Μύθοι για την αυτοφροντίδα: Γιατί δυσκολευόμαστε να είμαστε καλοί με τον εαυτό μας;

Οι περισσότεροι συμφωνούμε ότι η καλοσύνη είναι αρετή. Όταν όμως πρόκειται να τη στρέψουμε προς εμάς τους ίδιους, κάτι μπλοκάρει. Νιώθουμε άβολα, αμήχανα, πολλές φορές ενοχικά. Σαν να μην «πρέπει» να μας φροντίζουμε. Η αυτοφροντίδα ή αυτοσυμπόνια όπως την ονομάζουν οι ειδικοί, συγχέεται με την αδυναμία, την εγωπάθεια ή την τεμπελιά. Και όμως, είναι το αντίθετο. Μπορεί να γίνει η βάση για εσωτερική σταθερότητα, ανθεκτικότητα και ουσιαστικές σχέσεις. Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε μερικές παρεξηγήσεις.

Η αυτοφροντίδα δεν είναι αυτολύπηση

Πολλοί φοβούνται ότι αν δείξουν καλοσύνη στον εαυτό τους, θα παγιδευτούν σε ένα φαύλο κύκλο αυτολύπησης. Στην πραγματικότητα, η αυτοφροντίδα κάνει ακριβώς το αντίθετο: μας βοηθά να παρατηρήσουμε τον πόνο μας χωρίς να βουλιάζουμε μέσα του. Δεν προσπερνάμε τη δυσκολία, αλλά τη βλέπουμε καθαρά και με καλοσύνη. Αυτή η στάση μάς επιτρέπει να επεξεργαστούμε το συναίσθημα και τελικά να το αφήσουμε να φύγει. Τα άτομα με υψηλά επίπεδα φροντίδας προς τον εαυτό τους τείνουν να έχουν λιγότερες τάσεις προς κατάθλιψη και άγχος, γιατί δεν εγκλωβίζονται στη νοητική ανακύκλωση αρνητικών σκέψεων.

Η αυτοφροντίδα δεν είναι αδυναμία

Η εικόνα του “σκληρού ανθρώπου που αντέχει τα πάντα” είναι βαθιά ριζωμένη στον πολιτισμό μας. Όμως η έρευνα δείχνει ότι η δύναμη δε βρίσκεται στην καταπίεση του συναισθήματος αλλά στην αποδοχή του. Η κατανόηση προς τον εαυτό μας μάς δίνει εσωτερικά ερείσματα για να αντέξουμε κρίσεις, απώλειες, χωρισμούς. Όταν αναγνωρίζουμε τη δυσκολία μας με καλοσύνη, κινητοποιείται ένα πιο υποστηρικτικό και ανθεκτικό κομμάτι του εαυτού μας. Δε μας καθηλώνει, μας ξεμπλοκάρει.

Η αυτοφροντίδα δε σε κάνει τεμπέλη

Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους είναι ότι αν δεν είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας, θα σταματήσουμε να προσπαθούμε. Στην πραγματικότητα, η καλοσύνη προς τον εαυτό αυξάνει την υπευθυνότητα και το κίνητρο. Όταν αναγνωρίζουμε τα λάθη μας με ειλικρίνεια αλλά χωρίς αυτοκαταδίκη, είμαστε πιο ανοιχτοί στο να τα διορθώσουμε. Αντί να παραλύουμε από την ενοχή, ενδυναμωνόμαστε μέσα από την αποδοχή και τη δέσμευση να προχωρήσουμε.

Η αυτοφροντίδα δεν είναι ναρκισσισμός

Σε μια κουλτούρα που δίνει έμφαση στην αυτοεκτίμηση και την ανάγκη να ξεχωρίζεις, η αυτοφροντίδα λειτουργεί διαφορετικά. Δεν προσπαθεί να σε πείσει ότι είσαι καλύτερος από τους άλλους. Σε καλεί να αποδεχτείς τον εαυτό σου όπως είναι, με τα καλά και τα δύσκολα του. Δε βασίζεται στην επίδοση, ούτε σε εξωτερική επιβεβαίωση. Είναι μια εσωτερική σχέση αποδοχής και καλοσύνης, που παραμένει σταθερή είτε έχεις επιτυχία είτε όχι.

Η αυτοφροντίδα δεν είναι εγωισμός

Το να φροντίζεις τον εαυτό σου δε σημαίνει πως αδιαφορείς για τους άλλους. Αντίθετα, όταν καλύπτεις τις δικές σου συναισθηματικές ανάγκες, έχεις περισσότερη ενέργεια και διαθεσιμότητα για τους ανθρώπους γύρω σου. Η σκληρή αυτοκριτική μας κλείνει στον εαυτό μας. Η καλοσύνη μας ανοίγει. Οι άνθρωποι που είναι καλοί με τον εαυτό τους, είναι πιο ήρεμοι, πιο σταθεροί και πιο υποστηρικτικοί και στις σχέσεις τους.

Η φροντίδα του εαυτού δεν είναι πολυτέλεια ούτε αδυναμία. Είναι επιλογή καθημερινή. Δε σημαίνει ότι τα παρατάς ή ότι δικαιολογείς τα πάντα. Σημαίνει ότι δεν προσθέτεις βάρος σε κάτι που είναι ήδη δύσκολο. Αν μάθεις να είσαι με το μέρος σου, όχι ενάντια στον εαυτό σου, τότε όλα γίνονται λίγο πιο εύκολα. Και αυτό, δεν είναι λίγο.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock