Τι είναι οι πανάδες, γιατί βγαίνουν και πώς τις ξεφορτώνεσαι! Φτιάξαμε αυτόν τον οδηγό!

Η έχω-πανάδες-τι-να-κάνω είναι η πιο συχνή ερώτηση που φτάνει στο mail του TLIFE και στο DM μου. Και είναι τέτοια η συχνότητα που δεν μπορούσα να αγνοήσω το γεγονός ότι αυτό το θέμα έπρεπε να γίνει ένα ωραίο, κεντρικό και μεγάλο άρθρο. Ή, μάλλον, ένα άρθρο που θα το έχεις σαν οδηγό και θα το ακολουθείς πιστά.

Στο speed dial του κινητού μου υπάρχει ο δερματολόγος Στέλιος Αγγελίδης που όταν μπορεί να απάντησει στο τηλέφωνο γιατί δεν κάνει θεραπεία σε κάποια πολύ, πολύ διάσημη προσφέρει γνώση που κανείς θα πλήρωνε για να μάθει. Το task σε εκείνο το τηλεφώνημα ήταν συγκεκριμένο: ΠΑΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΙΣ ΞΕΦΟΡΤΩΝΕΣΑΙ! Να τι μάθαμε!

Τι είναι οι πανάδες

Ο ιατρικός όρος για τη λέξη πανάδες είναι το μέλασμα που έχει πάρει από την αρχαία λέξη που είναι το μέλας. Όταν βγαίνει το μέλασμα κατά βάση οφείλεται σε ορμονικούς παράγοντες αλλά μπορεί να οφείλεται και σε αρώματα, σε κάποιες αντιδράσεις που έχουν προκληθεί από τον ήλιο, σε κάποιες λάθος θεραπείες που γίνονται πριν από το καλοκαίρι και μπορεί να λειτουργούν ως μεταφλεγμονώδη υπερμελάγχρωση ή ερεθιστικές θεραπείες που έχουν γίνει κατά τον χειμώνα και έχουν κάνει αυτή την αντίδραση.

Μπορώ να εξαφανίσω τις πανάδες για πάντα;

Τα κακά νέα; Όταν βγει το μέλασμα δεν θεραπεύεται ποτέ. Τα καλά νέα; Διαχειρίζεται με τις σωστές θεραπείες οι οποίες είναι πάντα συνδυαστικές. Με απλά λόγια: δεν αρκεί να αγοράσεις μια “καλή λευκαντική κρέμα” όπως ακούω συχνά- πυκνά. Θα πρέπει να επισκεφτείς και τον δερματολόγο σου και να συνδυάσεις και τα δύο!

Πανάδες: επιφανειακές και χοριακές

Πάντα το μέλασμα ξεκινάει να είναι επιφανειακό αλλά στην πορεία γίνεται βαθύ. Για να στο κάνω εικόνα: πηγαίνεις διακοπές, επιστρέφεις και έχεις πάρει μαζί σου από το νησί και τις πανάδες οι οποίες την πρώτη χρονιά εξαφανίζονται τον Οκτώβριο. Την επόμενη χρονιά το σκηνικό επαναλαμβάνεται μέχρι που θα φτάσει εκείνη η χρονιά που οι πανάδες με τις οποίες θα επιστρέψεις δεν θα φύγουν τόσο εύκολα. Ο πρώτος τύπος μελάσματος, λοιπόν, είναι ο επιφανειακός. Ο δεύτερος ο χοριακός που είναι πιο δυσθεράπευτος. Ακόμη και αν τα κάνουμε όλα σωστά η θεραπεία του μελάσματος αγγίζει το 60-70%. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι να καταστείλουμε το μέλασμα, τις πανάδες και να ελέγξουμε τις βλάβες. Για να δούμε αν πετυχαίνει η θεραπεία θα πρέπει να έχουμε μειώσει αυτές τις βλάβες, να αναστείλουμε την δραστηριότητα των μελανοκυττάρων, να ελαττώσουμε τον χρόνο που θα έχει μέχρι να ξαναβγεί και να προλάβουμε να κάνουμε πρόληψη στην επανεμφάνιση του προβλήματος.

Πανάδες: ενεργός φάση VS φάση συντήρησης

Από την στιγμή που βγει η πάναδα/το μέλασμα υπάρχει η ενεργός φάση και η φάση συντήρησης. Κατά την διάρκεια της ενεργούς φάσης χρησιμοποιούμε παράγοντες αποχρωματισμού που μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα. Αλλά η επίδρασή τους, όποια κι αν είναι αυτή, μπορεί να κάνει μετά από είκοσι εβδομάδες πλατό, δηλαδή το μέλασμα φτάνει στο peak της βελτίωσής του και τότε περνάμε στη φάση της συντήρησης.

Φάση συντήρησης

Η φάση αυτή περιλαμβάνει χρήση προϊόντων αντηλιακής προστασίας και φαρμακολογικών παραγόντων που μπορούν να βοηθήσουν την μελανορύθμιση. Η θεραπεία ενός μελάσματος έχει ένα τρίπτυχο: 1) αντηλιακή προστασία, 2) αποχρωματισμό με κρέμες και θεραπείες σε επίπεδο ιατρείου και 3) χρόνο. Επίσης, τα αποτελέσματα αυτά δεν είναι άμεσα. Και κάτι πολύ σημαντικό: ότι αποτέλεσμα και αν έχουμε πετύχει, αν βγούμε έστω και μια μέρα χωρίς αντηλιακό, ενδέχεται να καταστρέψουμε ότι έχουμε κάνει. Σκέψου έναν ορειβάτη που έχει καταφέρει να ανέβει στο Έβερεστ και λίγο πριν την κορυφή πέφτει. Όλη αυτή την διαδρομή θα πρέπει να την κάνει από την αρχή, λοιπόν.

Οι λευκαντικές κρέμες δεν αρκούν!

Ο αποχρωματισμός αυτών των πανάδων μελάσματος γίνεται με τοπικά λευκαντικά και σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους. Για να δεις αποτέλεσμα πρέπει να συνδυάζεις και τα δύο!

Τοπικοί λευκαντικοί παράγοντες είναι οι φαινολικές χημικές ενώσεις και οι μη φαινολικές ενώσεις. Οι φαινολικές χημικές ενώσεις είναι η υδροκινόνη που είναι με συνταγογράφηση γιατρού, το κοζικό οξύ που το έχουν κάποια προϊόντα μέσα.

Οι μη φαινολικές χημικές ενώσεις είναι η βιταμίνη Α, η βιταμίνη C, τα άλφα υδροξυοξέα, τα β υδροξυοξέα, κάποια εκχυλίσματα λευκαντικά και άλλα. Τα παραπάνω έχουν αντιοξειδωτικές- αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και όσα περισσότερα τέτοια συστατικά υπάρχουν σε ένα προϊόν τόσο καλύτερο αποτέλεσμα θα δούμε.

Πώς χρησιμοποιούμε τις λευκαντικές κρέμες

Ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε σε σχέση με τις λευκαντικές κρέμες ειναι ότι τις βάζουμε τοπικά. Οι λευκαντικές μπαίνουν σε όλο το πρόσωπο γιατί αυτά τα συστατικά που έχουν οι κρέμες μειώνουν το ερύθημα, δρουν αντιφλεγμονωδώς, προστατεύουν το δέρμα από τη βλαπτική επίδραση της ακτινοβολίας και επειδή είναι αντιοξειδωτικά λειτουργούν και αντιγηραντικά. Άρα, οποιαδήποτε λευκαντική κρέμα, είτε την έχει φτιάξει ο φαρμακοποιός είτε είναι έτοιμη, εφαρμόζεται σε όλο το πρόσωπο. Και αυτό γιατί όλα τα λευκαντικά λειτοργούν και αντιγηραντικά. Όσον αφορά το πότε φοράμε αυτές τις κρέμες, αυτό έχει να κάνει με το αν είναι έτοιμες ή φτιαχτές: τι  έτοιμες τις βάζουμε πρωί- βράδυ, τις φτιαχτές κατά σύσταση του γιατρού, ενώ η διαδικασία είναι η εξής: πλένουμε το πρόσωπό μας, βάζουμε τον ορό βιταμίνης C, την κρέμα και το αντηλιακό. Το βράδυ, αντίστοιχα, αφού πλύνουμε το πρόσωπό μας φοράμε μόνο την κρέμα.

Τα λευκαντικά gel κάνουν δουλειά;

Υπάρχουν κάποια δραστικά συστατικά όπως το σαλικυλικό ή τα άλφα υδροξυοξέα που είναι για πιο παχιά δέρματα και τα οποία συνεργικά μπορούν να βοηθήσουν μια κρέμα εμπορίου, όχι, όμως, μια κρέμα που έχει δοθεί από γιατρό να φτιαχτεί. Και αυτό γιατί η συγκεκριμένη κρέμα είναι πιο ερεθιστική και πρέπει να την χρησιμοποιούμε σε συνδυασμό με ένα πιο ήπιο σαπούνι.

Θεραπείες για το μέλασμα στο ιατρείο

Oι θεραπείες που υπάρχουν στο ιατρείο υπάρχουν πάρα πολλές αλλά θα πρέπει να τονίσουμε πως ότι θεραπεία κι αν κάνουμε θα πρέπει να είναι ήπια ώστε να μην προκαλέσει μεγάλο τραυματισμό και κινδυνεύσουμε από μεταφεγλονώδη υπερμελάγχρωση. Οι πιο ενδεδειγμένες θεραπείες είναι:

-Χημικό πήλινγκ: Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται είναι τα AHA, δηλαδή τα πολυ-υδροξυοξέα (σαλικυλικό οξύ, ρετινόλη κ.α.) και είναι τα ίδια που χρησιμοποιούνται και το καλοκαίρι. Κάτι που ίσως δεν γνώριζες είναι πως πρέπει να κάνεις peeling πριν εκτεθείς στον ήλιο με την ίδια λογική που πρέπει να κάνεις scrub πριν απλώσεις το self tan ή κάνεις solarium: τα νεκρά κύτταρα φεύγουν, το δέρμα είναι πιο υγιές και έτοιμο!

-Μικρο-δερμοαπόξεση

-Μεσοθεραπεία: Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται είναι και λευκαντικές (βιταμίνη Α, ginkgo biloba κλπ) και άρα πέραν της αντιγηραντικής και αντιοξειδωτικής δράσης δρουν και κατά του μελάσματος.

-PRP: Η συγκεκριμένη είναι κορυφαία θεραπεία το PRP με αίμα που λειτουργεί αντιφλεγμονωδώς (το μεάλσμα είναι φλεγμονή και το PRP βοηθάει σε αυτό το επίπεδο)

Laser: απαγορεύεται ρητά!

Ένας… αστικός μύθος σε σχέση με τις πανάδες είναι ότι φεύγουν με το laser! Ο δερματολόγος μας είναι κατηγορηματικός ως προς αυτό: το laser είναι για εξατομικευμένες περιπτώσεις ανώμαλου μελάσματος, καθαρίζει το δέρμα για συγκεκριμένο διάστημα και μπορεί να κάνει μεταφλεγονώδη υπερμελάγχρωση στα χέρια μη ειδικών. Άρα: οι πανάδες μπορεί να γίνουν εντονότερες!

Οπλίσου με υπομονή!

Είμαστε ανυπόμονοι με όλα τα πράγματα. Στις πανάδες, όμως, με έναν παράδοξο τρόπο γινόμαστε ακόμη πιο πολύ. Ο γιατρός επισημαίνει πως μια “μανιέρα” είναι η παρουσία στο ιατρείο κάθε 15 μέρες για να δεις αποτέλεσμα μέσα σε δύο κύκλους κυτταρικής ανανέωσης (διαρκεί 25-30 μέρες στον ενήλικα), δηλαδή μετά από δύο μήνες. Η πρώτη θεραπεία έχει εντυπωσιακό αποτέλεσμα, στην δεύτερη δεν βλέπεις μεγάλη διαφορά (στην πραγματικότητα υπάρχει αλλά δεν είναι μεγάλο το contrast της βελτίωσης), στην τρίτη βλέπεις έντονο αποτέλεσμα. Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, χρειάζεσαι τρεις μήνες για να δεις αποτέλεσμα. Άρα: οπλίσου με υπομονή και μην βγεις ούτε μέρα από το σπίτι σου χωρίς αντηλιακή! Αλλιώς, θα είσαι εσύ ο ορειβάτης που θα πέσεις από το Έβερεστ.