Συγκρούσεις: Καταστροφή ή εξέλιξη στη σχέση; Ποιοι είναι οι κανόνες ενός “σωστού” τσακωμού

Ένα θέμα που μας αφορά όλες. Οι συγκρούσεις, οι τσακωμοί, οι διαφωνίες σε μία σχέση είναι κάτι δεδομένο. Κάποια στιγμή θα υπάρξουν. Το θέμα είναι πως θα τους αντιμετωπίσουμε, πως θα χειριστούμε την κατάσταση και πώς μπορούμε να κερδίσουμε από αυτό και όχι να τραυματίσουμε τη σχέση, τον εαυτό μας και τον άλλο. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας) είναι εδώ για να μας βοηθήσει. Ο λόγος στην ειδικό…

Πολλά ζευγάρια ακούγοντας τη λέξη σύγκρουση πανικοβάλλονται στην ιδέα των ακραίων καταστάσεων, της απομάκρυνσης ή και του τέλους σε μία σχέση. Άλλα πάλι αντιμετωπίζουν τη σύγκρουση σαν κάτι υγιές και ως έναν τρόπο επικοινωνίας και εξέλιξης με το σύντροφό τους.

Οι καυγάδες στα ζευγάρια είναι αναπόφευκτοι -είναι συστατικό στοιχείο της σχέσης- κι αυτό συμβαίνει γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος με τον άλλο. Οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους στον τρόπο που αντιλαμβάνονται, σκέφτονται και αντιδρούν στα γεγονότα.

Οι συγκρούσεις πυροδοτούνται από τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντα, τις απόψεις και τις αξίες του ατόμου που πολλές φορές διαφέρουν από κάποιου άλλου. Πολλές φορές παρατηρούμε ότι σε μία σχέση η διαφωνία που μπορεί να υπάρξει για έναν ασήμαντο λόγο, καταλήγει σε ένα σοβαρό καυγά. Ωστόσο σε μία σχέση το σημαντικότερο πρόβλημα δεν είναι η διαφωνία που υπάρχει ανάμεσα στους δύο αλλά ο τρόπος που την επεξεργάζονται και η προσπάθειά τους να βρουν τη λύση εκείνη που θα είναι αποδεκτή και δίκαιη και για τους δύο. Έτσι καθορίζεται και η ποιότητα της σχέσης.

Οι συγκρούσεις σε μία ουσιαστική σχέση έχουν ως στόχο και ως αποτέλεσμα, τη βαθύτερη κατανόηση, την κοντινότητα και το σεβασμό μεταξύ των δύο συντρόφων. Εξάλλου πολλές φορές μέσα από έναν εποικοδομητικό καβγά βλέπουμε να αναζωπυρώνεται το πάθος και το ζευγάρι να έρχεται πιο κοντά. Στην αντίθετη περίπτωση, σε μία επιφανειακή σχέση δηλαδή, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά προκαλώντας την αγανάκτηση, την εχθρότητα, την απόσταση ή ακόμη και το χωρισμό στο ζευγάρι.

Αναμφισβήτα ο τρόπος που συγκρούεται το ζευγάρι ουσιαστικά κάνει τη διαφορά, γιατί έτσι ορίζεται και το αποτέλεσμα στο “μεταξύ” τους.

Το κλειδί για μία υγιή σχέση όπου οι διαφωνίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά και εξελικτικά στο ζευγάρι είναι η επικοινωνία. Μόνο έτσι εξασφαλίζεται η προσωπική εξέλιξη του ενός παράλληλα με την εξέλιξη του άλλου, δεν παραβιάζεται η προσωπικότητα κανενός, η σχέση ανανεώνεται, υπάρχει αποδοχή και γενικότερα τίθενται τα πλαίσια των ευμενών προϋποθέσεων της συμβίωσης.

ΟΙ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
-Αποφυγή ή άρνηση στην αντιμετώπιση του προβλήματος
-Παραίτηση
-Ανταγωνισμός
-Συμβιβασμός
-Ψυχραιμία και θετική διάθεση -έτσι περιορίζεται ο θυμός και η ανταγωνιστικότητα και τηρούνται οι προδιαγραφές για μία ουσιαστική προσπάθεια επίλυσης της διαφωνίας.

Ο τρόπος που αντιδρά ο καθένας σε έναν τσακωμό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως: τα προσωπικά βιώματα -πως βίωνε το άτομο τις συγκρούσεις στην πατρική του οικογένεια, τη δομή της προσωπικότητάς του, την αυτοεκτίμησή του, την ίδια τη σχέση.

ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ
1.Τη σύγκρουση να ακολουθεί συζήτηση αρχίζοντας από την αναγνώριση των θετικών του άλλου, την έκφραση της αγάπης και του ενδιαφέροντος για αυτόν. Έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να κρατηθεί η συζήτηση σε χαμηλούς τόνους και να διατηρήσουν οι σύντροφοι νηφάλια τη σκέψη. Περιορισμός της επίρριψης των ευθυνών, των αξιολογήσεων, των γενικεύσεων και των ερμηνειών είναι επίσης πολύ βοηθητικά στοιχεία.

2.Έχοντας υπόψη μας ότι θυμωμένοι άνθρωποι δεν ακούν, θα πρέπει να δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας και στον άλλο για να γίνει συζήτηση.

3.Καλό θα είναι, όχι μόνο να μιλάμε αλλά και να ακούμε. Να αφήνουμε τον άλλο να ολοκληρώνει τις σκέψεις του. Όταν βλέπουμε να μην λύνεται η διαφωνία μπορούμε απλά να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε.

4.Χρειάζεται ευαισθησία στον τρόπο, το χρόνο και το χώρο που γίνεται ο καυγάς. Είναι οικείο σε όλους το φαινόμενο της ενίσχυσης των εντάσεων όταν αυτές γίνονται ενώπιον τρίτων.

5.Είναι πολύ σκληρό για να δυναμώσει κάποιος τη σχέση του να θίγει τα ευαίσθητα σημεία του άλλου.

*Απαραίτητη προϋπόθεση για να τηρηθούν οι όροι της εποικοδομητικής σύγκρουσης, είναι η κατανόηση ότι το πρόβλημα αφορά και στους δύο και για αυτό η λύση θα πρέπει να είναι δίκαιη και αποδεκτή και από τους δύο.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΕΝΟΣ…
-Δώσε χρόνο στον εαυτό σου και στο σύντροφό σου ώστε να ηρεμήσετε. Προσπάθησε να συζητήσεις το γεγονός όταν και οι δύο θα έχετε πάρει απόσταση από την ένταση της στιγμής.

-Εστίασε σε ένα γεγονός κάθε φορά.

-Εξήγησε τη θέση σου ξεκάθαρα αποφεύγοντας το σαρκασμό, τις κατηγορίες, την κριτική και τα επίθετα απέναντι στο σύντροφό σου.

-Η συναισθηματική φόρτιση είναι αναμενόμενη, ωστόσο προσπάθησε να χρησιμοποιήσεις και τη λογική σου, εστιάζοντας στο πρόβλημα και όχι στο σύντροφο. Να έχεις στο μυαλό σου ότι και οι δύο χρειάζεστε μία λύση στο πρόβλημα.

-Πάρε τις ευθύνες που σου αναλογούν. Δεν χρειάζεται να κρατάς αμυντική στάση και απόφυγε τις παρορμητικές αντιδράσεις αντικρίζοντας το θυμό του συντρόφου σου.

-Η συζήτηση θα πρέπει να γίνει όταν θα είστε και οι δύο έτοιμοι.

-Προσπάθησε να μείνεις στην ουσία της διαφωνίας και όχι σε λεπτομέρειες.

-Πολλές φορές το χιούμορ βοηθάει. Χρησιμοποίησε και λίγο τη φαντασία σου χωρίς όμως να διακωμωδήσεις τελείως το γεγονός.

-Συζήτησε πιθανές λύσεις.

-Όρισε χώρο και χρόνο για την επανεξέταση του θέματος, όταν νιώθεις ότι δεν λύθηκε το πρόβλημα.

-Δείξε την ευγνωμοσύνη σου όταν ο σύντροφός σου κατανοεί τη θέση σου.

Τελικά το ζητούμενο είναι ο καθένας να είναι σε θέση να αγαπάει και να αποδέχεται τον εαυτό του και τους άλλους ως πρόσωπα, ανεξάρτητα από το εάν απορρίπτει κάποια στοιχεία της συμπεριφοράς του. Μήπως μπορούμε να απολαμβάνουμε αυτούς που αγαπάμε έτσι όπως είναι;