Όταν ένα πρέπει επισκιάζει το θέλω σου τι κάνεις; Όταν το θέλω σου υποχωρεί μπροστά στο πρέπει τι γίνεται;

ΘΕΛΕΙΣ να φας ένα σουβλάκι, μια μακαρονάδα παχυντική… αλλά δεν ΠΡΕΠΕΙ γιατί ΘΕΛΕΙΣ να είσαι αδύνατη. ΘΕΛΕΙΣ να του τηλεφωνήσεις, αλλά ξέρεις ότι δεν πρέπει, ΠΡΕΠΕΙ να διατηρήσεις την αξιοπρέπειά σου. ΘΕΛΕΙΣ όμως να τον ακούσεις. Κι από την άλλη δεν θα θιχτεί και η αξιοπρέπειά σου από ένα και μόνο τηλεφώνημα. Βασανίζεσαι. ΘΕΛΕΙΣ. Θέλεις πολύ. Αλλά δεν το κάνεις.

Μπλεγμένη στο λαβύρινθο των πρέπει και των θέλω, γεμάτη απορίες για το τί είναι πιο ισχυρό, για το ποιο από τα δύο τελικά ΠΡΕΠΕΙ να ακολουθείς στη ζωή σου καταλήγεις πάντα πιο μπερδεμένη. Υπάρχουν φορές που το πρέπει ακυρώνει το θέλω, που το θέλω επισκιάζει, λυγίζει το πρέπει. Υπάρχουν φορές που τα πρέπει μας καταδιώκουν και μας εγκλοβίζουν. Κι άλλες πάλι που τα θέλω μας οδηγούν στην απόλυτη καταστροφή. Τελικά ποιο είναι το σωστό;

Η ψυχολόγος Ντόρα Μίνου παρατηρεί πως γύρω μας υπάρχουν πολλά άτομα -ένα από αυτά ενδεχομένως κι εσύ, κι εγώ- με διάχυτη την αίσθηση του ανικανοποίητου στη ζωή τους. Σαν κάτι να μην πηγαίνει καλά. Σαν κάτι πάντα να λείπει. Μήπως για αυτό ευθύνεται η λάθος δοσολογία των πρέπει και των θέλω που έχεις βάλει στη ζωή σου;

“Το πρόβλημα ξεκινάει από την εξάρτηση των “πρέπει” που έχει βάλει ο άνθρωπος στη ζωή του και δεν του επιτρέπουν να αναλάβει τον έλεγχο και τις κινήσεις του εαυτού του κι έτσι εκτίθεται σε καταστάσεις και γεγονότα που επαναλαμβάνονται και συνήθως δεν παίρνει ευχαρίστηση” σημειώνει η κ.Μίνου.

“Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βάζουν ξεκάθαρους στόχους ώστε να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, δεν θέτουν τα “πρέπει” σε συνδυασμό με τα “θέλω” τους και για αυτό πολλές φορές νιώθουν πως “πνίγονται” στη ρουτίνα”.

Όπως καταλαβαίνεις, το κλειδί είναι να υπάρχει χρυσή τομή μεταξύ της παρόρμησης και της πειθαρχίας. Γιατί όπως τονίζει και η ψυχολόγος “τα άκρα σε κάθε περίπτωση οδηγούν σε αδιέξοδο”.

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ “ΠΡΕΠΕΙ”

“Γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε με πολλά πρέπει που έρχονται από την οικογένεια, την κοινωνία, τις αξίες που διατηρούμε αλλά και τις αξίες που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε. Ωστόσο, πολλές φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα πρέπει που βάζουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας προκειμένου να στηρίξουμε την επιλογή μας, όπως για παράδειγμα: “θέλω να πετύχω επαγγελματικά, οπότε πρέπει να πειθαρχήσω για να ακολουθήσω τα στάδια που θα με οδηγήσουν στην επαγγελματική επιτυχία όπως εγώ την έχω ορίσει και την οραματίζομαι”.

Σε μια τέτοια περίπτωση τα πρέπει έχουν δημιουργικό χαρακτήρα. Αντίθετα, σε περιπτώσεις όπου τα πρέπει που βάζουμε στον εαυτό μας έρχονται από τη δυσκολία μας να αρνηθούμε έχοντας την πεποίθηση ότι αυτό θα εξυπηρετήσει ή τουλάχιστον δεν θα δυσαρεστήσει κάποιους ανθρώπους που μας ενδιαφέρουν ή θα λειτουργήσει υπέρ της εικόνας που θέλουμε να έχουν οι άλλοι για μας τότε αυτό έχει έναν καταστροφικό χαρακτήρα εφόσον καταπιέζει ουσιαστικά την πραγματική μας επιθυμία” τονίζει η ψυχολόγος Ντόρα Μίνου.

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ “ΘΕΛΩ”

“Από την άλλη πλευρά τα θέλω είναι πολλές φορές είτε οι επιλογές μας είτε οι παρορμήσεις μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι επιλογές μας έχουν κόστος. Αυτό συμβαίνει γιατί συχνά μαζί με κάθε επιλογή παίρνουμε κι ένα ρίσκο” συνεχίζει η κ. Μίνου.

“Τα θέλω που έρχονται από παρόρμηση συχνά έχουν να κάνουν με την παρούσα στιγμή και δεν αξιολογείται το μετά. Ένα τέτοιο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η υπερκατανάλωση φαγητού που συχνά έρχεται να καλύψει κάποιο συναισθηματικό κενό κι αμέσως μετά το άτομο μετανιώνει κι έχει ενοχές που αφέθηκε και πήρε βάρος.

Τα θέλω που πηγάζουν ξεκάθαρα από τις επιθυμίες μας είναι αυτά που μας δίνουν χαρά και ικανοποίηση. Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε χρόνο και φροντίδα στον εαυτό μας και διευκολυνόμαστε στη διαχείρηση της καθημερινότητας”.

ΤΑ ΕΞΥΠΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ…

Βρίσκουν πάντα τη σωστή δοσολογία. Κάνουν το σωστό διαχωρισμό μέσα τους και αποβάλλουν την αίσθηση του ανικανοποίητου.

“Είναι σημαντικό το άτομο να μπορεί να λειτουργήσει με βάση τα θέλω του, για να τα απολαμβάνει όμως χρειάζεται να έχει αρχικά καλή σχέση με τον εαυτό του. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν επιλέγει απλώς αυτό που θέλει, αλλά μπορεί και να το στηρίξει. Μέσα από την αυτογνωσία το άτομο αποκτά την επίγνωση των συναισθημάτων και των αναγκών του -αλλά και των αδυναμιών, αποδέχεται τον εαυτό του και θέτει ξεκάθαρους στόχους εναρμονίζοντας έτσι τα δικά του ΠΡΕΠΕΙ και τα δικά του ΘΕΛΩ που προσδιορίζουν την προσωπικότητά του έτσι όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέσα από τα δικά του βιώματα και τις δικές του γνώσεις”.

Πριν λοιπόν κάνεις το οτιδήποτε αναρωτήσου: Θέλεις ή πρέπει; Θέλεις τώρα και μετά μπορεί να σου βγει σε κακό και να σε στεναχωρήσει ή θέλεις και θα σε κάνει να νιώσεις όμορφα γενικότερα; Πρέπει γιατί θα βγει κάτι καλό ή πρέπει γιατί νιώθεις κάποιου είδους ανασφάλεια.

Αν είσαι από εκείνες που ακολουθούν τυφλά τα θέλω τους θα γνωρίζεις ήδη τις αρνητικές συνέπειες του απόλυτου παρορμητισμού που ενδεχομένως οδηγεί στην απόλυτη αναρχία.

Αν είσαι από εκείνες που ακολουθούν τα πρέπει και μόνο σίγουρα θα γνωρίζεις καλά τι θα πει καταπίεση. Και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται “ζυγοστάθμιση”!

Της Ξένιας Ιωάννου

Με την πολύτιμη συνεργασία της ψυχολόγου Ντόρας Μίνου