Η ψυχολογία και η στάση μας απέναντι στον κορωνοϊό: Τι πρέπει να προσέξουμε

Η ψυχοθεραπεύτρια Ντόρα Μίνου γράφει για την ψυχολογία μας και μας δίνει μερικές συμβουλές για το πώς να διαχειριστούμε την κατάσταση…

Τον τελευταίο καιρό η συνεχώς αυξανόμενη τάση των κρουσμάτων αλλά και των θυμάτων από τον κορωνοϊό παγκοσμίως, δημιουργεί όλο και πιο συχνά αισθήματα φόβου και πανικού. Η αλήθεια είναι ότι βρισκόμαστε απέναντι σε μία άγνωστη για τα μέχρι τώρα δεδομένα ασθένεια που η εξάπλωσή της γίνεται με μεγάλη ταχύτητα. Η ανησυχία είναι μεγάλη, καθημερινά λαμβάνονται όλο και περισσότερα μέτρα σε όλες τις χώρες προκειμένου να μειωθεί η εξάπλωση και να περιοριστούν τα κρούσματα.

Οι αντιδράσεις
Σίγουρα ο τρόπος που αντιδρά ο κάθε άνθρωπος απέναντι στο ενδεχόμενο μίας πανδημίας -σε κάτι που φαίνεται “απειλητικό” για τη ζωή τόσο τη δική του όσο και των κοντινών του ανθρώπων μπορεί να διαφέρει. Οι αντιδράσεις απέναντι στο “άγνωστο” ποικίλλουν. Μέχρι τώρα έχουμε δει πολλούς να “τρέχουν” πανικόβλητοι στα σούπερ μάρκετ και να εφοδιάζονται με τα απαραίτητα, άλλους να είναι πιο ψύχραιμοι και να προσπαθούν να συνεχίζουν την καθημερινότητά τους, άλλοι είναι αδιάφοροι και αψηφούν τον κίνδυνο, άλλοι “παγιδεύονται” σε βαθύτερα υπαρξιακά με την απειλή ότι κινδυνεύει η ζωή τους ή η ζωή αγαπημένων τους προσώπων κ.α. Ο τρόπος λοιπόν που διαχειριζόμαστε τον φόβο και την αγωνία μας είναι εξαιρετικής σημασίας.

Αξίζει ωστόσο να σταθούμε στην τάση να διογκώνεται ο φόβος και οι υπερβολικές αντιδράσεις. Υπάρχουν άνθρωποι που πραγματικά ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και είναι φυσικό να βιώνουν μεγαλύτερο φόβο και πολλές φορές δικαιολογείται και η υπερβολική αντίδραση στην όλη κατάσταση.

Ωστόσο υπάρχουν και οι συναισθηματικά ευάλωτοι που μέσα από αυτήν την κατάσταση βιώνουν πολύ πιο έντονα το φαινόμενο, απομονώνονται, αδρανοποιούνται. Απειλείται η κοινωνική συνοχή, ο φόβος γίνεται φοβία, και σε πιο επιβαρυμένες καταστάσεις μπορεί το άτομο να βιώσει κατάθλιψη. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι σε ψυχολογικό επίπεδο όταν υπάρχει κάτι σε λανθάνουσα μορφή, μπορεί εύκολα να πυροδοτηθεί μέσα από το φόβο που δημιουργεί από μόνο του ένα τέτοιο φαινόμενο, πόσω μάλλον όταν υπάρχει και αυτή η “τρομολαγνία” από τα ΜΜΕ.

Ακόμα και σε άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό, υπάρχει μία τάση στίγματος και περιθωριοποίησης που πολλές φορές θα μπορούσε να λειτουργήσει και καταστροφικά, εφόσον προκειμένου κάποιος να το αποφύγει, κρύβει την αλήθεια και δεν παίρνει τα ανάλογα μέτρα που θα προφυλάξουν τόσο τον ίδιο, όσο και τους γύρω του. Του απονέμονται ευθύνες και επιβαρύνουν τόσο την ψυχολογική κατάσταση του ίδιου, όσο και την ασφάλεια του κοινωνικού περίγυρου. Δεν ευθύνονται αυτοί που προσβλήθηκαν από τον ιό, δεν υπάρχει σκοπιμότητα σε αυτές τις καταστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασθενείς που νοσούν, με τις μαρτυρίες τους παρέχουν πολύτιμη βοήθεια στα μέτρα πρόληψης, στα στάδια της νόσου και στην ιατρική έρευνα που προσπαθεί να περιορίσει την εξάπλωση και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο ιός.

Επιπλέον, με αφορμή το μέτρο πρόληψης για τη διάδοση του ιού, η αναστολή της λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας, όλων των βαθμίδων, καλό θα είναι να αναφερθεί ότι η στάση των γονιών απέναντι στο πρόβλημα, διαμορφώνει και τη στάση των παιδιών απέναντι σε αυτό. Όταν ένας γονιός είναι πανικοβλημένος και λειτουργεί υπερβολικά, αυξάνεται το άγχος του παιδιού το οποίο δεν φοβάται μόνο μην πάθει κάτι το ίδιο αλλά και οι γονείς του. Με αυτόν τον τρόπο κλονίζουμε την ασφάλεια των παιδιών και ενισχύουμε τους φόβους του και δεν το εκπαιδεύουμε να είναι υπεύθυνο, να προσέχει την υγιεινή του και να τηρεί τους κανόνες σωστής πρόληψης που είναι και το ζητούμενο.

Συμβουλές
-Δείχνουμε εμπιστοσύνη στους ειδικούς επιστήμονες και τηρούμε τους κανόνες σωστής υγιεινής (πλένουμε χέρια, κρατάμε αποστάσεις στις κοινωνικές μας επαφές, χρησιμοποιούμε αντισηπτικό, αποφεύγουμε το συνωστισμό)

-Αν έχουμε την οποιαδήποτε υποψία ότι μπορεί να έχουμε προσβληθεί από τον ιό, είμαστε σε καραντίνα όσο μας λένε οι γιατροί.

-Σε περίπτωση που έχουμε κάποια από τα συμπτώματα, ή χρειαζόμαστε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον ιό, επικοινωνούμε με τη γραμμή 1135 του ΕΟΔΥ.

-Κρατάμε τα παιδιά μας στο σπίτι, συνειδητοποιώντας ότι τα σχολεία δεν είναι κλειστά λόγω διακοπών αλλά είναι ένα σημαντικό μέσω πρόληψης.

-Προστατεύουμε από την έκθεση άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες ή είναι ηλικιωμένα.

Να θυμάστε…
Η ψυχραιμία, η σωστή πληροφόρηση και η καλή και υπεύθυνη πρόληψη είναι η σύμμαχοί μας σε μία τέτοια δύσκολη συνθήκη.