Παραδοσιακά έθιμα από όλη την Ελλάδα. Εορταστικές συνταγές!

27.12.2010

Μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχεις συνηθίσει στη γεμιστή γαλοπούλα και το χοιρινό με δαμάσκηνα, όμως οι παραδοσιακές συνταγές των Χριστουγέννων ήταν εντελώς διαφορετικές. Από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα, κάθε περιοχή είχε τις δικές τις γαστρυμαργικές δημιουργίες για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Το TLIFE με τη βοήθεια της Κλινικού Διαιτολόγου Διατροφολόγου Βριγινίας Παπαεμμανουήλ μας δίνει μια γεύση από παραδοσιακές συνταγές ανά την Ελλάδα. “Εξέχουσα θέση στο ελληνικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι κατείχε το κρέας και ιδιαίτερα το χοιρινό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παλαιότερα χρόνια το κρέας αποτελούσε «είδος πολυτελείας», το οποίο καταναλωνόταν στις γιορτές” εξηγεί η κα. Παπαεμμανουήλ.

Μια παράδοση που κρατά από την Αρχαία Ελλάδα

Ωστόσο, η σφαγή και η κατανάλωση του χοιρινού τα Χριστούγεννα είναι έθιμο το οποίο έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, μιας και οι γεωργοί θυσίαζαν τα χοιρινά στον Κρόνο και στη θεά Δήμητρα για την προαγωγή της ευφορίας και της ευκαρπίας της γης και τον εξαγνισμό του ίδιου του σπιτικού από το κακό και τα δαιμόνια όλου του χρόνου. Έτσι, κάθε περιοχή ανά την Ελλάδα ανέπτυξε τη δική της παραδοσιακή συνταγή:

Εαν επιθυμείς να φτιάξεις κι εσύ αυτές τις συνταγές και να πάρεις μια μυρωδιά από την Ελλάδα του χθες, κάνε “κλικ” επάνω στη φωτογραφία και θα δεις τα υλικά που θα χρειαστείς, αλλά και πως θα την ετοιμάσεις!

Επτάνησα: «Πουτρίδα» (χοιρινό με κουνουπίδι και λάχανο)

Ήπειρος: στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου τα Χριστούγεννα έφτιαχναν τα “Σπάργανα” (τηγανίτες), τα οποία συμβόλιζαν τα σπάργανα του Χριστού στη Φάτνη.

Δωδεκάνησα: Τα παραδοσιακά «γιαπράκια», δηλαδή ντολμαδάκια, όπου το τύλιγμα του λάχανου ή αμπελόφυλλου γύρω από τον κιμά συμβόλιζε το φάσκιωμα του Χριστού.

Θράκη: Την παραμονή στο τραπέζι υπήρχαν εννιά διαφορετικά φαγητά, άβραστα και νηστίσιμα, ώστε να υπάρχει αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο.

Εύβοια: «Μπάμπες»: βρασμένο παχύ έντερο γεμιστό με συκώτι, σπλήνα και μπαχαρικά, όπου το χρώμα της σπλήνας συμβόλιζε αν ήταν καθαρός, ήταν καλός οιωνός, αν ήταν κίτρινος και χαραγμένος, ήταν δυσοίωνο σημάδι.

Το παραδοσιακό χριστόψωμο

Επιπλέον, χαρακτηριστικό χριστουγεννιάτικο ελληνικό έθιμο σε όλες τις περιοχές αποτελεί το χριστόψωμο. Το ευλογημένο ψωμί του Χριστού ζυμώνεται πάντα με τα εκλεκτότερα υλικά (λεπτοκοσκινισμένο σιταρένιο αλεύρι, ξηρούς καρπούς, σησάμι, μπαχαρικά) και πλουμίζεται με ξεχωριστά στολίδια που συμβολίζουν τη θεϊκή του δύναμη.

Ανήμερα τα Χριστούγεννα σε κάθε σπίτι ο νοικοκύρης έριχνε στο χριστόψωμο κρασί και λάδι, ευχόμενος αφθονία αγαθών στο σπίτι. Χαρακτηριστική είναι η ρήση: «όσο νερό έχει η θάλασσα τόσο κρασί και λάδι στο σπίτι μας».

Tα παραδοσιακά γλυκά των Χριστουγέννων

Τα γλυκίσματα δεν έλειπαν από το χριστουγεννιάτικο ελληνικό τραπέζι. Κυρίαρχος ήταν οι τηγανίτες με μέλι και κρασί, όπου το μέλι συμβόλιζε την αφθονία των αγαθών για τον υπόλοιπο χρόνο και το κρασί την ευχή «να μεγαλώνει και να «απλώνει» η οικογένεια σαν την κληματαριά».

Τέλος, φρούτα όπως τα ρόδια και τα μήλα υπήρχαν πάντα στο τραπέζι, έτσι ώστε η οικογένεια να έχει το «ροδοκόκκινο» χρώμα της υγείας.

Φυσικά δεν έλειπαν και οι παραδοσιακοί κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα αλλά και οι δίπλες που πλέον έχουν γίνει Must σε όλη την Ελλάδα. Ένα ακόμη παραδοσιακό γλυκό, το οποίο έφεραν οι παπούδες μας από την Μικρά Ασία, είναι το ισλί (κάτι σαν μελομακάρονο γεμιστό καρύδι). Κάνε “κλικ” επάνω στις φωτογραφίες για να δεις τις συνταγές και πως θα τις ετοιμάσεις.

Η διατροφική αξία των ελληνικών συνταγών

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Χριστουγεννιάτικα διατροφικά ελληνικά έθιμα εκτός από τη συμβολή τους στην παράδοση ξεχωρίζουν και για την υψηλή τους διατροφική αξία:

Χοιρινό: Ένα τρόφιμο για… «σιδηρά» υγεία! Το χοιρινό κρέας αποτελεί μία από τις πλουσιότερες πηγές σιδήρου, απαραίτητος για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης και την πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας. Επιπλέον, παρέχει υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, οι οποίες είναι αναγκαίες για ένα καλοσχηματισμένο μυϊκό σύστημα.

Μέλι: Διακρίνεται για την αντισηπτική και αντιμικροβιακή του δράση.

Ξηροί καρποί (καρύδια, σουσάμι): πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, λιγνάνες και βιταμίνη Ε μας προσφέρουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική, αντιθρομβωτική δράση και μας προστατεύουν από πολλά χρόνια νοσήματα.

Χριστόψωμο: πλούσιο σε σύνθετους υδατάνθρακες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, προσφέρει τόνωση στο μεταβολισμό, ενώ η υψηλή του περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βελτιώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος!

Ρόδι: Το «φρούτο της καρδιάς»: πλούσιο σε βιταμίνες C, Α, Ε, σίδηρο, κάλιο αντιοξειδωτικές (π.χ. πολυφαινόλες), φυτικές ίνες μειώνει τις καταστροφικές επιδράσεις της κακής χοληστερόλης LDL και την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Έτσι, λίγες μέρες πριν την προετοιμασία του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού προλαβαίνουμε να επιστρέψουμε στα ελληνικά διατροφικά έθιμα, τα οποία όχι μόνο μας θυμίζουν την παράδοσή μας αλλά συμβάλλουν και στην καλύτερη υγεία!!!