Τι πρέπει να ξέρεις για την ρετινόλη και άλλες μορφές βιταμίνης Α αν ξεκινάς τώρα να τις χρησιμοποιείς!

Το skincare έχει γίνει τόσο τεράστια τάση τα τελευταία χρόνια ώστε ακόμη και εμείς που ήμασταν οι χειρότερες στην χημεία όχι απλώς διαβάζουμε εντατικά, αλλά καταλαβαίνουμε κιόλας. Γιατί όλη αυτή η χημεία έχει πάρει προεκτάσεις… skincare και όλες θέλουμε (πια!) να ξέρουμε τι βάζουμε στο πρόσωπό μας. Ή, καλύτερα, έχουμε πάψει να θέλουμε μια… καλή κρέμα και να ψάχνουμε ένα προϊόν με βιταμίνη C, κάτι με υαλουρονικό οξύ και οπωσδήποτε ρετινόλη!

Πράγματι, η ρετινόλη είναι ένα συστατικό που συζητιέται παντού και γκουγκλάρεται με απίστευτη συχνότητα. Όμως όσο υπέροχο συστατικό και είναι, άλλο τόσο προσεκτική πρέπει να είσαι εσύ όταν την χρησιμοποιείς. Τι είναι, λοιπόν, η ρετινόλη, τι κάνει και πώς θα την εντάξεις στην ρουτίνα σου; 

Μιλήσαμε με τον δερματολόγο Στέλιο Αγγελίδη που έχει αυτή τη μοναδική ικανότητα να εξηγεί τα πάντα τόσο απλά και ιδού τι μας είπε! Με άλλα λόγια, κράτησε σημειώσεις!

Η ρετινόλη είναι μορφή της Βιταμίνη Α

Αν αυτές τις μέρες είσαι συνεχώς στα Eshop ρούχων τότε θα έχεις δει ότι υπάρχουν κατηγορίες. Κάτω από την κατηγορία Top, για παράδειγμα, βγαίνουν τα πουκάμισα, τα πουλόβερ και πάει λέγοντας. Αντίστοιχα, λοιπόν, υπάρχει η βιταμίνη Α η οποία επίσης έχει κατηγορίες και η ρετινόλη είναι μια από αυτές. Ιδού, λοιπόν, η λίστα των συστατικών που ανήκουν στην βιταμίνη Α από την πιο ήπια μέχρι την πιο δραστική μορφή της:

-Ρετυναλδεϋδη (λιγότερη ερεθιστική)

-Ρετινόλη

-Εστέρες ρετινοϊκού οξέος

-Ισοτρετινοϊνη

-Τρετινοϊνη (ή ρετινοϊκό οξύ/ιδανική για ακνεϊκά δέρματα)

-Ανταπαλένη

-Β- καροτίνη (η φυτική μορφή της βιταμίνης Α)

Η ρετινόλη θα ερεθίσει την επιδερμίδα μου; 

Η Βιταμίνη Α είναι η βασίλισσα όλων των βιταμινών ενώ έχει τη μεγαλύτερη δράση. Και όπως ξέρουμε, ότι έχει τη μεγαλύτερη δράση, κάνει και την μεγαλύτερη αντίδραση. Άρα, είναι πολύ πιθανόν η επιδερμίδα σου να ερεθιστεί αν ξεκινήσεις να φοράς τώρα ρετινόλη ή κάποια άλλη μορφή βιταμίνης Α. Και πάλι, όμως, σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν κάποια tricks για να βοηθήσεις την επιδερμίδα σου να αφομοιώσει σωστά τη ρετινόλη και φυσικά είναι δύο διαφορετικά πράγματα ο ερεθισμός από την ρετινόλη και η αλλεργία στην ρετινόλη ή σε οποιαδήποτε άλλη μορφή βιταμίνης Α. Το δεύτερο δεν υφίσταται! 

“Δεν υπάρχει καμία γνωστή αλλεργία στην βιταμίνη Α αλλά ορισμένοι μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι. Αλλά είναι άλλο πράγμα η ευαισθησία και άλλο η αλλεργία. Σε ποιες περιπτώσεις κάποιος μπορεί να αναπτύξει ευαισθησία; Μπορεί να έχει να μην έχει χρησιμοποιήσει βιταμίνη Α για μεγάλο χρονικό διάστημα ή να την χρησιμοποιεί για πρώτη φορά και να έχει αποκτήσει ευαισθησία. Επίσης, κάτι άλλο πολύ σημαντικό είναι πως το δέρμα έχει ρετινοϊκούς υποδοχείς, δηλαδή υποδοχείς για την βιταμίνη Α (να σημειωθεί πως για καμία άλλη ουσία δεν συμβαίνει αυτό). Όταν οι ρετινοϊκοί υποδοχείς είναι λίγοι, είναι ανεπαρκείς, τότε και μικρή ποσότητα βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Από την άλλη, όμως, αυτοί οι υποδοχείς όσο εφαρμόσουμε την βιταμίνη Α τόσο αναπτύσσονται περισσότερο!”, τονίζει ο γιατρός και κλείνει λέγοντας πως το ποσοστό των ανθρώπων που εμφανίζουν ερεθισμό είναι πολύ μικρό. 

Αν ξεκινάς την χρήση της βιταμίνης Α τώρα, λοιπόν, ιδού δύο πράγματα που ενδεχομένως θα δεις στην επιδερμίδα σου το πρώτο διάστημα:

-Μπορεί να δεις ένα προσωρινό ξεφλούδισμα της κεράτινης στοιβάδας που οφείλεται σε ταχύτερη απολέπιση του δέρματος. Αυτή η ευαισθησία εκδηλώνεται με κοκκίνισμα, με ξεφλούδισμα και κάποιες φορές εξανθήματα με αίσθημα φαγούρας. Η αντίδραση αυτή μπορεί να κρατήσει 2-6 εβδομάδες και υποχωρεί όταν το δέρμα συνηθίσει την βιταμίνη Α.

-Μερικές φορές παρουσιάζεται μια προσωρινή ξηρότητα. Αυτή η ξηρότητα θα εξαφανιστεί σε 2-3, μήνες, όταν αυτό συνηθίσει. 

Πώς να εντάξεις την βιταμίνη Α στη ζωή σου και στο skincare routine σου!

Υπάρχουν μερικά μικρά μυστικά που θα σε βοηθήσουν να βάλεις αυτή την πολυσυζητημένη βιταμίνη στη ζωή σου. Ο πιο βασικός κανόνας που πρέπει να έχεις στο μυαλό σου είναι πως στην αρχή τη βάζουμε σιγά- σιγά και προοδευτικά ενώ η ποσότητα πρέπει να είναι πολύ λίγη όσο ένα φυστίκι χωρίς το τσόφλι. 

“Σημαντικό να θυμόμαστε ότι το μυστικό είναι η επιμονή. Το δέρμα που παρουσιάζει αντίδραση είναι και αυτό που εμφανίζει τα καλύτερα αποτελέσματα. Ναι, η επιδερμίδα ενδεχομένως να κάνει τη λεγόμενη ρετινοϊκή αντίδραση η οποία, συμβαίνει γιατί μπορεί να βάλουμε μεγαλύτερη ποσότητα ή μπορεί να βάλουμε μια μορφή μεγαλύτερης ισχύος (όχι, για παράδειγμα, ρετιναλδεϋδη ή ρετινόλη αλλά ρετινοϊκό οξύ) με αποτέλεσμα το δέρμα να μην προλάβει να προσαρμοστεί. Πολλοί δεν αντέχουν αυτή την αντίδραση που κρατάει δύο εβδομάδες και σταματάνε το προϊόν. Για να μειωθεί αυτή η αντίδραση θα πρέπει να μειωθεί η συχνότητα χρήσης (μια φορά ανά τρία βράδια) ή αλλάζουμε τον βαθμό ισχύος της βιταμίνης Α, δηλαδή ξεκινάμε από ρετιναλδεϋδη ή ρετινόλη”, επισημαίνει ο Στέλιος Αγγελίδης και δίνει ένα πολύ ωραίο tip για όσους έχουν ξηρή επιδερμίδα και θέλουν να εντάξουν αυτό το συστατικό στο skincare τους: “Όσοι έχουν ξηρό δέρμα θα πρέπει να καθαρίζουν την επιδερμίδα τους με mild σαπούνια και όχι με συμβατικά σαπούνια με βάση το νερό. Ένα προϊόν με βάση το λάδι ή ένα micellar water θα τους βοηθήσει πολύ περισσότερο!”. 

Ρετινόλη και εγκυμοσύνη 

Η συχνότερη ερώτηση που γίνεται σε σχέση με τη ρετινόλη είναι αν μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. “Η συνολική ποσότητα βιταμίνης Α που απορροφάται από το δέρμα είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με αυτή που φοράμε στο πρόσωπό μας. Θεωρητικά, λοιπόν, είναι αδύνατον η βιταμίνη Α που εφαρμόζουμε να περάσει τον πλακούντα και να βλάψει το έμβρυο. Ωστόσο, η πιο ασφαλής μορφή σε αυτή την περίπτωση είναι ο εστέρας του ρετινοϊκού οξέος”, τονίζει ο δερματολόγος και επισημαίνει πως τον τελικό λόγο σε κάθε περίπτωση τον έχει ο γυναικολόγος! 

Last but not least: τι κάνει η βιταμίνη Α και είναι τόσο διάσημη; 

Η σωστή ερώτηση είναι “τι δεν κάνει η βιταμίνη Α”! Όπως είπαμε, είναι η βασίλισσα όλων των βιταμινών και δρα τόσο σε επίπεδο κυττάρου, στο DNA δηλαδή, αλλά και στο δέρμα με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους: “Πρώτον, επηρεάζει τα γονίδια των κυττάρων. Τα κερατινοκύτταρα αναπτύσσονται φυσιολογικά. Ενισχύει την ανάπτυξη της βασικής στοιβάδας (κατώτερο μέρος της επιδερμίδας) γεγονός που αποτελεί την επικρατέστερη αιτία για να παχύνει το δέρμα. Όχι μόνο, λοιπόν, παχαίνει η επιδερμίδα αλλά με τη βοήθεια της Α η επιδερμίδα επουλώνεται πιο γρήγορα αφού τα κύτταρα αναπτύσσονται πιο γρήγορα. Όταν χρησιμοποιηθεί σε τραύματα τα κύτταρα επουλώνονται επίσης πιο γρήγορα. Επιδρά στους ινοβλάστες και άρα έχουμε καλύτερο κολλαγόνο. Η κυκλοφορία του αίματος στις κατώτερες στοιβάδες βελτιώνεται άρα πηγαίνει περισσότερο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά απελευθερώνονται στο δέρμα”, τονίζει ο δερματολόγος. Με την λίστα, λοιπόν, να φαίνεται ατελείωτη σου παραθέτουμε παρακάτω επιγραμματικά τις λειτουργίες της: 

-Ομαλοποιεί τις λεπτές ρυτίδες

-Παχαίνει το δέρμα

-Ομαλοποιεί τις υπερχρώσεις/διχρωμίες γιατί μειώνει την δραστηριότητα των μελανοκυττάρων

-Μεταβάλει το χρώμα του δέρματος ως προς το λευκότερο και προκαλεί νεοαγγειογένεση, δηλαδή το δέρμα αιματώνεται καλύτερα και γίνεται πιο ροδαλό.

-Παχαίνει το δέρμα μέσω της καλύτερης λειτουργίας των ινοβλαστών (μηχανή που παράγει κολλαγόνο)

-Αυξάνεται ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός (η αίσθηση ότι λεπταίνει το δέρμα προκύπτει από το γεγονός ότι απολεπίζεται. Σε βάθος χρόνου, όμως, έχουμε πιο παχύ δέρμα). 

Και πώς την χρησιμοποιείς; 

Αφού, λοιπόν, δώσεις στο δέρμα σου το περιθώριο να κάνει το λεγόμενο hardening, να αφομοιώσει δηλαδή την Βιταμίνη Α, μπορείς να την φοράς κάθε βράδυ μετά τον καθαρισμό σου. Αν επιλέξεις μια ρετινόλη ή οποιαδήποτε άλλη βιταμίνη Α σε μορφή κρέμας, μπορείς να πλύνεις το πρόσωπό σου και μετά να βάλεις μόνο αυτή ή ένα ενυδατικό serum από κάτω. Δεν θα χρειαστεί να κλειδώσεις με κάποια κρέμα αφού, έτσι κι αλλιώς, μια κρέμα με ρετινόλη είναι ήδη μια ενυδατική με ρετινόλη αφού περιέχει αλλαντοϊνη και άλλα συστατικά που περιέχουν οι ενυδατικές. Αν επιλέξεις ένα serum βιταμίνης Α θα χρειαστεί να βάλεις από πάνω μια ενυδατική. Η διαφορά ανάμεσα στο serum και την κρέμα είναι πως το serum έχει χαμηλότερο μοριακό βάρος και πάει στα βαθύτερα στρώματα ενώ η κρέμα στέκεται στην επιφάνεια. Η πρότασή μας, λοιπόν, είναι πως αν ξεκινάς τώρα να βάζεις στην ρουτίνα σου αυτό το συστατικό επίλεξε την κρέμα. Μην χρησιμοποιείς ποτέ την βιταμίνη Α με οξέα ή AHA. Παρά το γεγονός ότι ο συνδυασμός των δύο είναι ιδανικός για τον έλεγχο της γήρανσης, της διχρωμίας και των ατελειών αυτά τα δύο δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί! Ο λόγος; “Η βιταμίνη Α καταστρέφεται σε PH που είναι απαραίτητο για να υπάρξουν τα AHA. Αναιρεί το ένα το άλλο”, επισημαίνει ο δερματολόγος άρα ο ιδανικός τρόπος είναι να τα φοράς εναλλάξ.