Μήπως ο τρόπος και οι λόγοι που επιλέγεις σύντροφο είναι λάθος;

Όλες μας θέλουμε να γίνουμε ευτυχισμένες. Αυτό είναι το ζητούμενο. Στην προσωπική μας ζωή όμως, η ευτυχία μας εξαρτάται και από έναν άλλον άνθρωπο. Αρχικά όμως μόνο από εμάς. Γιατί τα πάντα είναι θέμα επιλογής. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, δεν είσαι άτυχη, ούτε έχεις τον “μπιπο-μαγνήτη”. Απλά κάνεις-κάνω-κάνουμε λάθος επιλογή συντρόφου. Και η Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου, PsyD, MSc, είναι εδώ για να μας βοηθήσει να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους και να αρχίσουμε επιτέλους να επιλέγουμε με το σωστό τρόπο και σύμφωνα με τις πραγματικές μας ανάγκες.

Ψάχνουμε ψύλλους στα ρομαντικά άχυρα;
Τα ραντεβού συχνά αποδεικνύονται άκαρπα. Παρόλο που τα στολίζουμε ελπίδες και προσδοκίες στο ξεκίνημα κάθε σχέσης, πολύ συχνά φέρνουν απογοήτευση ή ίσως ακόμα και ανώμαλες προσγειώσεις μακροπρόθεσμα. Όμως, πολλοί ελεύθεροι συνεχίζουν να αφιερώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου και της ενέργειάς τους σε κάθε πιθανή ευκαιρία για μεγάλης διάρκειας συντροφικότητα. Παρά τα απανωτά χαστούκια, συνεχίζουν να ψάχνουν ψύλλους στα ρομαντικά άχυρα. Όταν μου περιγράφουν τις περιπέτειές τους, συχνά με συνεπαίρνουν και εκπλήσσομαι στο πώς βρίσκουν την αντοχή και την αισιοδοξία να συνεχίζουν να προσπαθούν. Και φυσικά τα βρίσκουν.

Τι ρόλο παίζει το διαδίκτυο και τα μέσα στις ερωτικές γνωριμίες;
Τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα ανταποκρίνονται προσφέροντας έναν μπουφέ έτοιμων διαδικτυακών περιπετειών. Από καλοφτιαγμένες ιστοσελίδες έως μια πληθώρα νέων τρόπων να εξερευνήσουν την ερωτική αγορά, όσοι αναζητούν μια σχέση σήμερα μπορεί εύκολα να ξοδέψουν πολλές ώρες αγρύπνιας αναζητώντας το άτομο που κάποια ημέρα θα δώσει αξία σε όλον αυτόν τον κόπο. Επειδή η ζωή έχει άλλες απαιτήσεις, γίνεται ολοένα και πιο αναγκαίο να προβλέπουμε ποιες επιλογές δεν θα δουλέψουν και να εστιάσουμε σε αυτές που ενδεχομένως να είναι πιο αποδοτικές.

Αν τόσες πολλές από αυτές τις ειλικρινείς και με διάθεση προσπάθειες να βρούμε την επιτυχημένη ερωτική σχέση αποτυγχάνουν τόσο συχνά, ποιος θα μπορούσε να είναι ένας κύριος λόγος που θα βοηθούσε στη διασφάλιση των καλύτερων πιθανοτήτων; Αυτό που έχω καταλάβει μπορεί να μην είναι κάτι εύκολο να δεχτούμε αλλά αν μπορούμε να το έχουμε κατά νου, θεωρώ ότι θα μας βοηθήσει να είμαστε πιο επιτυχημένοι στην επιλογή του “σωστού” συντρόφου στο μέλλον.

Αξίζει να αναρωτηθεί κανείς:
-Οι προηγούμενοι σύντροφοι αποδείχτηκαν να είναι αυτοί που νόμιζες;
-Συνήθως γοητεύεσαι από συντρόφους που είναι μη-διαθέσιμοι;
-Τα χαρακτηριστικά που αναζητάς αρχικά σε ένα σύντροφο είναι αυτά που έχεις ανάγκη σε μια μακροχρόνια σχέση;
-Είναι σημαντικό για σένα ο σύντροφός σου να εντυπωσιάζει τους άλλους;
-Ο σύντροφος που θέλεις να είναι διαθέσιμος βρίσκεται ανάμεσα στις τωρινές εναλλακτικές;
-Είσαι ρεαλιστής σε αυτό που ζητάς σύμφωνα με αυτό που έχεις να προσφέρεις;
-Οι επιλογές σου συνήθως βασίζονται περισσότερο σε ρομαντικούς μύθους παρά σε ρεαλιστικές πιθανότητες;

Αν οι απαντήσεις στις 1,3,5 και 6 είναι “όχι” και στις 2,4, και 7 “ναι”, είναι μικρές οι πιθανότητες να επιτύχεις στην αγορά του έρωτα αν συνεχίσεις να ψάχνεις με τον τρόπο που το έκανες έως σήμερα.

Πώς όμως εξηγείται αυτό;
Οι άνθρωποι εκ φύσεως είμαστε έμποροι. Είμαστε προγραμματισμένοι να κάνουμε διαπραγματεύσεις με τους άλλους. Οι καλύτερες διαπραγματεύσεις είναι αυτές που αφήνουν και τα δύο μέρη ικανοποιημένα. Ορισμένες φορές μπορεί, αλλά συνήθως δεν επιτυγχάνεται.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν καλύτερη συμφωνία από αυτή που μπορούν. Για παράδειγμα, μπορεί να νομίζουν ότι αυτό που έχουν να προσφέρουν αξίζει περισσότερο στο χρόνο από όσο φαίνεται και θέλουν ο άλλος να εμπιστευτεί την επένδυση. Ή μπορεί να είχαν καλύτερες επιδόσεις σε μια διαφορετική ερωτική αγορά από την τωρινή και να μην έχουν δεχτεί την πραγματικότητα. Ίσως οι καλοπροαίρετοι φίλοι τους να τους έχουν δώσει την εντύπωση ότι είναι πιο “εμπορικοί” από ότι είναι πραγματικά. Ή ίσως να ψάχνουν σε λάθος μέρη ή ίσως να είναι απλά η λάθος στιγμή στη ζωή τους. Κι αν έχουν μετακομίσει σε ένα μέρος όπου υπάρχουν λιγότεροι ελεύθεροι ή έχουν λιγότερες επιλογές από το προηγούμενο; Είναι πιθανό ακόμα και κάποιοι από αυτούς να αξίζουν περισσότερο σε μια αγορά από ότι σε μια άλλη. Αν πολλοί ελεύθεροι δεν σημειώνουν επιτυχία επειδή συνεχώς ψάχνουν ή επενδύουν σε σχέσεις που δεν έχουν πιθανότητες να πάνε καλά, δεν θα ήταν μεγαλύτερες πιθανότητες αυτή η διαδικασία να πετύχει αν ήταν ρεαλιστές όσον αφορά στο τι έχουν να προσφέρουν; Αν ξέρουν ποιες είναι οι πιθανές διαθέσιμες προοπτικές τους, έχουν επίγνωση του τί χρειάζονται για να αγαπούν και να εξελίσσονται, και έχουν κάνει ότι μπορούν για να βελτιώσουν την εμπορικότητα τους, δεν θα έχουν καλύτερες πιθανότητες να βρουν αυτό που αναζητούν;

Πόσο εύκολο είναι να καταφέρουμε να μην παρασυρθούμε σε μια άκαρπη γνωριμία;
Νομίζω ότι η απάντηση βρίσκεται στα κλασσικά παραδείγματα που δεν δίνουν πιθανότητες να εξελιχθούν σε ουσιαστικές σχέσεις. Με πρώτο και καλύτερο την περίπτωση όπου η εμφάνιση αποτελεί την κυριότερη προτεραιότητα (κάποιες φορές και τη μόνη!).

Παρόλο που κάτι τέτοιο συνηθίζεται σε πιο νεαρά κοινά, το εμφανισιακό πακέτο μοιάζει προτεραιότητα για πολλούς από αυτούς που λένε ότι αναζητούν μια σχέση. Το να φροντίζεις τον εαυτό σου είναι πάντα καλό, αλλά η φυσική ελκυστικότητα είναι ένα χάρισμα και κάποιοι είναι απλά πιο τυχεροί από άλλους. Πολλοί από αυτούς που δεν θεωρούν ότι είναι ευλογημένοι στο εμφανισιακό τους, καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια για να αναπτύξουν άλλα πολύτιμα χαρακτηριστικά και συχνά γίνονται πιο ελκυστικοί με το χρόνο. Αλλά αν κάποιος θα δείξει ενδιαφέρον μόνο αν το αρχικό πακέτο είναι καυτό, δεν θα έχει την ευκαιρία να βιώσει αυτή την εξελισσόμενη εκτίμηση για την οποία απαιτείται χρόνος. Αν όσοι αναζητούν σχέση τοποθετούν τον εαυτό τους για την εμφάνισή τους στο 7 σε κλίμακα 1 – 10, αλλά συνεχώς αναζητούν έναν σύντροφο του 10, θα χρειαστεί να διαπραγματεύεται από “κατώτερη” θέση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει συνεχώς να αποζημιώνει με τα άλλα του χαρακτηριστικά για να κρατήσει το άτομο κοντά του, και συχνά μπορεί να πιάνει τον εαυτό του να ανταγωνίζεται άλλους που είναι πιο ελκυστικοί και εμφανίζονται στη ζωή του συντρόφου τους.

Ένα άλλο κλασσικό παράδειγμα είναι η ανάγκη να στραφούμε σε κάποιον που φαίνεται να μην είναι επιβαρυμένος από παλιές ή τωρινές υποχρεώσεις. Χρέη, παιδιά, εξαρτώμενα συγγενικά μέλη, υπερβολικές και αλλόκοτες ώρες απασχόλησης, ακαδημαϊκές απαιτήσεις, προσωπικά θέματα υγείας, εκδικητικούς πρώην συζύγους, εν εξελίξει διαζύγια, ή ακόμα και κυνική στάση ζωής, μπορεί να πνίξουν μια νέα σχέση, ακόμα κι αν ο εν δυνάμει σύντροφος, είναι ενδιαφέρων. Αν τα θέματα του άλλου σε ενοχλούν, δεν θα μείνεις μαζί του όσο καιρό χρειάζεται για να κατανοήσεις και να νοιαστείς αρκετά τόσο ώστε να βρεις το καλό που ενδεχομένως να είναι πολύ πιο πολύτιμο από αυτά τα θέματα. Στα πρώτα ραντεβού, είναι πολύ ευκολότερο να φύγεις από μια σχέση που απλά φαίνεται ότι κοστίζει.

Όταν πιστεύουμε ότι υπάρχει κάτι καλύτερο στον ορίζοντα, τότε το πιο πιθανό είναι να εστιάζουμε στο κόστος μιας σχέσης παρά στα θετικά της. Καθώς μειώνονται οι εναλλακτικές και ο χρόνος πιέζει, αυτά τα αρνητικά συχνά γίνονται λιγότερο δυσοίωνα και η διάθεση να τα παλέψουμε μπορεί να είναι κινητήρια. Εκεί όμως υπάρχει και μια σημαντική προειδοποίηση: Κάποιοι εκ φύσεως “σωτήρες” προσπαθούν να γίνουν ο ΕΝΑΣ που μπορεί να λύσει τα θέματα του άλλου με τον ενθουσιασμό του και προσφέροντας εναλλακτικές και υποστήριξη. Δεν είναι και πολύ καλή ιδέα!

Το κλασσικότερο όλων παράδειγμα είναι η καταπληκτική εξίσωση της οικονομικής επιτυχίας με την προσωπική αξία. Αυτή η συχνά μη-ρεαλιστική ισότητα έχει τις ρίζες της στην οδηγία που κάποτε δινόταν στις γυναίκες να χρησιμοποιήσουν τα θηλυκά τους χαρακτηριστικά για να “δέσουν” έναν υπάρχων ή εν δυνάμει πάροχο. Σήμερα, πολλές γυναίκες είναι πιο μορφωμένες και ικανοί πάροχοι της δικής τους επιβίωσης. Τώρα τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες ομοίως έλκονται από ανθρώπους που όχι είναι ικανοί να φροντίσουν τον εαυτό τους στο εδώ-και-τώρα αλλά έχουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για οικονομική επιτυχία στο μέλλον.

Αν δεν είναι εξασφαλισμένοι από οικογενειακές περιουσίες και εισοδήματα, γυναίκες και άνδρες πρέπει να αφιερώσουν αρκετό χρόνο και ενέργεια για να αυξήσουν τις οικονομικές τους επιλογές. Άρα, αυτή η ανάγκη τους μπορεί να μην τους αφήνει τόσο χρόνο για να αναπτύξουν δεξιότητες επιτυχημένου σχετίζεσθαι. Αν είναι και οι δύο εν δυνάμει σύντροφοι είναι αφοσιωμένοι στην επαγγελματική τους ανέλιξη, η απουσίας υποστήριξης του ενός στον άλλον μπορεί να δημιουργήσει ένα περισσότερο ανταγωνιστικό παρά συνεργατικό προσωπικό περιβάλλον.

Τα ζευγάρια σήμερα προσπαθούν να μοιράζουν πιο ισότιμα το χρόνο, την ενέργεια και τη διαθεσιμότητά τους. Όμως μπορεί να είναι μια τρομακτική αυταπάτη αν κάποιος νιώθει ότι η οικονομική επιτυχία αυτομάτως αντικαθιστά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του καλού σε βάθος χρόνου συντρόφου. Όσοι κάνουν προτεραιότητα την οικονομική ασφάλεια κατά την αναζήτηση συντρόφου, μπορεί να καταλήξουν υλικά πλουσιότεροι, αλλά συναισθηματικά φτωχότεροι.

Και κλασσικά ξεκινάω με την ελπίδα για αλλαγή! Οι περισσότερες σχέσεις ξεκινούν με πιο αξιοθαύμαστες παρά ανησυχητικές και δύσκολες πτυχές. Η αναλογία των πιο ελκυστικών και ικανοποιητικών συμπεριφορών έναντι των πιο ενοχλητικών, είναι μακράν μεγαλύτερη. Αυτό κάνει την διαπραγμάτευση επιθυμητή και για τους δύο. Στις νέες σχέσεις οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα αρνητικά χαρακτηριστικά του άλλου ποτέ δεν θα ξεπεράσουν τα θετικά του. Δυστυχώς, σπάνια είναι η αλήθεια. Τα αρνητικά μιας σχέσης μπορεί να μοιάζουν μικρότερα στην αρχή του έρωτα αλλά μπορεί να απομακρύνουν τον έναν ή τον άλλον σύντροφο με τον καιρό, ιδίως αν αυξάνουν. Κάτι που μοιάζει σχεδόν άσχετο κατά την περίοδο της γνωριμίας και του ενθουσιασμού, μπορεί να γίνει μεγάλο αγκάθι καθώς περνάει ο καιρός.

Οι περισσότερες από τις σχέσεις που έχω δει τελειώνουν με πολλά από τα θετικά της σχέσης άθικτα, ακόμα κι αν έχουν πνιγεί από τις αρνητικές εμπειρίες. Και οι δύο συχνά μπορούν να μου πουν ακριβώς τι τους κέρδισε στον άλλον όταν πρωτογνωρίστηκαν. Μετά μου ομολογούν ότι αυτά που πίστευαν ότι θα άλλαζαν έγιναν απροσπέλαστος αγώνας δρόμου μετ’ εμποδίων.

Τέλος, η κλασσική έννοια της τέλειας αγάπης και η πίστη στην ύπαρξή της.
Αν ξέρεις τι έχεις ανάγκη για να νιώσεις ουσιαστικό δέσιμο αγάπης με διάρκεια, είναι σημαντικό να μην έχεις μια άκαμπτη εικόνα για την τέλεια αγάπη. Μεγάλη αλήθεια αν έχεις επανειλημμένα παραπλανηθεί από συντρόφους που έμοιαζαν να είναι αυτό που θέλεις στην αρχή της σχέσης αλλά πάντα απογοητευόσουν στο πέρασμα του χρόνου.

Η τέλεια αγάπη είναι ατελής στην μοναδικότητά της και στην ικανότητά της να αλλάζει με τις δυσκολίες που φέρνει η ζωή. Δεν υπάρχουν προδιαγεγραμμένα καλούπια που να εγγυώνται την ύπαρξη ή την διατήρησή της. Αλλά υπάρχουν κάποιες αρετές που έχουν οι περισσότεροι επιτυχημένοι-στον-χρόνο ερωτικοί σύντροφοι. Μπορεί να μη έχουν τα χαρακτηριστικά του τέλειου συντρόφου ότι μπορεί να σημαίνει για σένα αυτή τη στιγμή, αλλά είναι απίστευτα ανθεκτικές αυτές οι αρετές στο πέρασμα του χρόνου.

Υπάρχουν κάποιοι κανόνες για τις σχέσεις ζωής;
Προφανώς και πρέπει να υπάρχει κάποια μορφή έλξης σε όποιον σύντροφο επιλέγεις. Προφανώς και πρέπει να συμφωνείτε σε σημαντικές πτυχές στα όνειρα και στόχους ζωής. Προφανώς και πρέπει να είστε ομάδα, να υποστηρίζει ο ένας τις επιθυμίες και τα βήματα του άλλου. Και προφανώς πρέπει να μείνετε δεμένοι στα κοινά σας όνειρα όταν περνάτε δύσκολες στιγμές.

Θα μπορούσαμε να σκιαγραφήσουμε με σημαντικές δόσεις ρεαλισμού τον ιδανικό σύντροφο ζωής;
Οι ικανοί σύντροφοι ζωής δεν τηρούν μόνο αυτούς τους κλασσικούς κανόνες σχέσεων. Είναι απλά καλοί άνθρωποι σε όλες τις πτυχές της ζωής τους. Είναι γνήσιοι, αξιόπιστοι, ανθεκτικοί, συγχωρούν, εστιάζουν στις λύσεις κι όχι στα προβλήματα, εκτιμούν αυτό που έχουν, δεν έχουν κανέναν ενδιαφέρον για χρονοβόρες-επαναλαμβανόμενες-αρνητικές συναναστροφές, δεν είναι κτητικοί, είναι υποστηρικτικοί, δεν εξαγοράζονται, νοιάζονται για τον εαυτό τους, είναι αξιαγάπητοι άνθρωποι. Διαχειρίζονται τις απρόσμενες κρίσεις και χτίζουν από τα συντρίμμια. Μαθαίνουν από τα λάθη τους και επινοούν όταν κάτι τους μπλοκάρει.

Και πώς θα καταφέρουμε να βρούμε έναν τέτοιο σύντροφο;
Όσο πιο κοντά μπορείς να φτάσεις στην απόκτηση αυτών των χαρακτηριστικών, τόσο καλύτερες πιθανότητες έχεις να φέρεις κοντά σου κάποιον εξίσου επιθυμητό, κόντρα σε δυσκολίες και πιθανότητες. Η τέλεια αγάπη δεν έρχεται με κατά παραγγελίαν σενάριο που κάποιος άλλος πρέπει να αγοράσει. Δημιουργείται από δύο ανθρώπους που δυναμώνουν όλο και περισσότερο την αγάπη τους ο ένας για τον άλλον καθώς η ζωή ρέει. Αν προσπαθήσεις να κλείσεις προκαταβολικώς την συμφωνία με ένα έτοιμο προϊόν, μπορεί να βρεθείς σε έναν αιώνιο περιορισμό που τίθεται από την αρχική του εμφάνιση.