Φανταστική Προδοσία: Μήπως τα τρελά σενάριά σου καταστρέφουν τις σχέσεις σου;

«Ο σύντροφός μου στο σπίτι ασχολείται πολύ με τη δουλειά του και μιλάει αρκετά στο τηλέφωνο με συναδέλφους του… πολλές φορές τον ακούω να κάνει αστεία και να γελάει μαζί τους, νομίζω ότι αναφέρονται και σε πιο προσωπικά θέματα…». Μήπως νιώθετε πως το πράσινο τερατάκι της ζήλιας σας πνίγει αργά, αλλά σταθερά; Προσπαθείτε να αναλογιστείτε πότε μιλήσατε με αυτό τον τρόπο μαζί του τελευταία φορά; Πότε είχατε ευχάριστες συζητήσεις, πότε γελάσατε ανέμελα;

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι συντροφικές σχέσεις αρχίζουν να …δυσκολεύουν και βυθίζονται σε σκοτεινές αμφιβολίες, όταν μικρές παρανοήσεις μετατρέπονται σε φανταστικές προδοσίες. Στο παραπάνω παράδειγμα, αν η σχέση είναι υγιής, μπορεί να παρατηρείτε τον σύντροφό σας χωρίς να αμφιβάλλετε για εκείνον. Όταν όμως υπάρχουν συννεφάκια, εμφανίζεται η λεγόμενη «φανταστική απιστία» η οποία δημιουργεί δυσφορικά συναισθήματα που κλονίζουν την ικανότητα μιας λογικής συζήτησης μαζί του.

Φαίνεται ότι η συναισθηματική σχέση δύο ατόμων που μοιράζονται συναισθήματα, σκέψεις και αλληλοϋποστηρίζονται μπορεί να προκαλέσει την προσοχή και τη ζήλια σας, ακόμα και αν πρόκειται για τον συνάδελφό του στο γραφείο ή τον φίλο του όπου δεν υπάρχει τίποτα ερωτικό ή σεξουαλικό. Αν μάλιστα ο συνάδελφος είναι …γένους θηλυκού, τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο καθώς κλονίζεται η εμπιστοσύνη και κάνει την εμφάνιση ένα αίσθημα βαθιάς προδοσίας. Και όταν στο ζευγάρι υπάρχει συνεχής σύγκρουση η οποία συνήθως είναι και συναισθηματικά εξουθενωτική τα αποτελέσματα είναι μη ικανοποιητικά.

Με την πολύτιμη βοήθεια της ψυχοθεραπεύτριας, Μαρίνας Μόσχα, αναλύουμε τους παράγοντες που πυροδοτούν αυτή τη συναισθηματική ταραχή και εξετάζουμε μαζί πρακτικές στρατηγικές για την ανανέωση της σχέσης:

Αβεβαιότητα στη σχέση

Τι σημαίνει: Η αβεβαιότητα για το μέλλον της σχέσης – πόσο σίγουροι είμαστε ότι θα διαρκέσει η σχέση μας, ότι τόσο εμείς (αβεβαιότητα ως προς τον εαυτό μας) όσο και ο σύντροφός μας (αβεβαιότητα ως προς τον σύντροφό μας) θα θέλουμε να είμαστε μαζί; Όταν η αβεβαιότητα κάνει την εμφάνισή της δημιουργεί φόβο εγκατάλειψης και αμφιβολίες για την αφοσίωση του ενός προς τον άλλον.

Αντιμετώπιση: Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και η ανοιχτή επικοινωνία μπορούν να μειώσουν αυτό το αίσθημα ανασφάλειας. Στη θεραπεία, συχνά δουλεύουμε πάνω στην ενίσχυση της αμοιβαίας στήριξης και στην ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση των αμφιβολιών.

Προσωποποίηση της σύγκρουσης

Τι σημαίνει: Δυστυχώς, είναι αρκετοί εκείνοι που λαμβάνουν τις συγκρούσεις ως προσωπικές επιθέσεις, ακόμα και όταν αυτά που συμβαίνουν είναι μικρά ή καταλήγουν σε φυσιολογικές διαφωνίες.

Αντιμετώπιση: Όταν ερμηνεύουμε ως προσωπική επίθεση τις συγκρούσεις, συνήθως οδηγούμαστε σε έντονες και υπερβολικές συναισθηματικές εκφράσεις, σε δραματοποίηση και ενίοτε σε παρανοήσεις. Η εκμάθηση δεξιοτήτων συναισθηματικής ρύθμισης και η ανάπτυξη μιας πιο αντικειμενικής προσέγγισης στις διαφωνίες είναι σημαντικές για τη μείωση της έντασης, της δραματοποίησης αλλά και των παρανοήσεων που οδηγούν σε παρεξηγήσεις. 3.

Γνωστική ζήλια

Τι σημαίνει: Σκεφτείτε ξανά το παράδειγμα με τις συζητήσεις με τον συνάδελφο. Μήπως βλέπετε να απειλείται η σχέση σας ενώ ρεαλιστικά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο; Αναρωτιέστε συχνά εάν ο σύντροφός σας μπορεί να νιώθει έλξη από κάποιο άλλο άτομο; Η τάση να ερμηνεύουμε τις συμπεριφορές του συντρόφου μας ως απειλές για τη σχέση, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία που να τις υποστηρίζουν.

Αντιμετώπιση: Η γνωστική ζήλια εντείνει την αβεβαιότητα και μπορεί να δημιουργήσει φαύλους κύκλους σκέψης που οδηγούν σε υπερβολικές αντιδράσεις. Είναι πολύ σημαντικό να καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε και να κάνουμε αναδιάρθρωση αυτών των αρνητικών σκέψεων μέσω θεραπευτικών τεχνικών ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία στη σχέση.

Συναισθηματική ζήλια

Τι σημαίνει: Μήπως νιώθετε να ξυπνούν τα συναισθήματά σας προς το σύντροφό σας όταν νομίζετε ότι σας απατά; Η έντονη συναισθηματική αντίδραση όταν αισθανόμαστε ότι η σχέση μας απειλείται, ακόμα και αν δεν υπάρχει καμία αντικειμενική ενδεικτική κατάσταση απιστίας.

Αντιμετώπιση: Εδώ, το κλειδί είναι η διαχείριση των έντονων συναισθημάτων. Η ανάπτυξη τεχνικών για την αναγνώριση και ρύθμιση των συναισθημάτων αυτών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των αρνητικών αντιδράσεων και σε έναν πιο ήρεμο διάλογο.

Εμπόδιο στους προσωπικούς στόχους ή στήριξη;

Τι σημαίνει: Λειτουργεί ο σύντροφός μας υποστηρικτικά ή ως εμπόδιο στην επίτευξη των προσωπικών μας στόχων; Η αντίληψη της αμοιβαίας υποστήριξης ενισχύει το αίσθημα ότι η σχέση συμβάλλει στην προσωπική μας ανάπτυξη.

Αντιμετώπιση: Όταν ο ένας βλέπει τον άλλον ανταγωνιστικά και δεν αποτελεί πηγή στήριξης και ενθάρρυνσης, αναπτύσσεται μια αίσθηση απομόνωσης και δυσαρέσκειας. Η ανάγκη ενός ανοιχτού διαλόγου γύρω από τους στόχους και τις προσδοκίες μπορεί να μετατρέψει τις συγκρούσεις σε ευκαιρίες για κοινή ανάπτυξη.

Επικοινωνία

Τι σημαίνει: Όταν ενοχλείστε από τον σύζυγό σας, μπορείτε να μιλήσετε για τον εκνευρισμό σας; Εκφράζετε αυτά τα συναισθήματα άμεσα; Εάν νιώθετε ζήλια, μπορείτε να μοιραστείτε αυτά τα συναισθήματα με τον σύντροφό σας; Η ικανότητα να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και τις ανησυχίες μας, χωρίς να βγάζουμε τα δικά μας συμπεράσματα μέσα από την …σιωπή, κάνοντας παρανοήσεις.

Αντιμετώπιση: Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία αποτελεί θεμέλιο για την υγιή λειτουργία κάθε σχέσης. Σε περιπτώσεις έντασης, το να μάθουμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με σαφήνεια μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συγκρούσεων και στην ενίσχυση της συναισθηματικής σύνδεσης.

Αποφυγή δύσκολων θεμάτων

Τι σημαίνει: Αποφεύγετε ενεργά να μιλάτε για σημαντικούς τομείς στη σχέση σας που έχουν προκαλέσει προβλήματα στο παρελθόν; Βρίσκετε δικαιολογίες στον εαυτό σας (δηλαδή, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα) ώστε να μην χρειάζεται να αναφέρετε αυτά τα ευαίσθητα ζητήματα; Η τάση να αποφεύγουμε να μιλήσουμε για θέματα που μπορεί να είναι δύσκολα ή να προκαλούν ένταση, αφήνοντας έτσι τα προβλήματα να συσσωρεύονται και να εξελίσσονται σε μεγαλύτερες διαμάχες, όταν για παράδειγμα κρύβουμε τα προβλήματα «κάτω από το χαλί».

Αντιμετώπιση: Η αποφυγή αυτή συχνά οδηγεί σε μακροπρόθεσμη δυσαρέσκεια και αίσθημα αδικίας. Όλα τα ζευγάρια σε κάποια φάση της κοινής τους ζωής θα έρθουν αντιμέτωπα με κάποια «δύσκολα θέματα». Αντί να τα κρύψουν λοιπόν «κάτω από το χαλί», χρειάζεται να βρουν το θάρρος να μιλήσουν για αυτά που τα δυσκολεύουν με τον απαραίτητο σεβασμό, ώστε να αναδειχθούν λύσεις αντί για …απλές παρεμβάσεις στην καθημερινότητα που δεν λύνουν όμως τα προβλήματα.

Αρνητική Διάθεση

Τι σημαίνει: Πόσο συχνά νιώθετε θυμωμένοι, πληγωμένοι, λυπημένοι ή φοβισμένοι με τον σύντροφό σας; Θα περιγράφατε τα συναισθήματά σας στη σχέση ως λιγότερο ευχάριστα από τα συναισθήματά σας σε καταστάσεις εκτός της σχέσης; Η συχνή εμφάνιση αρνητικών συναισθημάτων – θυμός, λύπη, φόβος – μέσα στη σχέση, που μπορεί να καθορίσουν το συνολικό συναισθηματικό περιβάλλον και να δημιουργήσουν έναν φαύλο κύκλο αρνητικών αντιδράσεων.

Αντιμετώπιση: Η συνεχιζόμενη αρνητική διάθεση μπορεί να καταστρέψει την αίσθηση ασφάλειας και ευημερίας στη σχέση. Το ζευγάρι χρειάζεται να μάθει πώς να αναγνωρίζει τον αρνητισμό του και να ενσωματώσει πιο θετικές συναισθηματικές στρατηγικές, ενισχύοντας έτσι το κλίμα της σχέσης.

Ας κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι οι μικρές καθημερινές δυσκολίες μπορούν σχετικά εύκολα να εξελιχθούν σε μεγαλύτερα προβλήματα όταν συνυπάρχουν με αβεβαιότητα, ζήλια και δυσλειτουργική επικοινωνία. Από θεραπευτικής πλευράς, είναι σημαντικό:

• Να ενθαρρυνθεί η αυξημένη συνειδητοποίηση: Τα ζευγάρια πρέπει να αναγνωρίζουν τα σημάδια έντασης και να αναζητούν λύσεις προτού τα προβλήματα εξελιχθούν.
• Να δουλευτεί η επικοινωνία: Η ανάπτυξη δεξιοτήτων ανοιχτής και ειλικρινούς επικοινωνίας μπορεί να αποτρέψει παρεξηγήσεις και να επαναφέρει την εμπιστοσύνη.
• Να αναπτυχθεί η συναισθηματική ρύθμιση: Η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων είναι κλειδί για τη δημιουργία ενός υγιούς και σταθερού συναισθηματικού περιβάλλοντος.
• Να προωθηθεί η αμοιβαία υποστήριξη: Η συνεργασία και η αλληλοστήριξη, ως αντίβαρο στις εμπλοκές και τα εμπόδια, ενισχύουν τη σχέση και μειώνουν το αίσθημα απομόνωσης.

Αν και οι σχέσεις μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με προκλήσεις, η αναγνώριση και η θεραπευτική δουλειά στους παραπάνω παράγοντες μπορεί να βοηθήσει τη σχέση να βασίζεται στην εμπιστοσύνη, στην ειλικρίνεια και στην αμοιβαία ανάπτυξη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αποφευχθεί ο φαύλος κύκλος μιας συγκρουσιακής δυναμικής και να δημιουργηθεί το έδαφος για μια πιο απολαυστική και ικανοποιητική συνύπαρξη.