Τα χαρακτηριστικά του τοξικού συντρόφου

Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους &οικογένειας) γράφει τα χαρακτηριστικά του τοξικού συντρόφου. Για ρίξε μια ματιά… Μήπως βρίσκεσαι σε σχέση με έναν τοξικό άνθρωπο; Και αν θέλεις, πήγαινέ το και λίγο παραπέρα: διάβασε τα σημάδια και τσέκαρε μήπως κι εσύ φέρνεις τοξικότητα στη σχέση.

Είναι κάποιες σχέσεις που νιώθεις ότι “ηλεκτρίζουν” τη ζωή σου… Η χαρά και η ασφάλεια έχουν αντικατασταθεί με φόβο, άγχος, εκνευρισμό και κούραση. Νιώθεις ότι χάνεις την ταυτότητά σου, κάνεις εκπτώσεις και υποτιμάς τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου, έχει επηρεαστεί η καθημερινότητά σου, και παρόλα αυτά συνεχίζεις να είσαι με έναν σύντροφο που σου τα πυροδοτεί, προφανώς γιατί δεν αντιλαμβάνεσαι ή δεν θέλεις να παραδεχτείς ότι είσαι σε μία τοξική σχέση.

Έχεις παρασυρθεί σε έναν φαύλο κύκλο που δημιουργεί αυτή η τοξικότητα του ανθρώπου που έχεις δίπλα σου και αναβάλεις να δώσεις ένα τέλος παρόλο που στην πραγματικότητα δεν είσαι ευτυχισμένη, κι αυτό γιατί οι τοξικοί άνθρωποι ξέρουν πολύ καλά να σε χειρίζονται, να σε μπερδεύουν και να σε αποπροσανατολίζουν.

Μια τέτοια σχέση είναι καταστροφική. Οι τοξικοί άνθρωποι σου “ρουφάνε” την ενέργεια και τη χαρά και τρέφονται από την αρνητικότητα που σου επιβάλουν.

Αρχικά δεν είναι εύκολο να τους αναγνωρίσεις, ωστόσο στην πορεία θα αποκαλύψουν σταδιακά τις πτυχές του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς τους. Πολλές φορές “παγιδεύεσαι” σε μία αρχική εικόνα και δυσκολεύεσαι να παραδεχτείς αυτό που στην πορεία βιώνεις.

Τα χαρακτηριστικά του τοξικού συντρόφου
Αν ο σύντροφός σου έχει κάποια από τα παρακάτω χαρακτηριστικά, ίσως να πρέπει να ξανασκεφτείς τη σχέση σου μαζί του…

-Δεν ξέρουν να ακούνε, δεν στέκονται στα συναισθήματα και την ανάγκη σου. Η επικοινωνία για αυτούς είναι μονόπλευρη, έχει την τάση της επιβολής των απόψεών τους και του δικού τους τρόπου σκέψης.

-Έχουν “παγωμένα” συναισθήματα και έναν εμμονικό τρόπο σκέψης. Βλέπουμε πάντα ακαμψία και αδιαλλαξία στον τρόπο που συμπεριφέρονται μέσα στη σχέση τους. Υιοθετούν ένα ψυχρό προσωπείο, δεν έχουν ενσυναίσθηση και κατανόηση των συναισθημάτων σου, γιατί οι ίδιοι έχουν παγώσει τα δικά τους.

-Έχουν επικριτική στάση και υποτιμούν το σύντροφό τους ως ένδειξη επιβολής και γοήτρου.

-Προβάλλουν ναρκισσιστικά στοιχεία, στέκονται δηλαδή στην κάλυψη των δικών τους ανασφαλειών και είναι ρηχοί. Ακόμη και αν σου δείχνουν αισθήματα, πολλές φορές για αυτούς είσαι ένα βόλεμα ή ένα αξεσουάρ που ενισχύει την καλή τους εικόνα.

-Έχουν ελεγκτική συμπεριφορά και θέλουν να ξέρουν που είσαι και τι κάνεις. Κατ’ επέκταση ζηλεύουν και είναι καχύποπτοι με όλους και με όλα. Σιγά σιγά σε απομονώνουν από κοινωνικές συναναστροφές και βρίσκουν ψεγάδια σε ό,τι και όποιον σε περιβάλλει.

-Ακόμη κι αν συμφωνήσουν σε κάτι μαζί σου, η αρχική αντίδρασή τους είναι η άρνηση. Γκρινιάζουν και βλέπουν τα πάντα αρνητικά ακόμη κι αν ξέρουν ότι αυτό θα δώσει χαρά στο σύντροφό τους.

-Είναι χειριστικοί και επιβάλλουν αυτό που θέλουν με τέτοιο τρόπο που φαίνεται ότι εσύ το δέχεσαι και συμφωνείς, κι αυτό γιατί ξέρουν πως να σε χειριστούν και ποια είναι τα σημεία εκείνα που μπορούν να αγγίξουν σε σένα ώστε να πάρουν αυτό που θέλουν. Οι χειριστικοί άνθρωποι ουσιαστικά παίρνουν αυτό που θέλουν αλλά φαίνεται να γίνεται αυτό με τη δική σου συναίνεση.

-Ασκούν ψυχολογική βία κλονίζοντας την ψυχοσυναισθηματική σου ισορροπία, την αυτοεκτίμηση και την αξιοπρέπειά σου. Το ταμπεραμέντο τους είναι να σε μειώνουν είτε λεκτικά είτε ηθικά προκειμένου να σε παγιδεύσουν σε μία σχέση εξάρτησης μαζί τους.

-Είναι ανταγωνιστικοί και δεν θα τους δεις σχεδόν ποτέ να σε ενισχύουν σε προσπάθειες που κάνεις. Ζώντας με έναν τέτοιο άνθρωποι θα συνειδητοποιήσεις σταδιακά ότι η στασιμότητα αρχίσει να έχει θέση στη ζωή σου και η αναβλητικότητα και η αναποφασιστικότητα εδραιώνονται σιγά σιγά σε μελλοντικούς στόχους και φιλοδοξίες. Ο τοξικός σύντροφος δεν θαυμάζει ουσιαστικά το ταίρι του, το συγκρίνει με τον εαυτό του και το καθηλώνει γιατί δεν μπορεί να αντέξει την πρόοδο και την επιτυχία του άλλου.

-Είναι εμμονικοί με τον τρόπο που θέλουν τα πράγματα και τις σχέσεις στη ζωή τους. Τα πάντα λειτουργούν με συγκεκριμένες νόρμες για αυτούς και φυσικά εμμένουν έχοντας στο μυαλό τους ότι είναι αλάθητοι.

-Στην πραγματικότητα η ανασφάλειά τους είναι ένα από τα βασικά τους στοιχεία. Είναι τόσο ανασφαλείς που θα πρέπει να ισοπεδώσουν τον σύντροφό τους, να τον υποβιβάσουν για να μπορέσουν να σχετιστούν.

-Είναι συγκρουσιακοί και συνεχώς θυμωμένοι, εκτοξεύοντας κατηγορίες στο σύντροφό τους, ενώ παράλληλα δεξιοτεχνικά τον βάζουν και σε ενοχική θέση…

Το ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί εδώ είναι τι σε κρατάει σε μία τέτοια σχέση; Συχνά οι άνθρωποι παρασυρόμαστε στην πεποίθηση ότι με την πάροδο του χρόνου ο άλλος θα αλλάξει ή ακόμη και ότι αν κάνουμε κάποιες εκπτώσεις εμείς οι ίδιοι θα μπορέσουμε να ισορροπήσουμε τη σχέση. Επιπλέον στην αρχή της σχέσης μας μπορεί να είδαμε ένα διαφορετικό πρόσωπο και η εξιδανίκευση και οι προσδοκίες μας, μπορεί να μην μας αφήσουν να δούμε την πραγματικότητα σύντομα. Άλλωστε είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε όλες τις τοξικές συμπεριφορές τους αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την “αγάπη” και το “ενδιαφέρον” τους ως δεδομένα προκειμένου να περάσουν στον σύντροφό τους αυτά που θέλουν και να τον χειριστούν ανάλογα.

Να θυμάσαι…
Η ευθύνη είναι και δική μας, έχουμε το δικαίωμα να επιλέγουμε τον άνθρωπο που θέλουμε δίπλα μας και να οριοθετούμε ανθρώπους και συμπεριφορές που μας καθηλώνουν, μας μειώνουν και μας “ροκανίζουν” την ψυχική υγεία.
Ο τοξικός σύντροφος θα αλλάξει όταν και εάν ο ίδιος το θελήσει μέσα από την ψυχοθεραπεία. Αυτό προϋποθέτει κίνητρο, το οποίο θα μπορούσε να είναι η σχέση του, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να αλλάξει όλη αυτή η νοοτροπία από την ίδια τη σχέση και μόνο.