Η ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα αναλύει ένα σύγχρονο κοινωνικό φαινόμενο…

-Η ψυχολογική-συναισθηματική κακοποίηση είναι ένα συχνό πρόβλημα πίσω από πολλές κλειστές πόρτες κι ένα μυστικό που κρατιέται καλά κρυμμένο τόσο από τους θύτες, όσο κι από τα θύματά τους.

-Πολλά θύματα συναισθηματικής κακοποίησης αισθάνονται ότι δεν έχουν καν το δικαίωμα να ταυτοποιήσουν τον εαυτό τους ως θύμα μιας κακουργηματικής πράξης, ούτε βέβαια τον αυτουργό αυτής ως θύτη ή εκγληματία.

-Πολλές γυναίκες βρίσκονται εγκλωβισμένες σε μια τέτοια κατάσταση πριν καν συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι κακό και πρέπει κάτι να κάνουν.

-Η συναισθηματική κακοποίηση είναι ψυχολογική κακοποίηση και μερικές φορές είναι πιο επίπονη και από τη σωματική μορφή βίας. Τουλάχιστον, ένα σπασμένο χέρι, οι μελανιές… είναι σημάδια ορατά που μπορούν να κινητοποιήσουν αν όχι το ίδιο το θύμα -από ένστικτο επιβίωσης-, το περιβάλλον του. Οι πληγές όμως από τη συναισθηματική κακοποίηση χρειάζονται χρόνια για να κλείσουν και σε μερικές περιπτώσεις δεν γιατρεύονται ποτέ.

-Ο θύτης της συναισθηματικής βίας έχει το ταλέντο να δημιουργεί μια εικόνα για το κοινό “μάτι” που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το τι συμβαίνει πίσω από την κλειστή πόρτα. Συνήθως, είναι άνθρωπος σαγηνευτικός και με κάθε τρόπο υποστηρίζει την εικόνα του αξιαγάπητου και υποστηρικτικού συντρόφου. Όταν όμως κλείσει η πόρτα του σπιτιού του, κάθε του πράξη προσανατολίζεται στον απόλυτο ΕΛΕΓΧΟ και στη χειραγώγηση οποιασδήποτε διάστασης της ζωής του θύματός του.

-Πρόκεται για μια ελεγκτική προσωπικότητα που τρομοκρατεί το θύμα του καλλιεργώντας μια αίσθηση αβοηθησίας και το φόβο ότι αν προσπαθήσει να ξεφύγει από αυτήν την κατάσταση θα υποστεί χειρότερες συνέπειες.

-Υπάρχουν ενδείξεις από έρευνες ότι η συναισθηματική κακοποίηση για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση γνωστή ως Σύνδρομο της Στοκχόλμης. Όταν συμβαίνει αυτό, το θύμα κατανοεί μεν ότι αυτό που του συμβαίνει είναι κακό, πείθεται όμως ότι παρά τα όσα βιώνει, ο θύτης του δεν είναι τόσο κακός. Έχει δικαιολογία για τον τρόπο που φέρεται και αυτό οδηγεί την κακοποίηση στο να κλιμακώνεται.

-Η συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να ξεκινήσει με μικρά σημάδια από πολύ νωρίς στη σχέση. Ο θύτης θα προσπαθήσει όχι μόνο να τεστάρει αλλά και να θέσει τα όρια της σχέσης μέχρις ότου κάθε πτυχή της ζωής του θύματός του να ελέγχεται και να είναι αντικείμενο χειρισμού από τον ίδιο.

Το θύμα δεν μπορεί να το δει αυτό αντικειμενικά, καθώς εκπαιδεύεται από το θύτη του ότι κάτι τέτοιο είναι αποδεκτή συμπεριφορά.

-Όλα όσα κάνει εξυπηρετούν το σκοπό του θύτη προκειμένου να ξεγυμνωθεί το θύμα από κάθε αίσθηση προσωπικής αξίας και αυτοεκτίμησης και να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον απελπισίας και έλλειψης δύναμης, που είναι και ο μόνος τρόπος να συνεχιστεί η κακοποίηση.