Ο θυμός μέσα στη σχέση: Τι τον δημιουργεί και τι μπορείς να κάνεις;

Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος, γράφει για το θυμό, τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στη σχέση και τι μπορείς να κάνεις για να την προστατεύσεις…

Οι ρυθμοί και οι δυσκολίες της καθημερινότητας συχνά πυροδοτούν εντάσεις και ανεξέλεκτα ξεσπάσματα. Παντού συναντάμε θυμωμένους ανθρώπους που με την πρώτη ευκαιρία θα ξεσπάσουν, θα πληγώσουν και θα πληγωθούν. Κάπως έτσι διαμορφώνονται πολύ συχνά και οι προσωπικές μας σχέσεις. Ζευγάρια θυμωμένα που απλά δεν μιλούν μεταξύ τους ή με πολύ συχνούς καβγάδες που δεν οδηγούν πουθενά. Αδιέξοδες συζητήσεις εστιασμένες σε κατηγορώ και παράπονα χωρίς καμία διάθεση επικοινωνίας. «…η διαφωνία, η διαφορετικότητα… γίνεται πόλεμος και στήνονται τα τείχη μέσα στη σχέση….»

Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό, υγιές και ανθρώπινο συναίσθημα που κατ’ ουσία θα μπορούσε να έχει ένα εποικοδομητικό ρόλο τόσο στη σχέση μας με τον εαυτό μας όσο και στη σχέση μας με τους άλλους, αρκεί να ξέρουμε και να μπορούμε να τον διαχειριστούμε.

Η έλλειψη διαχείρησης μπορεί να τον μεταμφιέσει σε οργή, πυροδοτώντας έτσι καταστροφικές συμπεριφορές που μπορεί να οδηγήσουν σε πολλά προβλήματα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, επιβαρύνοντας έτσι την ποιότητα ζωής μας. Επιπλέον στο έλεος ενός απρόβλεπτου και ισχυρού συναισθήματος δεν επιβαρύνουμε μόνο τη σχέση μας που σταδιακά την οδηγούμε και σε αδιέξοδες καταστάσεις, αλλά και τον εαυτό μας γιατί συχνά αυτό έχει επιπτώσεις στην υγεία μας, είτε με την εμφάνιση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων είτε με τη διατάραξη της ψυχοσυναισθηματικής μας ισορροπίας, δίνοντας χώρο σε συναισθήματα όπως η ενοχή, η ντροπή κ.ά. που είναι επίσης επώδυνα για αυτόν που τα αισθάνεται.

Ο θυμός στη σχέση
Εστιάζοντας στη σχέση μας, αυτό που ουσιαστικά αυξάνει το θυμό με το σύντροφό μας είναι η έλλειψη επικοινωνίας, η στασιμότητα στις δικές μας προσδοκίες που δεν αφήνουν χώρο ώστε να δούμε και να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα του ανθρώπου που έχουμε δίπλα μας. Μαθαίνουμε ότι η διαφωνία σημαίνει σύγκρουση και το χειρότερο επειδή δεν υπάρχει επικοινωνία η σύγκρουση μένει άλυτη και συσσωρεύουμε θυμό. Πληγώνεται ο εγωισμός μας, παύουμε να είμαστε συναγωνιστές με το σύντροφό μας και συνήθως καταλήγουμε στον ανταγωνισμό, στην έλλειψη σεβασμού, δεν υπάρχει κατανόηση, επικοινωνία, διάθεση επίλυσης των διαφορών, η ερωτική ζωή παύει να υπάρχει και …σταδιακά η σχέση έχει πάρει τη φθίνουσα πορεία. Όλα τα όμορφα συναισθήματα μπαίνουν στην άκρη και συλλέγουμε πλέον κατηγορώ και απωθημένα.

Οι ρίζες του
Πολλές φορές ο θυμός είναι ένα υπερδύναμο συναίσθημα που έχει τις ρίζες του στα βιώματά μας, στην έλλειψη αγάπης για παράδειγμα στην παιδική ηλικία, στους κώδικες επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια -τάση ισχύος και επιβολής μέσα από συγκρούσεις, καβγάδες στη γονεική σχέση, καταπίεση και έλλειψη αυτονομίας.
Επιπλέον πίσω από το θυμό κάποιου μπορεί να κρύβεται το άγχος, η ανασφάλεια, η επιδειξιομανία, ο φόβος κ.ά.
Είναι πολύ σημαντικό κάποιος να αποκτήσει την επίγνωση του τι ακριβώς του συμβαίνει και να προσπαθήσει να διαχειριστεί τις αντιδράσεις του. Εξοικειωνόμαστε και επαναλαμβάνουμε συχνά συμπεριφορές που μας έχουν γίνει συνήθεια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιβαρύνεται ο εαυτός μας και να δημιουργούνται δυσλειτουργίες είτε βιολογικές είτε ψυχοσυναισθηματικές. Επιπλέον δυσκολευόμαστε στις σχέσεις μας με τους άλλους. Ο δυσλειτουργικός θυμός είναι αντιπαραγωγικός ακόμη και επικίνδυνος.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ
-Οι σχέσεις ανθίζουν όταν υπάρχει ένα κλίμα συνεργασίας με αμοιβαίες υποχωρήσεις και κατανόηση των αναγκών του άλλου.

-Τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Επικοινωνήστε με το σύντροφό σας για όλα αυτά που σας αγχώνουν, σας λείπουν από τη σχέση, σας θυμώνουν.

-Προσπαθήστε να αποδεχτείτε τον άνθρωπο που επιλέξατε στη ζωή σας.

-Κάθε φορά που κάτι σας θυμώνει από τη συμπεριφορά του ή από κάποια κατάσταση, πάρτε το χρόνο σας και συζητήστε το μαζί του. Να θυμάστε ότι ο θυμωμένος άνθρωπος δεν ακούει.

-Χρησιμοποιείστε το θυμό σας ώστε να κάνετε καλύτερη τη σχέση σας. Αν τον χρησιμοποιήσετε εποικοδομητικά, η σχέση προχωράει, δυναμώνει, εξελίσσεται.

-Τα απωθυμένα, δημιουργούν ξεσπάσματα τα οποία εν καιρώ μας φαίρνουν μπροστά σε αδιέξοδα….

-Δώστε την ευκαιρία στον εαυτό σας να μάθετε τον άλλο, αλλά και να σας μάθει κι εκείνος.

Ο ρόλος του ειδικού
Όταν ο θυμός δυσκολεύει την ποιότητα ζωής, ο ψυχολόγος θα βοηθήσει ώστε να μάθετε να τον διαχειρίζεστε αφενός (όταν έχουμε τον έλεγχο σημαίνει ότι έχουμε και την επιλογή), και αφετέρου αποκτώντας επίγνωση των στρεβλώσεων, των λανθασμένων εκτιμήσεων και ικανοτήτων μας δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να αναδομήσει τα “κακώς κείμενα” και να προχωρήσουμε μέσα από ένα πιο υγιές, πιο ώριμο και πιο λειτουργικό πρίσμα. Άλλωστε ο θυμός μπορεί να είναι μία δύναμη για δράση, αλλαγή και πρόοδο. Κατανοώντας τι ακριβώς μας συμβαίνει και μας κυριεύει ο θυμός θα μπορούμε να τον χειριζόμαστε εποικοδομητικά και να τον χρησιμοποιούμε ως σύμμαχο για νέες επιτυχίες αλλά και ουσιαστικότερες σχέσεις.

Να θυμάστε:
“Ο καθένας μπορεί να θυμώσει -αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώσει κανείς με το σωστό άτομο, στο σωστό βαθμό, τη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο, αυτό είναι δύσκολο.”