Οι 2 βασικές διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς είναι ο υποθυρεοειδισμός και ο υπερθυρεοειδισμός, εξηγεί ο Dr. Γεώργιος Σακοράφας, Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών). Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από μείωση της παραγωγής των θυρεοειδικών ορμονών σε ποσότητες που υπερβαίνουν τις ανάγκες του οργανισμού, ενώ αντίθετα στον υπερθυρεοειδισμό παράγονται θυρεοειδικές ορμόνες σε ποσότητες μεγαλύτερες από αυτές που έχει ανάγκη ο οργανισμός. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς κατέχουν κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση του κυτταρικού μεταβολισμού, ελέγχοντας με τον τρόπο αυτό τη λειτουργία όλων πρακτικά των οργάνων-συστημάτων του ανθρώπινου σώματος.
Υποθυρεοειδισμός & Σωματικό Βάρος
Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από επιβράδυνση του μεταβολικού ρυθμού του ανθρώπινου σώματος, που οφείλεται στη μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι μία χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση του υποθυρεοειδισμού.
Η μειωμένη θυρεοειδική λειτουργία που συνοδεύει τον υποθυρεοειδισμό χαρακτηρίζεται επίσης από μείωση της ενεργητικότητας του ασθενούς, που αισθάνεται κόπωση και συχνά υπνηλία. Οι μεταβολές αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα τη μείωση της σωματικής δραστηριότητας, που συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Δεν είναι βέβαια ο υποθυρεοειδισμός η μόνη αιτία για την οποία μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση του σωματικού βάρους. Το αυξημένο σωματικό βάρος οφείλεται συνηθέστατα όχι σε υποθυρεοειδισμό, αλλά σε άλλες διαταραχές του οργανισμού, συχνά λόγω κακής διατροφής ή έλλειψης σωματικής άσκησης.
Η σχέση μεταξύ σωματικού βάρους και ρύθμισής του είναι σύνθετη. Η αύξηση του σωματικού βάρους σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό οφείλεται κυρίως σε κατακράτηση υγρών και όχι στην αυξημένη συσσώρευση λίπους.
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνει τη χορήγηση θυροξίνης (λεβοθυροξίνης) από το στόμα, η οποία επαναφέρει την ισορροπία των θυρεοειδικών ορμονών και διακόπτει όλους τους μηχανισμούς της νόσου που προκαλούν την εμφάνιση των κλινικών της εκδηλώσεων, οδηγώντας σε μικρή απώλεια βάρους (συνήθως κάτω από το 10 % του σωματικού βάρους).
Υπερθυρεοειδισμός & Σωματικό Βάρος
Αντίθετα με τον υποθυρεοειδισμό, το μειωμένο σωματικό βάρος είναι χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση του υπερθυρεοειδισμού. Μάλιστα, η μείωση του σωματικού βάρους παρατηρείται παρά το ότι ο ασθενής έχει αυξημένη όρεξη. Η εξήγηση για το φαινόμενο αυτό είναι η επιτάχυνση του κυτταρικού μεταβολισμού που παρατηρείται στον υπερθυρεοειδισμό, λόγω της αυξημένης παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών.
Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού σε γενικές γραμμές έχει σαν αποτέλεσμα την αποκατάσταση του σωματικού βάρους. Εντούτοις, συνήθως η μείωση του σωματικού βάρους δεν είναι τόσο προβληματική όσο η αύξηση του σωματικού βάρους που παρατηρείται στον υποθυρεοειδισμό.
Πέρα από τον θυρεοειδή, ποιες άλλες συνιστώσες καθορίζουν το σωματικό βάρος;
Το σωματικό βάρος καθορίζεται από πολλές επιμέρους συνιστώσες, μία μόνο εκ των οποίων είναι η λειτουργία του θυρεοειδούς. Υπάρχουν πολλές άλλες συνιστώσες, που εμπλέκονται πιο συχνά στο μηχανισμό αύξησης ή μείωσης του σωματικού βάρους, με κυριότερες τη διατροφή και τη σωματική άσκηση. Σε κάθε περίπτωση, αν οι ορμόνες θυρεοειδούς στο αίμα είναι φυσιολογικές, τότε δεν ευθύνεται ο θυρεοειδής για τυχόν αύξηση ή μείωση του σωματικού βάρους.
Dr. Γεώργιος Σακοράφας
Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών)
Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας»
gsakorafas.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232164