Ελεγκτικός σύντροφος: Όταν η ανάγκη για έλεγχο επισκιάζει τον έρωτα

Θέλει να είστε συνέχεια μαζί. Σιγά σιγά σε απομακρύνει από τους δικούς σου ανθρώπους γιατί σε θέλει όλη δική του. Σου τηλεφωνεί διαρκώς. Κι αν όλα αυτά μοιάζουν κολακευτικά και ενδείξεις μεγάλου έρωτα, θα ήθελα να το ξανασκεφτείς και να τσεκάρεις μήπως θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο, γιατί είναι αδιανόητα ανασφαλής. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια ενηλίκων, Ζεύγους & Οικογένειας, γράφει για τον ελεγκτικό σύντροφο…

Μοιάζει να ονειρεύεσαι πολλές φορές όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ένας άνθρωπος σε διεκδικεί με πάθος και ταχύτητα, αφιερώνει σχεδόν όλον τον ελεύθερο χρόνο του μαζί σου, είτε δια ζώσης, είτε χρησιμοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας σε περιπτώσεις που η φυσική παρουσία είναι ανέφικτη. Ακούγεται αρχικά γοητευτικό, κολακευτικό, νιώθεις τυχερή που το βιώνεις ενώ βλέπεις πολλούς ανθρώπους στην εποχή μας μόνους, χωρίς ή με δύσκολες σχέσεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο έρωτας έχει παρόρμηση, ταχύτητα, πάθος και όταν αυτό συμβαίνει και από τις δύο πλευρές νομίζεις ότι η τύχη ή πολλές φορές η ίδια η ζωή σου χαμογέλασε.

Τα σημάδια…
Ο καιρός περνά και η σχέση φαίνεται να μην προσαρμόζεται μέσα στις καθημερινές υποχρεώσεις, αντίθετα προσαρμόζεις εσύ όλη σου τη ζωή πάνω στη σχέση. Ο σύντροφός σου όλο και περισσότερο προσπαθεί να σε απομακρύνει από κοινωνικές συναναστροφές, ζητά την προσοχή σου συνεχώς, βρίσκει διάφορες δικαιολογίες ώστε να είστε μόνοι, να μην βγαίνετε με παρέες, για όλους τους φίλους και τους συγγενείς έχει αρνητικά να προσάψει, τα τηλεφωνήματά του μέσα στην ημέρα γίνονται αποπνικτικά και αυτό ο ίδιος το ορίζει ως ενδιαφέρον και αγάπη. Η παρουσία στο «μαζί» ασφυκτική, τα παράπονα, η γκρίνια και οι χειριστικές συμπεριφορές αυξάνονται. Συνηθίζει να σε υποτιμά, «παίζει» με το μυαλό και την ψυχή σου, θεωρεί ότι μόνο εκείνος μπορεί να βλέπει τα πράγματα ξεκάθαρα και να παίρνει σωστές αποφάσεις, ζηλεύει οτιδήποτε μπορεί να «περιστρέφεται» γύρω από εσένα, γίνεται κτητικός, με τον τρόπο του ελέγχει τα πάντα γιατί ουσιαστικά δεν εμπιστεύεται όχι μόνο τους «άλλους» αλλά και εσένα που είσαι δίπλα του.

Τοξική σχέση…
Ένας τέτοιος σύντροφος, όλη αυτήν την τοξικότητα την ονομάζει αγάπη, ενδιαφέρον, προστασία. Θέλει να ξέρει τα πάντα, να σε καθοδηγεί για τα πάντα, να αποφασίζει για σένα. Και όσο προχωρά ο χρόνος, αντιλαμβάνεσαι όλο και περισσότερο ότι έχεις μείνει μόνος/μόνη, αποξενώνεσαι από τους δικούς σου ανθρώπους, η ζωή σου είναι πλαισιωμένη μόνο μέσα στη σχέση, και αρχίζεις να μπερδεύεσαι με το νόημα της αγάπης. Είναι αγάπη αυτό, είναι έρωτας; Είναι μία υγιής σχέση που εξελίσσεται και ωριμάζει; Όχι, αυτό είναι άσκηση εξουσίας, είναι χειραγώγηση, είναι παθολογία.

Ο ελεγκτικός σύντροφος δεν είναι εκεί για να καλύψει τις δικές σου ανάγκες, αντίθετα δημιουργεί προϋποθέσεις για να  καλύπτει τις δικές του ανασφάλειες. Είναι ο συναισθηματικά ανεπαρκής, ο άνθρωπος που θέλει να σε εξουσιάζει και «προλαβαίνει» τα πάντα, μέσα από τη δυσπιστία του και τις χειριστικές συμπεριφορές, για να μην μείνει μόνος. Είναι καχύποπτος σε οτιδήποτε δεν ελέγχει, δεν αποφασίζει, δεν συμμετέχει.  

Πολλές φορές θα σου τα επικοινωνήσει όλα αυτά ως ανυπέρβλητη αγάπη, ως πραγματικό ενδιαφέρον, είναι «ο μόνος που σε σκέφτεται, σε αγαπά και σε φροντίζει τόσο», κι εσύ θα πρέπει να νιώθεις ευγνώμων, να αισθάνεσαι τυχερή και να εδραιώνεις την εξάρτησή σου επάνω του.

Στρέφοντας το βλέμμα μέσα σου, αντιλαμβάνεσαι πως αυτό που νιώθεις δεν είναι αγάπη, είναι φόβος. Καταπιέζεις τα συναισθήματά σου, απομακρύνεσαι από τους δικούς σου ανθρώπους, αρχίζεις να αμφιβάλεις και να κάνεις δεύτερες σκέψεις για όλους και για όλα ενώ παράλληλα δεν είσαι ευτυχισμένη/ος σε αυτήν τη σχέση.

Ένα τέτοιο μοντέλο σχέσης είναι δυσλειτουργικό τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο σχέσης. Δεν υπάρχει ισοτιμία, επικοινωνία, σεβασμός, ατομική ελευθερία, εμπιστοσύνη… Δεν υπάρχει κανένα συστατικό ουσιαστικά μιας υγιούς σχέσης. Με την πάροδο του χρόνου, θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις γιατί έχει κακοποιητικό χαρακτήρα. Και το σίγουρο είναι ότι τίποτα δεν αλλάζει ξαφνικά και από μόνο του με τον χρόνο.

Η Αντιμετώπιση…
Αρχικά, καλό θα είναι να αναγνωρίσει κάποιος που βιώνει μία τέτοια σχέση ότι το πρόβλημα έγκειται  στην ανάγκη του συντρόφου να ασκεί τον έλεγχο, προκειμένου να κατευνάζει τις δικές του προσωπικές ανασφάλειες και φόβους. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μπορούσαν να είναι στοιχεία στη δομή της προσωπικότητας, χαρακτηρολογικά δηλαδή ή/και να προέρχονται είτε μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον, είτε μέσα από προσωπικά βιώματα προηγούμενων σχέσεων που έμειναν «ανοιχτοί λογαριασμοί». Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση με τη βοήθεια κάποιου ειδικού είναι απαραίτητη.

Με προσωπική ευθύνη, κάποιος που βιώνει τέτοιου είδους προβλήματα και δυσκολεύεται να φύγει από τη σχέση, χρειάζεται να αντιμετωπίσει και τα δικά του θέματα που τον κρατούν δέσμιο σε δυσλειτουργικές καταστάσεις, προκειμένου να πάρει αποφάσεις που θα είναι πιο δίκαιες και υγιείς για τον εαυτό του. Σε αντίθετη περίπτωση, μέσα από τοξικές καταστάσεις είναι πολύ πιθανό να πυροδοτηθούν πολλά ψυχογενή συμπτώματα.

Να θυμάσαι…
Ο προσωπικός χώρος και η αυτονομία του καθενός είναι βασικά συστατικά για τη βάση του «εμείς» .