογικών παραγόντων (καταθλιπτικές τάσεις)
β) στη μείωση της σωματικής δραστηριότητας
γ) στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης («καύσεις») λόγω ηλικίας.