Υπάρχουν διαφορετικά είδη μοναξιάς;

Η ψυχοθεραπεύτρια Μαρίνα Μόσχα, απαντά ναι, και μας εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε…

Ναι, μπορεί να μας φαίνεται πως ένα είναι το είδος της μοναξιάς, παρόλα αυτά υπάρχουν δύο είδη γενικότερα, αν τα χωρίσουμε σε κατηγορίες: η διαπροσωπική και η υπαρξιακή μοναξιά που χαρακτηριστικό τους έχουν την απομόνωση.

“Για να δυναμώσεις πρέπει πρώτα να βυθίσεις τις ρίζες σου στο τίποτε και να μάθεις να αντιμετωπίζεις την πιο μοναχική μοναξιά σου”
Yalom

Διαπροσωπική μοναξιά
Σχετίζεται περισσότερο με το αίσθημα της απομόνωσης, το γνωστό “είμαι μόνος/η” με σημείο αναφοράς άλλους ανθρώπους, σαν να υπάρχει ανάμεσα ένα χάσμα. Η βαθιά πεποίθηση που κρύβεται πίσω της είναι κυρίως η αδυναμία ή η ανικανότητα να αγαπηθούμε -σαν να μας λείπουν οι δεξιότητες για να το επιτύχουμε, να νιώσουμε πως είμαστε σημαντικοί για τους άλλους αλλά και να αγαπήσουμε κι εμείς, ξεκινώντας πρώτα από τον ίδιο μας τον εαυτό, ασχέτως αν δεν το αντιλαμβανόμαστε. Σχετίζεται με το άγχος αποδοχής ή τον φόβο απόρριψης και την ντροπή που τα συνοδεύει. Συσχετίζεται επίσης με τον τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους ανθρώπους, αν για παράδειγμα κάνουμε σταθερές σχέσεις ή όχι, με το φόβο της στενής επαφής και τα συνεπακόλουθα, κλπ.

Υπαρξιακή μοναξιά
Πρόκειται για την μοναξιά που πηγάζει από βαθιές υπαρξιακές μας ανησυχίες. Θα έχετε ακούσει να λένε πως “όλοι είμαστε μόνοι μας, μόνοι μας περνάμε ό,τι περνάμε και ας το βιώνουν και άλλοι, μόνοι μας ήρθαμε στη ζωή και θα φύγουμε και μόνοι…”
Σχετίζεται με την ύπαρξη του καθενός σε σχέση με το πώς αντιλαμβάνεται το περιβάλλον γύρω του. Και βέβαια, μόνο ο ίδιος γνωρίζει πως νιώθει, πως “στέκεται” στον κόσμο.

Η μοναξιά, συνδέεται και με την αγωνία του θανάτου, άλλωστε ο θάνατος αποτελεί και τον μεγαλύτερο ανθρώπινο φόβο, καθώς πίσω του βρίσκεται το άγνωστο, η σιωπή… Δεν είναι τυχαίο που όλες οι θρησκείες δίνουν τη δική τους εκδοχή στο τι γίνεται μετά θάνατον, όπου το μόνο σίγουρο είναι πως η ζωή συνεχίζεται έστω και με έναν πιο πνευματικό τρόπο, με άλλη μορφή, κλπ.  Όπως και το πόσο δύσκολο είναι για όλους σχεδόν να αντιμετωπίσουν τον ενδεχόμενο θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου που ενδεχομένως αντικατοπτρίζει και το δικό τους τέλος κάποια στιγμή.

Είναι το ίδιο η μοναξιά και η μοναχικότητα;
Όχι, δεν είναι το ίδιο. Μπορεί ένας άνθρωπος να προτιμά να βρίσκεται μόνος του κάποιες φορές, όπου αισθάνεται καλά μέσα του και το επιζητά. Αυτή η απομόνωση όμως έχει ημερομηνία λήξης και συνήθως είναι αναζωογονητική και ευχάριστη. Στην περίπτωση της μοναξιάς όμως δεν νιώθει ευχάριστα, αντίθετα αισθάνεται δυσφορία, αβοηθησία, ένα κενό μέσα του, ένα “πάγωμα” που πηγάζει από την απομόνωση, κάτι που “δεν αντέχεται”, “δεν μπορεί κανείς να με καταλάβει…”