Μήπως έχεις κατάθλιψη; Τι πρέπει να κάνεις…

Η ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα αναλύει ίσως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας!

Το να αισθάνεται κανείς “πεσμένος” είναι κάτι που έχει συμβεί και ενδεχομένως θα ξανασυμβεί σε όλους μας. Κι αποτελεί μια φυσική διάσταση της ζωής. Ωστόσο, αν αυτό το συναίσθημα είναι έντονο και επίμονο για καιρό, αν η αίσθηση κενού και απόγνωσης γίνονται σχεδόν μόνιμη κατάσταση τότε ίσως είστε 1 στους 5 ανθρώπους που θα βιώσουν κατάθλιψη σε κάποια φάση της ζωής τους.

Η κατάθλιψη -και όχι η απλή δυσφθυμία ή οι “μαύρες” μας όπως λέμε- καθιστά δύσκολο να λειτουργήσεις και να χαρείς τη ζωή όπως κάποτε έκανες… σε όλους τους τομείς.

Τα χόμπι και οι φίλοι δεν σε ενδιαφέρουν όπως παλιά. Αισθάνεσαι μονίμως εξαντλημένη, ξυπνάς το πρωί (αν έχεις κοιμηθεί!) και η μέρα που ανοίγεται μπροστά σου σου φαίνεται ένα τεράστιο φορτίο κι άλλα πολλά.

Επαναλαμβάνω ότι όλοι έχουμε τα πάνω και τα κάτω μας στη διάθεσή μας. Η στεναχώρια είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην πάλη, τις απογοητεύσεις ή τις ματαιώσεις της ζωής. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν καταχρηστικά τη λέξη κατάθλιψη για να περιγράψουν όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα. Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ. Τρυπώνει σαν το σαράκι σε όλες τις καθημερινές σου δραστηριότητες και επηρεάζει την ικανότητά σου για εργασία, σπουδές, φαγητό, ύπνο, διασκέδαση.

Το συναίσθημα της απελπισίας, η απουσία θετικής διάθεσης και η χαμηλή αίσθηση προσωπικής αξίας είναι έντονα. Το ένα τροφοδοτεί το άλλο προς το χειρότερο και σε τραβούν στον πάτο χωρίς προοπτική ανακούφισης ή εξόδου από το τούνελ.

Αν αναρωτιέσαι συχνά “μήπως έχω κατάθλιψη;” τότε κοίταξε προσεκτικά τα παρακάτω συμπτώματα:

-Δεν μπορείς να κοιμηθείς ή κοιμάσα πάρα πολύ.

-Δεν μπορείς να συγκεντρωθείς ή κάνεις με δυσκολία πράγματα που προηγουμένως ήταν για σένα απλά.

-Έχεις χάσει την ευχαρίστηση για δραστηριότητες που προηγούμενα ήταν ευχάριστες για σένα.

-Δεν μπορείς να ελέγξεις τις αρνητικές σκέψεις και αισθάνεσαι αβοήθητη ή ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα για τίποτα.

-Παρουσιάζεις ανορεξία που συνοδεύεται από απώλεια βάρους ή δεν μπορείς να σταματήσεις να τρως και οδηγείσαι σε σημαντική πρόσληψη βάρους -ιδιαίτερα νεαρές γυναίκες και άτομα με μανιοκατάθλιψη.

-Ορισμένα καταθλιπτικά άτομα -αντί για ψυχοκινητική επιβράδυνση- παρουσιάζουν, παραδόξως, εκνευρισμό, ανησυχία και ανεξήγητη διέγερση.

-Εκφράζεις αισθήματα και σκέψεις ενοχής για τρέχουσες ή παρελθούσες αποτυχίες ή λάθη. Ο βαθμός αυτοκατηγόριας και το αίσθημα αναξιότητας σε συνδυασμό με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση σε ταλαιπωρούν σταθερά και καθημερινά μέχρι και σε απλά και μηδαμινής σημασίας θέματα.

-Το καταθλιπτικό σύνδρομο εκφράζεται συχνά μέσα από σωματικά συμπτώματα, ανεξήγητους πόνους και ενοχλήσεις, όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στη μέση, μυικοί σπασμοί, πόνοι στο στήθος, στο στομάχι κτλ.

-Ελαττώνεται η σεξουαλική διάθεση.

-Εμφανίζεις κόπωση ή εξάντληση σαν όλη η ζωτικότητα ή η ενέργεια που έχεις μέσα σου να έχει στερέψει.

-Έχεις σκέψεις ότι δεν αξίζει κανείς να ζει (σε μια τέτοια περίπτωση ζήτησε ΑΜΕΣΩΣ βοήθεια ειδικού).

Ξέρω ότι έχεις την εντύπωση ότι όλα τα παραπάνω μιλούν για σένα. Προσοχή όμως! Κάθε σύμπτωμα δεν είναι από μόνος του ικανός και επαρκής παράγοντας για να μπει η διάγνωση της κατάθλιψης.

Όσο όμως ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ συμπτώματα αναγνωρίζεις σε σένα, όσο ΕΝΤΟΝΟΤΕΡΑ είναι κι όσο περισσότερο έχουν ΔΙΑΡΚΕΣΕΙ τόσο πιθανότερο είναι να έχουν να κάνουν με κατάθλιψη.

Αν έχεις κατάθλιψη, όπως είπαμε, θα νιώθεις εξαντλημένη, ανήμπορη και χωρίς ελπίδα. Αυτό από μόνο του κάνει ιδιαίτερα δύσκολο το να αναπτύξεις οποιαδήποτε δράση προκειμένου να πάρεις βοήθεια, ιδιαίτερα όταν δεν έχεις μάθει να τη ζητάς.

Είναι σημαντικό να κατανοήσεις ότι αυτο το συναίσθημα είναι συνοδό της κατάθλιψης και δεν αντικατοπτρίζει τις πραγματικές συνθήκες. Αν αναγνωρίζεις την κατάθλιψή σου και ξεκινήσεις θεραπεία (εννοείται με έναν ειδικό), ο αρνητικός τρόπος σκέψης θα αποδυναμωθεί και θα σταματήσει να θαμπώνει τη ζωή σου.

-Ξεκίνησε ήπια άσκηση ή ασχολήσου με απλές, ήπιας έντασης δραστηριότητες. Μια απλή βόλτα με τα πόδια, ένα σινεμά ή οποιαδήποτε δραστηριότητα σου έδινε κάποτε χαρά ίσως βοηθήσουν.

-Θέσε ρεαλιστικούς στόχους για τον εαυτό σου.

-Βάλε προτεραιότητες, διαχώρισε τα πράγματα που πρέπει να γίνουν σε μικρότερα κομμάτια και ασχολήσου με το πιο σημαντικό.

Για παράδειγμα, ίσως να σου φαίνεται βουνό ακόμα και το ότι πρέπει να ετοιμαστείς. Διαχώρισέ το σε μικρά κομμάτια: να πλύνω το πρόσωπό μου, να πλύνω τα δόντια μου, να ντυθώ, να μακιγιαριστώ κτλ.

Να θυμάσαι ότι έχεις το δικαίωμα να κάνεις κάθε φορά ό, τι μπορείς.

-Προσπάθησε να περνάς χρόνο με άλλους ανθρώπους και να εμπιστευθείς έναν αγαπημένο φίλο ή συγγενή. Μην απομονώνεις τον εαυτό σου και άφησε τους άλλους να σε βοηθήσουν.

-Μην περιμένεις η διάθεσή σου να βελτιωθεί άμεσα. Δεν θα βγεις ξαφνικά και ως εκ θαύματος από την κατάθλιψη, αλλά σταδιακά. Συνήθως, κατά τη διάρκεια της θεραπείας της κατάθλιψης τα πρώτα πράγματα στα οποία φαίνεται η βελτίωση είναι οι βιολογικοί δείκτες του ύπνου και του φαγητού και ύστερα η διάθεση.

-Ανέβαλε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, όπως το να παντρευτείς ή να χωρίσεις, να αλλάξεις δουλειά κτλ. μέχρι να αισθανθείς καλύτερα. Συζήτησε τις αποφάσεις σου με άλλους που σε γνωρίζουν καλά κι έχουν μια πιο αντικειμενική οπτική των πραγμάτων.

-Θυμήσου ότι η θετική σκέψη θα πάρει τη θέση όλων των αρνητικών καθώς η κατάθλιψή σου θα ανταποκρίνεται στη θεραπεία.

Πρέπει να ξέρεις ότι τα παραπάνω είναι κάποια πράγματα που μπορεί να σε βοηθήσουν λίγο. Η κατάθλιψη είναι ένα πρόβλημα που δεν λύνεται χωρίς τη βοήθεια ειδικού.

Συνεπώς, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον ειδικό και όχι απλά να περιμένεις να “περάσει” ή να φτιάξει η διάθεσή σου.