Αυτό συμβαίνει στο σώμα μας την ώρα που ονειρευόμαστε

Όνειρα. Μία συναρπαστική ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού και μία εκπληκτική εμπειρία που όλοι οι άνθρωποι βιώνουν καθημερινά, ανεξάρτητα από το αν το πρωί που ξυπνούν θυμούνται ή όχι τι είδαν το βράδυ στον ύπνο τους. Την ίδια στιγμή, τα όνειρα αποτελούν ένα μυστήριο. Μία συνομιλία με το ανθρώπινο υποσυνείδητο τόσο γοητευτική που συχνά φτάνουμε στο σημείο να προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε το τι ακριβώς σημαίνουν αυτά που ονειρευτήκαμε. Η αγωνία των ανθρώπων να καταλάβουν και να προβλέψουν το μέλλον είναι πάντα ισχυρή και για πολλούς τα όνειρα είναι ένας τρόπος για να το πετύχουν.

Τι ακριβώς συμβαίνει, όμως, στο σώμας μας όταν ονειρευόμαστε;

Για αρχή να πούμε πως όλα τα όνειρα μας ξεκινούν από το εγκεφαλικό στέλεχος του ατόμου. Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι εκείνος που μεταφέρει το σώμα μας σε κατάσταση ύπνωσης και όταν πλέον έχουμε φτάσει στο στάδιο της γρήγορης κίνησης των ματιών, γνωστή σε όλους με την επιστημονική ονομασία REM, τότε οι μυς του σώματος μας περνούν σε προσωρινή παράλυση. Το μόνο όργανο που βρίσκεται σε κίνηση είναι τα μάτια μας. Αυτό σημαίνει πως τη στιγμή που βλέπουμε ένα όνειρο δεν είμαστε σε θέση να εκτελέσουμε σωματικά τα όσα συμβαίνουν στον ύπνο μας.

Παράλληλα, τα νευρικά κύτταρα του ανθρώπινου εγκέφαλου ξεκινούν να πυροδοτούνται με ακανόνιστο και ασταθή τρόπο. Μάλιστα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως εκείνη ακριβώς τη στιγμή ξεκινάμε να ονειρευόμαστε. Όταν, δηλαδή, το σκεπτόμενο μέρος του εγκεφάλου μας κάνει προσπάθεια να κατανοήσει αυτά τα μπερδεμένα και ακανόνιστα σήμερα.

Όνειρο τόσο ζωντανό που μοιάζει με πραγματικότητα

Την ίδια στιγμή, επειδή τα τμήματα του μετωπιαίου φλοιού του μυαλού μας– εκεί όπου βρίσκεται η ευφυΐα και η γνώση – έχουν πέσει προσωρινά σε μία κατάσταση που θυμίζει χειμερία νάρκη ο εγκέφαλος μας παύει να είναι σε θέση να επεξαργαστεί καταστάσεις με τη λογική και τον ορθολογισμό και έτσι οι τυπικοί κανόνες που διέπουν τον χώρο και τον χρόνο παύουν να ισχύουν.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί αυτός είναι ο λόγος που στα όνειρα μας βρισκόμαστε σε πολύ ιδιαίτερες και πραγματικά απίθανες καταστάσεις. Δεν αποκλείεται δηλαδή να ονειρευτούμε πως πετάμε ή πως μπορούμε να αναπνεύσουμε κάτω από το νερό.

Επιπλέον, η επιστήμη έχει καταλήξει πως τα όνειρα εμπλέκουν το μέρος του εγκεφάλου μας που είναι υπεύθυνο για τις αναμνήσεις μας. Αλλά και το μέρος του εγκεφάλου μας που είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα όνειρα μας, συχνά, περιλαμβάνουν πραγματικά γεγονότα, τόσο συναρπαστικά που μοιάζουν με ταινία και τα οποία μπορεί είτε να μας τρομάξουν είτε να μας κάνουν πολύ – πολύ χαρούμενους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι την ώρα που κοιμόμαστε ο οπτικός φλοιός του εγκεφάλου μας παραμένει σε λειτουργία και αυτός είναι ο λόγος που είμαστε σε θέση να βλέπουμε ολοζώντανα πράγματα μέσα στο κεφάλι μας παρόλο που τα μάτια μας είναι κλειστά.

Δεν θυμάμαι τίποτα

Είναι, βέβαια, γνωστό πως τα πιο πολλά όνειρα μας συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί έχουν καταλήξει πως υπάρχουν και όνειρα τα οποία συμβαίνουν εκτός του ύπνου REM. Είναι τα πιο λογικά και αναμενόμενα όνειρα ενός ανθρώπινου εγκεφάλου και εκείνα που είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοηθούν. Τότε γιατί όταν ξυπνάμε το πρωί δεν είμαστε πολλές φορές σε θέση να θυμηθούμε τίποτα απ΄ όλα αυτά; Πολλές φορές έχουμε την αίσθηση ότι είδαμε ένα έντονο όνειρο, αλλά αδυνατούμε να ανακαλέσουμε τι συνέβαινε σε αυτό.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι είναι αρκετά πιθανό αυτό να συμβαίνει ως ένας μηχανισμός προστασίας του εγκεφάλου μας, το να διαγράφει δηλαδή αυτόματα ένα μεγάλο κομμάτι των ονείρων μας από τον σκληρό δίσκο της μνήμης μας. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση ενδεχομένως να είχαμε δυσκολία να ξεχωρίσουμε τις πραγματικές αναμνήσεις της ζωής μας από τα γεγονότα που συνέβησαν μόνο στον ύπνο μας.

Οι ερευνητές εξακολουθούν να είναι αναποφάσιστοι όσο αναφορά στους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι βλέπουμε όνειρα. Κάποιοι υποστηρίζουν πως δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία εκδήλωση των συναισθημάτων μας, ενώ άλλοι πως είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι επεξεργάζονται τις περίπλοκες πτυχές της ζωής τους.

Υπάρχουν, ωστόσο, και οι άλλες «φωνές». Αυτές που υποστηρίζουν πως μέσω της διαδικασίας των ονείρων είμαστε σε θέση να ενισχύσουμε τις ήδη υπάρχουσες αναμνήσεις μας, ενώ κάποιοι λένε πως τα όνειρα λειτουργούν σαν ένας προπαρασκευαστικός μηχανισμός που μας βοηθάει να προετοιμαστούμε για την επιστροφή μας στον πραγματικό κόσμο μετά τον ύπνο.

Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως οι βασικοί μηχανισμοί του εγκεφάλου μας είναι υπεύθυνοι για τη «γέννηση» των ονείρων μας. Μπορεί να μην είναι τελικά σήματα από το υπερπέραν που θέλουν κάτι να μας πουν, αλλά όλα δείχνουν πως είναι σήματα τα οποία προέρχονται από μέσα μας και τα οποία επίσης θέλουν κάτι να μας πουν. Ίσως με αυτή τη λογική να είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον να τα ακούσουμε.

Κεντρική φωτογραφία και φωτογραφίες άρθρου: iStock