Πεποιθήσεις: Τι σημαίνουν, πως μας επηρεάζουν και πόσο ακριβά τις πληρώνουμε;

Μήπως δεν φταίει η ζωή για τις ατυχίες που σου συμβαίνουν, αλλά ο τρόπος που σκέφτεσαι; Η Life & Relationship Coach, RMT / USA, MA in Communications Mάρεα Λαουτάρη-Δεληγιάννη σου δίνει τη λύση…

«Δεν υπάρχουν πια άντρες εκεί έξω!» μου λένε πολλές κοπέλες που θα ήθελαν πολύ να δημιουργήσουν σχέση, όμως δεν τα καταφέρνουν και τόσο καλά. «Κάθε σχέση που κάνω οδηγείται σε όλεθρο» άκουγα πριν λίγο καιρό μία άλλη κοπέλα σε μια καφετέρια που εξηγούσε στη φίλη της το πρόβλημά της.

Από την άλλη πλευρά, οι άντρες λένε τα αντίστοιχα δικά τους «Οι γυναίκες είναι περίεργες. Δεν ξέρουν τι θέλουν» ή «οι γυναίκες είναι τρελές, δεν βρίσκεις άκρη μαζί τους».

Μια άλλη συχνή πεποίθηση πολλών από εκείνους που συναντώ είναι ότι «οι σχέσεις είναι δύσκολες» ή «ο έρωτας κρατάει το πολύ για ένα εξάμηνο» κλπ. Εδώ θα προσέθετα ότι σε αυτούς που το λένε αυτό, ούτε καν η αγάπη δεν μοιάζει να κρατάει για πολύ.

Εάν αυτές είναι οι γενικές παραδοχές περί σχέσεων πως γίνεται κάποιοι άλλοι να ζουν ευτυχισμένοι και αγαπημένοι μια ζωή και μάλιστα το κάνουν να φαίνεται τόσο απλό και εύκολο;

Οι πεποιθήσεις, δεν αφορούν μόνο στις δυσκολίες των σχέσεων, αλλά σε κάθε τομέα της ζωής μας.
Στα οικονομικά για παράδειγμα, πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει ότι «Τα λεφτά είναι βρώμικα» και «τα λεφτά δεν φέρνουν ευτυχία» κι όμως όλοι κυνηγούν το χρήμα για να βρουν την ευτυχία. Δεν είναι παράδοξο;

Τελικά ποιες από τις παραπάνω αντικρουόμενες παραδοχές ισχύουν, ποιες είναι αληθινές και ποιες όχι και σε τι χρειάζεται κάποιος να βασιστεί για να ζήσει μια όμορφη ζωή;

ΦΤΑΙΕΙ Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ;
Οι βασικές περιοριστικές πεποιθήσεις δημιουργούνται στο ανθρώπινο μυαλό στο διάστημα που ξεκινά από τους πρώτους μήνες της ζωής ενός βρέφους έως και τα έξι του χρόνια. Αυτό συμβαίνει γιατί ο παιδικός εγκέφαλος δεν έχει ωριμάσει πλήρως πριν από αυτή την ηλικία και το παιδί προσεγγίζει κυρίως συναισθηματικά όσα ακούει και βιώνει, χωρίς την ωριμότητα να αντιληφθεί την αλήθεια ή το ψεύδος μερικών από τα πράγματα που ακούει να επαναλαμβάνονται συχνά στο οικογενειακό ή στο κοντινό του περιβάλλον (παππούδες, γιαγιάδες, θείοι, φίλοι).

Σκεφτείτε όμως και αυτό. Εάν αποκαλείς διαρκώς το παιδί σου χαζό, ψευτράκο, μικρό, άχρηστο, απατεώνα ή οτιδήποτε από αυτά που συνήθως λένε οι γονείς ψευτοαστεία – ψευτοσοβαρά στα μικρά παιδιά, το πιθανότερο είναι ότι το παιδί θα πορευτεί σε όλη τη ζωή του πιστεύοντας ότι δεν είναι και πολύ έξυπνο ή ότι είναι μικρό και αδύναμο ή ότι είναι γεννημένο για μικρές ή μεγάλες απατεωνιές στη ζωή. Άλλωστε πώς να αμφισβητήσει κάτι που του λέει η μαμά και ο μπαμπάς, που στο μυαλό του παιδιού είναι οι πιο δυνατοί, οι πιο έξυπνοι, οι μοναδικοί μεγάλοι, αξιόλογοι, έξυπνοι και θαυμαστοί άνθρωποι που γνωρίζει!

ΜΕΤΑ ΤΑ 6 ΣΟΥ…
Από την ηλικία των έξι ετών και μετά, όπου το παιδί αρχίζει να διαχωρίζει ότι κάποια πράγματα ισχύουν και κάποια άλλα ίσως όχι, μπορεί να ταξινομήσει καλύτερα τις πληροφορίες που παίρνει. Οι πρώτες πεποιθήσεις όμως, παραμένουν βαθιά ριζωμένες στο υποσυνείδητο, και αποτελούν αξιωματική αλήθεια, κυρίως γιατί δεν πρόκειται σχεδόν ποτέ να βρεθούν στο συνειδητό κομμάτι και να αμφισβητηθούν, εκτός εάν μπει στη διαδικασία να δουλέψει με τον εαυτό του με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και μέσω αυτής της αναζήτησης αντιληφθεί πόσο βαθιά ριζωμένες περιοριστικές πεποιθήσεις ίσως έχει.

***Οι περιοριστικές πεποιθήσεις ορίζουν τις σκέψεις, τις επιλογές, τις αποφάσεις και τα συναισθήματα μας και χαράσσουν το δρόμο χωρίς να το καταλάβουμε και αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή αποτελούν για κάθε έναν από εμάς βασικές «αλήθειες» με τις οποίες μεγαλώσαμε.

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε;
Καταρχήν, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η οπτική και οι αποφάσεις μας βασίζονται σε κάποια αξιώματα αυτού του τύπου. Είτε πρόκειται για κοσμοθεωρίες ή συμπαντικές πεποιθήσεις που έχουμε και αφορούν στον κόσμο, στην ευρύτερή του έννοια (πχ. Ο κόσμος είναι κακός) ή για προσωπικές περιοριστικές πεποιθήσεις που αφορούν στην προσωπικότητα, τον χαρακτήρα και την ταυτότητά μας (πχ. Είμαι άχρηστος, είμαι μικρός, είμαι χαζός, είμαι κακός) είναι πάντα χρήσιμο να αναρωτηθούμε πια ως ενήλικες πόσο αληθινά είναι όσα έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε.

Βρίσκω τις πεποιθήσεις μου και αποφασίζω στην πράξη
Είναι σχετικά εύκολο να βρείτε μερικές από τις δικές σας πεποιθήσεις εάν θέσετε το ερώτημα στον εαυτό σας, για παράδειγμα, να αναρωτηθείτε και να γράψετε σε ένα χαρτί «τι πιστεύω για τις σχέσεις», «τι πιστεύω για τα χρήματα», «τι πιστεύω για τον κόσμο», «τι πιστεύω για εμένα»;

Από αυτά που θα γράψετε θα δείτε ότι ίσως δεν είναι δικές σας εμπειρίες αλλά είναι πράγματα που είχατε ακούσει να λένε στην οικογένειά σας ή στο φιλικό σας περιβάλλον όταν ήσασταν παιδιά. Θυμηθείτε ότι ως παιδιά, δεν είχατε δικές σας εμπειρίες, και για το λόγο αυτό, χρειαζόσασταν έτοιμη γνώση από μεγαλύτερούς σας ώστε να αρχίσετε να δημιουργείτε άποψη και γνώμη βασιζόμενοι σε όσα πίστευαν και έλεγαν οι γονείς σας ή άλλα άτομα του κοντινού περιβάλλοντός σας.

Στη συνέχεια θα χρειαστεί να βάλετε τα δυνατά σας και να αναρωτηθείτε ξανά, πόσο σωστά είναι αυτά που πιστεύετε, πόσες σχετικές εμπειρίες είχατε στην προσωπική σας ζωή και εάν θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι και αλλιώς. Μήπως κάποιοι άλλοι πιστεύουν διαφορετικά πράγματα και έχουν διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που έχετε στη δική σας ζωή; Είναι καλύτερα ή χειρότερα εάν τελικά αυτά που πιστεύατε ως αληθινά αλλάξουν και αντικατασταθούν συνειδητά πλέον με καλύτερες και πιο υγιείς πεποιθήσεις;

Αρχίστε με δυο λόγια να λογοκρίνετε τον ίδιο τον εαυτό σας, κυρίως εάν είστε από εκείνους που πιστεύουν ότι οι σχέσεις είναι δύσκολες, τα χρήματα φέρνουν δυστυχία, ότι είστε άχρηστοι ή ότι ο κόσμος είναι κακός και έτσι διαπιστώνετε ότι αυτό έχει γίνει η προσωπική σας πραγματικότητα και αντιμετωπίζετε όντως μεγάλες δυσκολίες ή φόβο.

Ό,τι λέτε, ό,τι πιστεύετε, αυτό θα βιώσετε, και αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλός σας έχει ακριβώς αυτές τις πληροφορίες και του είναι απολύτως αδύνατον να σας βγάλει ψεύτες! Να θυμάστε ότι το λογικό σας μυαλό είναι ο πιο εκπληκτικός και πιστός υπηρέτης σας που οτιδήποτε του λέτε και πιστεύετε, αυτό θα σας αποδείξει με πράξεις και γεγονότα (Η ιστορία που λες καθημερινά σε εσένα και στους άλλους, είναι η ιστορία που τελικά ζεις).

Αναρωτηθείτε λοιπόν εάν όσα καταγράψατε είναι η μόνη και αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Και μετά αναρωτηθείτε: «Σύμφωνα με ποιον;», «Το πιστεύουν όλοι αυτό;», «Είναι γενικά σωστό; Όλος ο κόσμος βιώνει το ίδιο;»

Θα συνειδητοποιήσετε ότι κάποιοι σκέφτονται διαφορετικά και έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στη ζωή τους. Αποφασίστε λοιπόν, πόσο σας βοηθά να πιστεύετε αυτά που έχετε καταγράψει και τι θα γινόταν εάν ξεκινάγατε εδώ και τώρα να λέτε στον εαυτό σας μια εντελώς διαφορετική ιστορία όπως για παράδειγμα «τα λεφτά φέρνουν ευτυχία», «οι σχέσεις είναι εύκολες και απολαυστικές», «ο κόσμος είναι καλός», «υπάρχει αφθονία στο σύμπαν» και «τώρα είμαι δυνατός, άξιος και τα καταφέρνω»!

Θα δείτε ότι στην αρχή θα χρειαστεί να κάνετε αρκετή προσπάθεια για να ανταλλάξετε τις παλιές σας πεποιθήσεις με νέες δηλώσεις, όμως αμέσως θα διαπιστώσετε ότι όταν λέτε τέτοια όμορφα πράγματα στον εαυτό σας, εκείνος αντιδρά θετικά και νιώθει δυνατός και ικανός να αλλάξει όλα όσα δεν σας αρέσουν πια στη ζωή.

Και αυτό από μόνο του είναι το πρώτο σκαλοπάτι για μια ζωή περισσότερο όμορφη, περισσότερο δυνατή και γεμάτη νόημα.