Νιώθεις ενοχές για τα πάντα; Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι και πώς να τους διαχειριστείς

Αν νιώθεις ενοχές κάθε φορά που προσπαθείς να κάνεις κάτι μόνο για εσένα, τότε πιθανότατα έχεις μάθει να λειτουργείς με βάση τις ανάγκες των άλλων και όχι τις δικές σου. Αυτό σε φθείρει και σε κάνει να αντιδράς με εκνευρισμό, να ζητάς συνεχώς συγγνώμη, να μην είσαι παρούσα στη στιγμή ή να νιώθεις άσχημα για πράγματα που κανονικά δε θα έπρεπε να σε βαραίνουν. Ίσως αισθάνεσαι τύψεις επειδή δεν κάνεις αρκετά, επειδή ξόδεψες χρήματα για εσένα ή επειδή απλά είπες «όχι». Αν είσαι άνθρωπος που προσπαθεί να ικανοποιεί τους πάντες, μάθε να λες στον εαυτό σου πως αξίζεις να σε φροντίζεις. Και αυτό δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα. Ξεκίνα με κάτι απλό, όπως λίγος χρόνος μόνη σου χωρίς σκοπό, μία δραστηριότητα που σε γεμίζει ή ακόμα κι ένας υπνάκος μέσα στη μέρα.

Φοβάσαι την αποτυχία

Πολλοί έχουμε την πεποίθηση ότι αν είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας, θα τα καταφέρουμε καλύτερα. Στην πραγματικότητα, αυτή η στάση μόνο πίεση και ενοχές φέρνει. Αν δεν αποδεχτείς ότι η αποτυχία είναι μέρος της ζωής και αναγκαία για την εξέλιξή σου, θα νιώθεις κάθε εμπόδιο σαν προσωπική αποτυχία. Αυτό μπορεί να σε κάνει να απογοητεύεσαι συχνά από εσένα και τους άλλους, να αισθάνεσαι ενοχές επειδή δεν είσαι τέλεια ή επειδή χρειάζεσαι βοήθεια. Ρώτα τον εαυτό σου από πού προέρχεται αυτός ο φόβος και αν τελικά η ένταση των συναισθημάτων σου αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Κράτα σημειώσεις για τις «αποτυχίες» σου και τι τελικά έμαθες από αυτές.

Κουβαλάς άλυτα τραύματα

Το να νιώθεις ενοχές κατά καιρούς είναι φυσιολογικό. Αν όμως νιώθεις ενοχές συνεχώς και χωρίς προφανή λόγο, ίσως αυτό να έχει ρίζες σε παλιές εμπειρίες. Τραύματα όπως εγκατάλειψη, κακοποίηση, απόρριψη ή ακόμα και παραμέληση μπορεί να σε κάνουν να πιστεύεις πως δεν αξίζεις, πως δεν είσαι αρκετή. Σε αυτή την περίπτωση, οι ενοχές δεν έχουν να κάνουν με τις πράξεις σου αλλά με μια εσωτερική πεποίθηση. Η θεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να βρεις από πού προέρχονται όλα αυτά και πώς να αλλάξεις τη σχέση σου με τον εαυτό σου.

Αναρωτιέσαι συνέχεια αν είσαι «καλός άνθρωπος»

Αν μεγάλωσες σε περιβάλλοντα με αυστηρούς κανόνες, είτε από τους γονείς, είτε από τη θρησκεία, είτε από την κουλτούρα σου, είναι πιθανό να έχεις μάθει να αμφισβητείς διαρκώς τη δική σου ηθική. Νιώθεις ενοχές όχι επειδή έκανες κάτι λάθος, αλλά επειδή φοβάσαι ότι μπορεί να είσαι «κακή». Η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτά που νιώθεις και σε αυτά που έχεις διδαχτεί ότι πρέπει να νιώθεις, γεννά άγχος και ενοχές. Μπορείς να ξεκινήσεις να μιλάς με ανθρώπους που εμπιστεύεσαι για αυτά που σε προβληματίζουν. Η επαφή με διαφορετικές απόψεις θα σε βοηθήσει να βρεις τι είναι αλήθεια για εσένα και όχι για τους άλλους.

Οι σχέσεις φέρνουν συχνά ενοχές

Οι ενοχές κάνουν έντονα την εμφάνισή τους μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις, ακόμα και σε καταστάσεις που μοιάζουν απλές. Μπορεί να νιώθεις άσχημα επειδή δεν έχεις όρεξη να βγεις με φίλους, επειδή σκέφτεσαι να βάλεις όρια σε ένα μέλος της οικογένειας ή επειδή σκέφτεσαι να απομακρυνθείς από έναν άνθρωπο που σε κουράζει. Οι τύψεις γεννιούνται συχνά όταν φοβάσαι πως θα πληγώσεις κάποιον ή ότι δεν ανταποκρίνεσαι σε αυτό που περιμένει. Μέσα στις σχέσεις – είτε φιλικές, είτε επαγγελματικές, είτε ερωτικές – υπάρχει συχνά η πίεση να «είσαι εκεί» με κάθε κόστος. Όμως το να φροντίζεις τον εαυτό σου και να θέτεις όρια είναι απαραίτητο, όχι εγωιστικό. Όταν λειτουργείς με βάση αυτό που έχεις πραγματικά ανάγκη, οι σχέσεις σου γίνονται πιο αυθεντικές και ουσιαστικές.

Οι τύψεις συχνά γεννιούνται από το αίσθημα ότι πρέπει να κάνουμε πάντα το «σωστό». Αλλά ποιο είναι αυτό; Όταν ζούμε σε μια κοινωνία που μας βομβαρδίζει με αντικρουόμενα μηνύματα για το τι σημαίνει να είσαι καλός, επιτυχημένος, ηθικός, είναι φυσικό να χανόμαστε. Το θέμα είναι να βρεις τι έχει νόημα για εσένα και όχι για όλους τους άλλους. Άρχισε να παρατηρείς πότε οι ενοχές σου είναι αποτέλεσμα εσωτερικής σου φωνής και πότε απλά αντιγράφεις τα «πρέπει» που έμαθες. Όταν μάθεις να ξεχωρίζεις τα δύο, τότε θα μπορείς να επιλέγεις πιο συνειδητά και με λιγότερο βάρος στην ψυχή σου.

Κεντρική εικόνα και εικόνες άρθρου: iStock